Minister Ploumen faciliteert wapenhandel

Vandaag gaat minister Ploumen van Internationale Handel en Ontwikkelinssamenwerking op bezoek bij scheepswerf Damen in Gorinchem. U leest het goed, inderdaad, de minister van internationale handel en ontwikkelingssamenwerking voorheen werkzaam bij ontwikkelingsorganisatie Cordaid. Scheepswerf Damen is een van de 16 Nederlandse scheepswerven van het Nederlandse bedrijf Damen Shipyards Group dat in het buitenland ook nog eens 22 scheepswerven bezit. Damen Shipyards Group heeft een omzet van 1,7 miljard euro per jaar en produceert, zoals de naam al zegt, schepen en fregatten, civiel én militair. Elk jaar zo’n 150 stuks. Damen Shipyards Group is een van de drie grootste wapenbedrijven van Nederland, naast Thales en Stork/Fokker.

Handel en hulp tezamen is het ‘nieuwe’ panacee om armoede de wereld uit te helpen. Nou ja nieuw, dat hebben we al in 1968 bedacht. In dat jaar werd op de United Nations Conference on Trade and Development (UNCTAD) in Dehli de term “Trade, not Aid” gelanceerd. Ook toen al was er een redelijke consensus dat niet hulp, maar vooral handel armoede de wereld uit helpt. Dat het tot 2012 heeft moeten duren voordat er een minister van handel en hulp is gekomen, is eigenlijk heel raar. De verwachtingen waren daarom, zeker ook bij de ontwikkelingsorganisaties, hoog gespannen.

De invulling van de ministerspost begint inmiddels echter rauwe kantjes te krijgen. Onder druk van coalitiepartner VVD, moet deze PVDA minister vooral het Nederlandse bedrijfsleven promoten in het buitenland. En zo reist Ploumen van het ene naar het andere land met een groepje Nederlandse bedrijven in haar kielzog om BV Nederland stevig op de kaart te zetten.

Opgewekt deelt een naaste medewerker van minister Ploumen mij mede dat ‘de bedrijven die op handelsmissies van Ploumen meegaan, uiteraard wel een papiertje moeten ondertekenen waarin ze verklaren maatschappelijk verantwoord te ondernemen’. Gelukkig maar, want alleen FAIR Trade, not aid, helpt uiteraard armoede de wereld uit.

Op haar handelsmissie naar Singapore was wapenbedrijf Damen ook van de partij. Daardoor mogen we er van uitgaan dat Damen de OESO richtlijnen voor maatschappelijk verantwoord ondernemen heeft ondertekend. Mocht het dus tot levering van fregatten aan Singapore of andere landen komen, dan kunnen we rustig slapen want dan zijn die fregatten dus maatschappelijk verantwoord geproduceerd. Maar wat houdt dat dan in? Maatschappelijk verantwoord geproduceerde fregatten? Het produceren van fregatten is dusdanig specialistisch, dat ik ook zonder die verklaring er wel van overtuigd ben dat er geen kinderhandjes aan te pas gaan komen. Maar kennelijk vinden we het maatschappelijk verantwoord om militair materieel aan ondemocratische landen als Singapore te leveren. Wellicht dat voor Ploumen heeft meegespeeld, om Damen uit te nodigen voor deze handelsmissie, dat er niet snel een Singaporese lente te verwachten is en dat ondanks het gebrek aan vrijheid, de inwoners van de stadstaat het financieel heel goed hebben.

Maar de ondertekening van de OESO richtlijnen door Damen reikt uiteraard verder dan het leveren van fregatten aan Singapore. Door ondertekening van de richtlijnen door Damen verklaart het bedrijf in z’n geheel verantwoord te ondernemen. Dus ook voor wat betreft de fregatten die Damen aan Marokko levert. Ook zo’n lekker land. Naast het gebrek aan vrouwen- en homorechten, bezet Marokko ook al decennia de Westelijke Sahara. En als de Arabische lente ook doordringt tot Marokko en de regering de opstand wellicht hardhandig neerslaat, dan kunnen daar zomaar Nederlandse wapens bij betrokken zijn. Net als in februari 2011 toen Bahreinse troepen met Nederlandse pantserwagens de eigen burgers in het gareel sloegen. Dat heeft niet geleid tot vergaande inperking van de Nederlandse wapenexport. Laten we daarom de volgende keer niet met z’n allen verbolgen reageren als het weer gebeurt, want handel prevaleert voor Nederland boven morele aspecten en dat heeft het altijd al gedaan. In die traditie is het misschien wel logisch dat Ploumen scheepswerf Damen vandaag bezoekt. Maar voor de vervelende beeldvorming had ze deze eer wellicht beter aan minister Kamp van economische zaken kunnen overlaten.

Volg Frank van der Linde via facebook.com/frankvanderlinde of twitter.com/frankvdlinde