Nederland is onder druk gezet en is bezweken

Een diner met president Poetin, een gesprek met CEO’s en een concert. Een teleurstellende invulling van een bezoek dat mensenrechtenorganisaties en -activisten in Rusland een steun in de rug had kunnen bieden.

De mogelijkheden waren er. De koning had kunnen ingaan op de uitnodiging van mensenrechtenorganisaties, hij had publiekelijk een kort statement kunnen maken en hij had een bezoek aan het Sacharov-museum kunnen brengen.

De minister-president besloot dat het anders zou lopen. De koning zou niet over gevoelige onderwerpen gaan praten. Desondanks is er tijdens het diner, volgens minister Timmermans, wel gesproken over de situatie van de Arctic 30 van Greenpeace. Wie weet heeft dat zelfs enig effect. Maar er is in Rusland helaas meer aan de hand. Ook als het geen Nederlanders zijn die het slachtoffer zijn van mensenrechtenschendingen moeten we publiekelijk van ons laten horen.

Minister Timmermans sprak zaterdag nog wel met vicepremier Dvorkovitsj over ‘de recente gebeurtenissen tussen Nederland en Rusland’. Sergei Nikitin, de directeur van Amnesty Rusland, stelde al voor het bezoek dat ‘Timmermans eerder heeft aangegeven dat het onderwerp mensenrechten prioriteit heeft. Ik heb daar sindsdien weinig van gemerkt’.

Plooien gladstrijken Wie zich dit weekend wel uitsprak over mensenrechten was de sportkoepel NOC/NSF. Voorzitter Andre Bolhuis stelde zaterdag in het Algemeen Dagblad dat er voor de koning een taak ligt om sport weg te halen waar deze helemaal niet thuishoort, bij de politiek. Over de ontmoeting tussen de koning en president Poetin dit weekend zei Bolhuis: ‘Het is wel goed dat de ontmoeting tussen koning Willem-Alexander en president Poetin er een is tussen twee sportliefhebbers. Dat helpt’. Fijn. Bolhuis loopt duidelijk alvast warm voor Sochi en brengt gaandeweg het begrip ‘bord (of koepel) voor je hoofd’ naar nieuwe Olympische hoogte.

Er is veel te zeggen over het bezoek van de koning aan Rusland. Diplomaten zullen het een succes noemen. Het bezoek is immers goed verlopen. De plooien zijn gladgestreken. Er is een streep getrokken onder de reeks diplomatieke incidenten.

Maar laten we onszelf niet voor de gek houden. Nederland is onder druk gezet en is bezweken. De problemen die in Rusland verre van incidenteel zijn, de structurele schendingen van de rechten van haar eigen burgers, zijn dit weekend opgeofferd aan de goede diplomatieke betrekkingen en de handel. Hoe exquise de gerechten ook waren, het diner laat onmiskenbaar een laffe smaak achter.

Emile Affolter is persvoorlichter bij Amnesty International Nederland maar schreef dit artikel op persoonlijke titel. Eerder blogde hij al over de drie dingen die koning Willem-Alexander had kunnen doen in Rusland, maar helaas heeft nagelaten.