Minister Schouten, verstandige krimp veestapel is goed voor boer en klimaat

Donderdag 8 maart debatteerde de Tweede Kamer met klimaatminister Wiebes over de kabinetsinzet voor het Klimaatakkoord: de helft minder broeikasgassen in 2030. Dit betekent bijna 60 Mton CO 2 -reductie, waarvan maar 2,5 Mton voor de veehouderij. De linkse oppositie vond dit te weinig en vroeg Wiebes om de veestapel te verkleinen. Dit wees hij af: ‘Verminderen van economische activiteiten heeft geen nut als de vraag niet mee daalt, anders verschuift de uitstoot’.

Toch zal Wiebes met landbouwminister Schouten om de tafel moeten om krimp van de veestapel serieus te agenderen. Want krimp van de veestapel heeft volgens hem dus wel zin, als de vraag naar vlees en zuivel daalt. En dat is al 10 jaar aan de gang. Bovendien is de Transitie Agenda Biomassa en Voedsel sinds kort kabinetsbeleid. Hierin is 14 miljoen euro publiek-privaat geld begroot voor een eiwittransitie die moet leiden tot 33% minder dierlijke eiwitconsumptie en 50% meer plantaardige eiwitconsumptie in 2050. Op papier is er ook een Kamermeerderheid voor krimp van de veestapel. In deze verkiezingstijd willen burgers dat partijen zich aan beloften houden.

Volgens het PBL, dat de verkiezingsprogramma’s doorrekende, pleiten zes politieke partijen voor krimp van de veestapel: D’66, GL, CU, PvdA, SP en PvdD. Regeringspartij D’66 zet zelfs in op 25 procent minder varkens en koeien, al is de partij er nu muisstil over (net als over het ingetrokken referendum). PVV heeft als standpunt de “vee-industrie afgebouwd moet worden”. Bovendien heeft het kabinet al 200 miljoen euro in het Regeerakkoord gereserveerd voor ‘sanering van de varkenshouderij’. Een verstandige krimp van de veestapel, in combinatie met technische maatregelen, lost bovendien het acute mestprobleem op.

Voor Schouten is dit een uitgelezen kans het mestprobleem eindelijk op te lossen, voordat de EU ons hiertoe dwingt. Dit veroorzaakt veel broeikasgassen en grote schade aan bodem, water en biodiversiteit. Omwonenden van veebedrijven hebben vaak longproblemen en leven tot drie jaar korte volgens artsen in Noord Brabant. Een verstandige krimp van de veestapel helpt duizend oudere veehouders die graag stoppen. Veel melkveehouders, getroffen door fosfaatregels, zien de derogatie liever gaan. Logisch dat nu veel mensen de petitie tekenen op stopderogatie.nl.

De veehouderij kan meer broeikasgassen verminderen dan het kabinet voorstelt, ook kosteneffectief. In tegenstelling tot alle andere sectoren, is de landbouwkundige broeikasgasemissie de laatste tien jaar nauwelijks gedaald. Gratis ‘krimp’ van de veehouderij is mogelijk door dierrechten bij verhandeling af te romen. Goed nieuws voor VVD, CDA en belastingbetalers, die goedkope klimaatmaatregelen willen.

Het Planbureau voor de Leefomgeving PBL heeft berekend dat klimaatmaatregelen in de landbouw relatief goedkoop zijn, zoals methaanoxidatie, opslag van koolstof in landbouwbodems en vernatting van veengronden. Een verstandige krimp van de veestapel is per euro klimaatsubsidie minder duur dan windparken op zee of zonnepanelen. PBL adviseert dierrechten blijvend uit de markt te halen, zodat ze niet door andere veehouders benut kunnen worden. Hopelijk zet Carola Schouten nog dit jaar 200 miljoen euro uit het Regeerakkoord in voor het opkopen van 1,8 miljoen varkens, wat 1,5 Mton CO 2 reductie oplevert. Minister Wiebes gaf haar dit advies mee: “De opgave voor de landbouw is om de klimaatbijdrage in synergie met andere maatschappelijke opgaven en met oog voor de consequenties buiten Nederland te realiseren”. Hiermee wordt natuurlijk het mestprobleem bedoeld. De kans is levensgroot dat Nederland dit jaar geen derogatie meer krijgt. Dit is een uitzondering zodat bijna 50 procent meer mest uitgereden mag worden dan in andere EU-landen, waardoor veel meer koeien en varkens gehouden kunnen worden.

Na alle mestfraude gunnen andere EU-landen Nederland die derogatie niet meer. Boze boeren uit Frankrijk zullen net als bij de pulskorvisserij herrie schoppen in Brussel over de onterechte en concurrentieverstorende derogatie. Bovendien is er volgens het Centrum voor Landbouw en Milieu gesjoemeld door de regering met de derogatievoorwaarden. Er zijn veel (il)legale manieren voor boeren om fosfaatregels te omzeilen, naast de massale mest- en I&R fraude. Zonder derogatie is veertien procent van de Nederlandse mest niet plaatsbaar. Daarom is nog deze kabinetsperiode een reductie nodig van achttien procent minder varkens, twaalf procent minder koeien en tien procent vleeskalveren. Dit leidt tot 4 Mton CO 2 reductie.. Die krimp is veel minder dan wat WNF, Natuur en Milieu, Milieudefensie en Greenpeace willen: 30-40 procent in 2030 of 50 procent in 2050. Een verstandige krimp, samen met technische maatregelen is een mooi compromis tussen milieu en economie. Carola Schouten kan beter verstandig zijn en nu al besluiten dat Nederland geen derogatie meer aanvraagt. Dan is er tijd voor een verstandige krimp van de veehouderij, die ook het klimaatprobleem helpt oplossen. Zelfs Jacco Geurts van boerenpartij CDA gaf eerder al aan open te staan voor een ‘verstandige krimp’.