Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Na de opstand volgt het verstand

  •  
18-10-2011
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
BNNVARA fallback image
Maar laten we ons eerst gewoon even verwonderen over deze nieuwe actiebereidheid
Door een samenloop van omstandigheden stond ik zaterdag op het Beursplein tussen de demonstranten en drie dagen later naast de gong die de Euronext beurs ’s ochtend in beweging brengt. Het was goed de zaken even vanuit beide gezichtspunten te bekijken. Het viel me op hoe genuanceerd de mensen binnen het beursgebouw spraken over de demonstranten voor hun deuren. Beide groepen lijken een gevoel te delen: dat er in ieder geval iets moet gebeuren, al zullen de eerste gedachten over een richting binnen een heel andere kant op gaan dan buiten.
We staan voor een omslag in de tijdgeest. We zijn er gewoonweg aan toe. Deze week werd ik door reporter Wilfred Scholten van NCRV’s ‘Altijd Wat’  herinnerd aan een uitspraak die ik deed in een boek uit 2009. “Wanneer nemen de ‘vrijheidsstrijders’ bezit van het nieuws en wordt de samenleving verrast door uitbarstingen van jeugdige energie? De voorspelling is gerechtvaardigd dat er rondom 2011 een nieuwe lente tijdgeest aanbreekt. Tegen die tijd ontstaan kleine openingen in culturele bastions en paradigma’s, waardoorheen zich de eerste tegendraadse elementen wrikken, de vroege vogels van de lente. Idealistische groepen vinden elkaar, verkondigen hun toekomstdroom steeds luider en zetten uiteindelijk de sluizen zodanig open dat een vernieuwingsgolf de maatschappelijke winterslaap wegspoelt.”
Mijn – op jarenlang onderzoek gebaseerde – voorspelling is uitgekomen. In het voorjaar was er de opstand in de Arabische landen. Nu hebben de ‘vrijheidsstrijders’ van de globale Occupy zwerm zich gevestigd in zo’n beetje alle grote westerse steden. Het is makkelijk om cynisch te reageren op de soms wat wereldvreemde klanken die opstijgen vanaf het Beursplein. Maar het zou goed zijn wanneer babyboomers, die nu zuinig en zurig hun ongenoegen ventileren over het gebrek aan standpunten van de Occupy zwerm, de roze wolk doorbreken die ze rondom hun eigen jaren zestig herinneringen hebben gesponnen. Roel van Duijn bijvoorbeeld schreef het pamflet bij de oprichting van Provo in 1965: ‘Provo voelt zich voor de keus gesteld: desperaat verzet of lijdzame ondergang. Provo roept op tot verzet waar het kan. Provo ziet in dat het de uiteindelijke verliezer zal zijn, maar de kans deze maatschappij althans nog eenmaal hartgrondig te provoceren wil het zich niet laten ontgaan.’ Vervolgens dansten de Provo’s rondom het beeld van het Lieverdje op het Spui in Amsterdam daarbij kreten uitstotend als ‘Hi-ha-happening’, ‘Ietsjie Pietsjie Exhibitsjie’ en ‘Imaazje, imaazje!’ Toch ook niet direct de zware ideologische onderbouwing van een revolutie die de deelnemers zichzelf achteraf hebben toegedicht. De inhoudelijke uitwerking van de eerste protestgolf volgde pas jaren later.
De eerste acties komen vanuit een golf van emotie. Voorlopig is er weinig agressie en veel idealisme op het Beursplein. Men maakt muziek, klapt en zingt, net als in 1965. Agressie ten opzichte van werknemers van Euronext ontbreekt totaal. En ook van mij hoeft de beurs niet opgeblazen te worden. Maar dat er wat kritischer gekeken gaat worden naar de handelingen die er plaats vinden, lijkt me ondertussen geen luxe maar bittere noodzaak.
Overal zingen de vroege lentevogels het strijdlied van verandering. En het mooie is: er wordt achter de schermen allang gewerkt aan een omslag. De golf zwelt vanzelf aan. Er staan vele interessante nieuwe economische denkers in de coulissen te trappelen. Ze hebben heel duidelijke en inhoudelijke ideeën over hoe we ons financiële systeem toekomstbestendig kunnen maken, zodat het zichzelf niet continu ondergraaft. Maar laten we ons eerst gewoon even verwonderen over deze nieuwe actiebereidheid, die een vorm heeft gekozen die bij de tijdgeest past. Zonder leider, zonder duidelijk manifest. De precieze invulling komt allemaal later wel. Eerst de opstand, dan het verstand. 

Meer over:

opinie, leven
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.