Nederlanders hebben een financiële buffer keihard nodig

Terwijl donderdagavond op de televisie DNB-baas Knot kortingen op de pensioenen aankondigde, maakte ik – in mijn hoofd – een rondgang door het huis. Wat zou de komende jaren kosten op gaan leveren? Welke dure apparaten zouden het binnen afzienbare tijd begeven? Hoeveel spaargeld moet ik in ieder geval apart houden voor de vervanging? En hoeveel zou ik nodig hebben om de komende pensioenkorting, althans voor een deel, op te vangen, net als de pensioenfondsen uitgaande van een fictieve overlijdensdatum op mijn tachtigste jaar?

Aan het begin van de uitzending met Knot klaagde de eigenaar van een IJmuidens restaurant erover dat de mensen in de put werden gepraat en geen cent meer uitgaven. Knot probeerde het allemaal niet zo erg voor te stellen als het was door uit te leggen dat het maar voorgenomen kortingen waren en dat het in de meeste gevallen beperkt zou blijven tot een paar procent, maar dat deed zijn ondergeschikte DNB-directielid Joanne Kellerman vrijdagochtend ruimschoots te niet. Als pensioenen  per 1 april 2011 gekort moesten worden zou dat maximaal zeven procent bedragen, ook als de verlaging eigenlijk (veel) groter zou moeten zijn, verklaarde zij in de Volkskrant. De echte korting kwam dan per 1 april 2014. Dan konden de gepensioneerden er vast aan wennen en zich voorbereiden.

Dit is niet goed voor de klandizie van de IJmuidense restaurateur. En daar blijft het niet bij. De lengte en de hoogte van de WW staan opnieuw ter discussie. Wie in Den Haag zo ver is afgezakt dat hij bijstand moet aanvragen, krijgt de boodschap mee eerst maar eens een maandje te wachten. Wie weet, vind je dan toch nog werk. Als je dán geen buffertje hebt, komen de betaling van huur en energiekosten in acuut gevaar.

Veel Nederlanders – vooral de rechts georiënteerden – menen dat Nederland een sociaal paradijs, of om met Mark Rutte te spreken, een geluksmachine is. Dat is al heel lang niet meer het geval, zoals de voornoemde Nederlanders zullen merken als zij onverhoopt afhankelijk worden van de sociale dienst.

Verlies aan werk, betekent nu al een grote inkomensval. Als de WW in crisistijd wordt bekort, betekent baanverlies binnen drie maanden zo’n wanhopig makend en tegenwoordig futiel bordje “te koop” op het raam. Anders volgt zo’n veiling door de bank met in je huis allerlei tuig dat van te voren prijsafspraken heeft gemaakt, zodat jij met een restschuld zit waar je van je lang zal zijn leven niet uitkomt.

Dat soort dingen.

Vroeger legde ik bezoekers uit verre landen graag uit dat je in Nederland veel belastingen moest betalen maar dat daar ook een uitstekend stelsel van sociale voorzieningen tegenover stond. Om maar te zwijgen van het beste pensioenstelsel ter wereld. Daarom hoefde je in Nederland niet zoveel te sparen. Je had immers geen appeltje voor de dorst nodig, geen buffer voor noodgevallen.

Die buffer hebben de Nederlanders nu keihard nodig. Daarom zullen de consumenten de economie met bestedingen niet overeind houden, integendeel. De komende jaren kopen ze alleen nog maar wat ze strikt nodig hebben. De rest is voor de buffer. Ik ben blij dat ik geen winkel heb.

Ook kroop voor de televisie het wantrouwen in mij omhoog: de mensen die het weten, de economische wijsneuzen van de tv, de ministers, de topambtenaren, de bankiers zelf, zouden die hun bankrekeningen nog in euro’s hebben?