Nederland raakt in verval

Wie er oog voor heeft, ziet overal signalen: Nederland raakt in verval. Het feit dat wij bij sneeuw geen treinen kunnen laten rijden is daar natuurlijk een spectaculair voorbeeld van en datzelfde geldt voor het fiasco met de OV-chipkaart. Een beetje ontwikkeld land moet in staat geacht worden een dergelijk product zonder problemen te ontwikkelen. Als er dan iets krakkemikkigs uit komt zegt dat niet alleen iets over de producent maar ook over de samenleving. We raken achterop. Het gevoel voor kwaliteit raakt zoek.

Regelmatig lees je berichten die aan die stelling voedsel geven. Het gaat vaak om kleine zaken maar bij elkaar telt het lekker op. Zo heeft de Universiteit van Utrecht besloten om de studierichting Portugees te sluiten wegens gebrek aan belangstellende studenten. Wie dat als hoofdvak wil studeren, kan beter rechtstreeks naar Portugal gaan, meende een woordvoerder van het Yale aan de Kromme Rijn.

Dat zo weinig studenten brood zien in een hoofdvakstudie Portugees, zegt om te beginnen iets over de Nederlandse samenleving. Portugal maakt op het ogenblik zware tijden door maar de meeste andere landen waar het de officiële taal is, zijn booming, Brazilië en Angola voorop. Een aantal maanden geleden heeft staatssecretaris Bleker zich nog uitgebreid in Sao Paulo laten fêteren. Uit een persbericht dat het Ministerie van Economische Zaken uitbracht citeer ik het volgende:

De Nederlandse invoer van goederen uit Brazilië had in 2010 een waarde van bijna 4,4 miljard euro. De belangrijkste producten zijn diervoerders, olie en olieproducten, vlees en vleesproducten, en pulp en papier. In 2010 bedroeg de Nederlandse export naar Brazilië 1,8 miljard euro. Afgelopen jaar zijn voornamelijk de volgende producten naar Brazilië uitgevoerd: olie en olieproducten, machines (niet elektrisch), medische en farmaceutische producten en chemische elementen. Nederland is een grote investeerder in Brazilië, afwisselend nummer 1 of 2. Nederlandse bedrijven hebben vooral geïnvesteerd in mijnbouw-, aardolie- en aardgassector, transport, chemie, voedings- en genotmiddelenindustrie, detailhandel en financiële dienstverlening. Er zijn ongeveer 250 Nederlandse bedrijven actief in Brazilië. Braziliaanse bedrijven hebben tot nu toe beperkt geïnvesteerd in Nederland, maar dat begint te veranderen. Chemiereus Braskem en oliemaatschappij Petrobras hebben een vestiging in Rotterdam en grote voedselbedrijven als Cutrale, Copersucar, AMaggi en BrasilFoods zitten inmiddels ook in Nederland.

Angola is een zeer belangrijke olieproducent. Het is zich – met name door Braziliaanse investeringen – uit een zeer diep dal omhoog aan het werken. Ook van Mozambique is duidelijk dat het toekomst heeft.

Een land dat zich op een verstandige manier positioneert in een veranderende wereld zorgt dat het genoeg kennis in huis heeft over de talen en de culturen van de groeipolen in de wereld. Anders raakt het achter op het gebied van marktkennis. Dan weten we te weinig om, zoals dat tegenwoordig heet, pro-actief op te treden en kansen te zien voordat een ander ze voor onze neus heeft weggekaapt.

Een verstandige overheid die echt hart heeft voor het lot van onze kindskinderen, verliest zich dan ook niet in bezuinigingen, maar stelt vast dat er in verband met onze internationale positie in het hoger onderwijs bepaalde strategische keuzes gemaakt moeten worden. Dan stelt de universiteit van Utrecht in staat om de hoofdvakstudie Portugees te blijven aanbieden, ook al komen er (nog) te weinig studenten. Bijvoorbeeld, want er zijn nog veel meer gebieden waarvan we de talen en culturen zelf goed moeten kennen. Niet alleen omdat ze trekpaarden zijn van de wereldeconomie, maar ook omdat we er soldaten heen sturen om te vechten.

Maar dat gebeurt niet. Kennis kun je kopen, zeggen de regenten. Met Engels kom je ook ver. En anders huur je een tolk in het land zelf. Kun je blindelings op vertrouwen, natuurlijk hoor.

Nederland raakt in verval.