Niemand zit te wachten op een vervuilende kolencentrale

Morgen vergaderen de Groningse Provinciale Staten over de juridische complicaties bij de bouw van de vervuilende kolencentrale van RWE/Essent. Volgens directeur Terium van energiegigant RWE/Essent heeft Nederland vuile kolencentrales hard nodig. Hij beklaagt zich momenteel in verschillende media dat zijn kolencentrale ‘weinig vrienden meer heeft’, dus wellicht niet meer af kan worden gebouwd, terwijl de Nederlandse regering ooit om kolencentrales stond te springen. Nog bonter maakt Terium het, als hij vertelt dat de nog te bouwen kolencentrale in Eemshaven schoon is. Even de feiten op een rij.

Een energiebedrijf als RWE/Essent of Nuon besluit niets op basis van ‘vriendschap’.  Zij nemen beslissingen gebaseerd op risicoanalyses, winstverwachtingen en operationele mogelijkheden. Wat telde voor de kolencentrale in Eemshaven is de beschikbaarheid van goedkoop personeel, de praktische ligging voor de aanvoer van kolen over zee en een provincie die soepel en snel vergunningen verleent. De rechten van omwonenden, natuur en gezondheid telden niet mee en moeten nu deels worden afgedwongen door juridische procedures. Essent beroept zich nu op vroegere politieke steun. Maar destijds stelde milieuminister Cramer vast dat zij de bouwplannen niet kon tegenhouden, omdat de energiemarkt geliberaliseerd is. Essent kon zijn eigen plan trekken.

Essent beweert dat de kolencentrale in Eemshaven ervoor zorgt, dat de energie in Nederland betaalbaar blijft. Netwerkbeheerder TenneT waarschuwt al jaren voor een overschot, zelfs zonder de nieuwe kolen- en kerncentrales die in de planning staan. De kolencentrale van Essent in Eemshaven gaat nooit voor u produceren, maar voor de buitenlandse markt. Netto winst voor RWE-aandeelhouders, netto vervuiling voor Waddenbewoners en voor Groningers.

Kolencentrales zijn tegenwoordig veel schoner, beweert Terium geruststellend. Hij vergelijkt zijn centrales echter niet met energie uit zon en wind, want dat zou verkeerd uitpakken. Hij vergelijkt met oude en afgeschreven kolencentrales. Tja, alles is schoner dan zo’n walmende kolenbak. En het is overigens nog maar de vraag of Essent oude centrales daadwerkelijk afschakelt, zolang ze nog een grijpstuiver opleveren. Totnogtoe weigert het bedrijf daar toezeggingen over te doen. Terium stelt overal heel sluw dat ‘het kan’, want afschakelen staat niet vast.

Essent bouwt zogenaamd “de meest efficiente kolencentrale, die groene stroom produceert voor honderden huishoudens en bedrijven”. Maar hoe fris is het groen van Essent in werkelijkheid? Essent benadrukt ook hier niet voor niets de mógelijkheid. De centrale in Eemshaven ‘kan’ maximaal tien procent biomassa bijstoken. Maar alleen als de belastingbetaler daarvoor nog eens in de buidel tast, want zonder overheidssteun laat Essent dat beetje biomassa liggen.

In werkelijkheid zou de kolencentrale van Essent in veertig jaar tijd 323 miljoen ton CO2 uitstoten. Er zou 172.000 kilo fijnstof de lucht in gaan, wat de Groningers en Waddeneilandbewoners aan den lijve zullen voelen. Duizenden tonnen stikstof en zwaveldioxide zouden de natuur in en rond de Waddenzee aantasten.

RWE/Essent koos bewust voor de meest goedkope en vervuilende vorm van energieopwekking, aan de rand van werelderfgoed Waddenzee. Andere energiebedrijven kozen voor modernere technieken als windparken en slimme combinaties van gascentrales, warmtehergebruik en zonne-energie. Essent zoekt nu naarstig naar een uitweg uit het drijfzand van rechtzaken en verkeerde keuzes en wijst de overheid aan als schuldige. Ten onrechte.

Wij bij Greenpeace, VZE en Co2ntramine kunnen Essent alleen steunen als het bedrijf zich inzet voor een schoon energiebeleid voor de lange termijn. Nederland kan slim investeren door in te zetten op 100 procent schone energie. Die omschakeling naar betaalbare, schone stroom kunnen we in veertig jaar maken. Vervuilende kolencentrales horen in onze schone toekomst niet thuis.

Rolf Schipper, campagneleider Klimaat en Energie van Greenpeace

Roelfien Nieborg, voorzitter Vereniging Zuivere Energie (VZE)

Egbert Brons, voorzitter van Co2ntramine