Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Nederland moet Chinese schrijvers steunen tijdens Boekenbeurs in Beijing

  •  
30-08-2011
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
BNNVARA fallback image
De vrijheid van meningsuiting uitbannen is de mensenrechten vertrappen, de menselijkheid smoren, de waarheid onderdrukken
De Internationale Boekenbeurs die vandaag in Beijing is geopend zou onder normale omstandigheden een feest van het vrije woord moeten zijn. De inzet van het Nederlands Letterenfonds is om een open dialoog te voeren met Chinese schrijvers, uitgevers en journalisten. Dat is natuurlijk een heel goed voornemen. Maar gemakkelijk zal dat niet gaan, want de omstandigheden zijn niet normaal.
Bij de feestelijke opening van het Nederlandse programma met staatssecretaris Zijlstra en prinses Laurentien was vandaag de vice-minister van Informatie aanwezig, die, in tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden, verantwoordelijk is voor het meest geavanceerde systeem van internetcensuur ter wereld. Ook sprak de minister van Pers en Publicaties, die het tot zijn taak rekent om alles wat gedrukt of digitaal gedistribueerd (boeken, kranten, tijdschriften, audio- en videoproducten) wordt te ‘reguleren.’ Veel openheid valt er rond dit evenement dan ook niet te verwachten als het aan de Chinese machthebbers en organisatoren ligt.
Maar Nederland is eregast, en noblesse oblige voor een land dat auteurs als Spinoza en Multatuli tot zijn literaire traditie rekent. De openheid die wij in het buitenland willen uitdragen zou zich dan niet moeten beperken tot boodschappen die prettig te verteren zijn. Het feit dat Chinese schrijvers tot twaalf jaar gevangenisstraf krijgen als ze zich kritisch uitlaten vraagt om een stevig weerwoord. Deze boekenbeurs biedt een goede gelegenheid om te laten zien dat Nederlandse schrijvers hun eigen vrijheid en die van anderen het verdedigen waard achten, ook van de schrijvers, dichters, journalisten en kunstenaars die de autoriteiten tarten.
Amnesty International heeft de afgelopen maanden aan Nederlandse schrijvers en dichters gevraagd om zich solidair te verklaren met hun vervolgde Chinese vakgenoten. Inmiddels staan er meer dan 120 namen onder deze verklaring. De auteurs doen ook een beroep op Nederlandstalige vakgenoten, schrijvers, kunstenaars, vertalers, uitgevers om Chinese collega’s te steunen in hun strijd voor vrijheid van meningsuiting en de vrije uitoefening en verspreiding van hun werk.
Schrijvers die op de beurs aanwezig zijn vragen zich intussen af of ze zich wel of juist niet openlijk moeten uiten over de onderdrukking van hun Chinese collega’s. Is het niet beter om achter de schermen aan duurzame contacten te werken? Is de campagne van Amnesty International niet contraproductief? Beide sporen zijn bruikbaar. Ook wij lobbyen achter de schermen voor een duurzame verbetering van de mensenrechten. Maar als er iets duidelijk is geworden in ons vijftigjarig bestaan dan is het wel dat het vooral de niet aflatende, wereldwijde, publieke druk is die regeringen tot meer respect voor mensenrechten aanzet. Tienduizenden namen heeft Amnesty gepubliceerd voor wie het publiek in actie kwam, met een groot direct, en soms indirect effect op mensenlevens. Of het nu de vrijlating was van de Russische dissident Vladimir Boekovski uit de oude Sovjettijd, of de verbeterde gevangenisomstandigheden van de dichter Shi Tao.
Chinese schrijvers en dichters vragen ons om het vrije woord in hun land te steunen. ‘Ik hoop dat ik het allerlaatste individu zal zijn dat wordt onderdrukt in China’s eeuwenlange inquisitie en dat na mij niemand meer om zijn woorden zal worden gestraft,’ zei Liu Xiaobo vlak voordat hij de gevangenis in ging. ‘De vrijheid van meningsuiting is het fundament van de mensenrechten, de wortel van de menselijkheid, de moeder van de waarheid. De vrijheid van meningsuiting uitbannen is de mensenrechten vertrappen, de menselijkheid smoren, de waarheid onderdrukken.
Laten we het podium van de Boekenbeurs in Beijing niet alleen gebruiken om boeken te verkopen, maar ook om de vrijheid uit te dragen die zo’n essentiële rol heeft gespeeld bij het tot stand komen van ons literair erfgoed.

Meer over:

opinie, wereld
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.