Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Nieuw paars wacht de lente af

  •  
20-12-2012
  •  
leestijd 5 minuten
  •  
BNNVARA fallback image

Het land is ontmaskerd, het onheil in toenemende mate onverzekerbaar en op zijn allerbest voorzien van een groot eigen risico

In de tijd van de Romeinen verliet men zich op augur en haruspex, specialisten die respectievelijk uit de vlucht der vogels aan het zwerk en de vorm van de lever uit een zojuist geofferd dier de toekomst afleidden. Tegenwoordig wordt die rol gespeeld door de experts van economisch georiënteerde instellingen.
Na de Nederlandse Bank heeft nu ook het Centraal Planbureau voor volgend jaar een sombere voorspelling gedaan: de economie krimpt en het financieringstekort van de overheid komt ruim boven de drie procent uit. Ondanks alle lastenverzwaringen en ondanks de ontmanteling van de zekerheden die de gewone mensen tot nog toe een beetje vertrouwen in de toekomst gaven – ook als het met het land even minder ging.
De politiek houdt geschrokken de mond. Daarin lijken zij op hun collega’s uit de klassieke oudheid. Romeinse kindertjes leerden op school wat er gebeurde met legeraanvoerders en bestuurders die de voorspellingen negeerden. Zij gingen roemloos ten onder, zoals de consul Caius Flaminius die ondanks alle waarschuwingen van zijn augur toch bij het Trasumeense Meer met Hannibal in de slag ging en zo bijna het Rijk te grondde richtte. Wij schrijven 217 voor Christus. Een verstandig machthebber maakte met zulke verhalen in het achterhoofd een tijdje pas op de plaats als de voorspellingen tegenvielen. Daarna sloeg hij tegen heug en meug toch maar de door augur en haruspex gewezen weg in. Dat doet nieuwpaars nu ook. Het wacht de lange termijnramingen in de lente af.
Nu zal ik ook eens de augur en de haruspex spelen: het wordt allemaal nog veel erger. You ain’t seen nothing yet met die krimp. Dat gaat op Zuid-Europa lijken. Deze voorspelling is gestoeld op waarnemingen, niet van de vogels in de lucht maar van maatgevende gebeurtenissen op de grond.
Wij hebben heel lang het gevoel gehad, dat Nederland weliswaar klein was maar dat we toch trots konden zijn op ons vaderland omdat de dingen hier beter geregeld waren dan over de grens. Denk aan de kracht van onze financiële instellingen, denk aan onze gezondheidszorg, denk aan ons stelsel van sociale voorzieningen, denk aan de kwaliteit van ons onderwijs. Denk aan de pensioenen. Denk aan de woningbouwverenigingen.
Dezer dagen heeft het Langeland Ziekenhuis in Zoetermeer zo weinig geld in kas, dat het personeel in de duurste maand van het jaar maar de helft van het salaris ontvangt. In januari komt de rest, belooft de Raad van Bestuur, die zichzelf niet op deze minlijn zet. Het Ruwaard van Putten Ziekenhuis in Spijkenisse blijkt een plek waar je te vaak je leven niet zeker bent. Grote onderwijsconglomeraten die bedoeld zijn om jonge mensen een echt vak te leren, staan eveneens op faillissement, terwijl over de kwaliteit van het onderwijs in het algemeen steeds weer jobstijdingen binnen komen. De pensioenfondsen – de beste van de wereld, weet U nog – zijn voor een belangrijk deel van plan de uitkeringen te verlagen en de jongere generaties menen – terecht of ten onrechte, dat doet er in dit verband niet toe – dat zij geen cent zullen ontvangen als zij eindelijk aan de beurt zijn. Vaste banen worden ondertussen niet langer geschapen.  De woningbouwvereniging staat op omvallen, zoals ze het tegenwoordig zeggen. Alles wat spijkervast leek, is voos.
Economen mogen dan met ramingen komen, voor steeds meer Nederlanders is de toekomst onvoorspelbaar. Een jaar of acht geleden waren zij er nog heel erg zeker van, waar zij op de lange termijn zouden staan – als overwinteraars op het strand van Denia bijvoorbeeld – maar nu niet meer.
Het land is ontmaskerd, het onheil in toenemende mate onverzekerbaar en op zijn allerbest voorzien van een groot eigen risico.
Dus je geeft geen cent meer uit. Je verbouwt je woning niet maar verplaatst je spaarcenten naar de stenen van je huis in de hoop dat dit ‘aflossen’ voldoende is om later een restschuld te voorkomen. In vrolijker samenlevingen zouden ze – eveneens met de Romeinen – zeggen: carpe diem, pluk de dag, want als je straks op die door Asscher geschapen steile glijbaan naar de bijstand zit en de schuldsanering, dan maken die paar spaarcentjes ook niet uit. Die betekenen dan hoogstens uitstel van executie en veiling. Kun je er beter nu een paar leuke dingen van doen: hoeren, snoeren en taxirijden vóór de deurwaarder zich meldt.
Helaas, zo zijn Nederlanders niet. Ze blijven op die oude stoelen zitten. Als ze doorzakken gaan ze naar het kringloopcentrum en niet meer naar de woonboulevard. Ze denken aan politici, die het hebben over kloppende huishoudboekjes en over hoe moeder vroeger aan de keukentafel zat. Ze brengen met hun collectieve spaarzin de economie tot stilstand. De belastingopbrengsten vallen daardoor tegen, de overheidsbesparingen ook. Daarom komt het financieringstekort de komende jaren veel hoger uit dan nu voorspeld wordt. Vooral als de regering besluit dat er kennelijk niet genoeg gekort en bezuinigd is. Dat zal zij waarschijnlijk doen.
Hier komen wij aan het tweede deel van mijn voorspelling. Ooit – ik weet niet meer waar – heeft Karel van het Reve geschreven dat je twee soorten moordenaars had. Ik parafraseer zijn woorden nu uit mijn geheugen: U wilt de erfenis van Uw tante. Dus U vermoordt die tante en krijgt de erfenis. De kans dat U daarna nog iemand vermoordt, is gering. Maar nu vermoordt U Uw tante omdat U denkt dat U zo de eeuwige zaligheid zult bereiken. Na een tijdje merkt U dat er niets verandert. Dan denkt U, dat een moord blijkbaar niet genoeg was. U pleegt een tweede. Enzovoorts. Karel van het Reve gebruikte deze parabel om de geestdrijverij van het communisme voor zijn lezers te verhelderen. Ze gaat ook op voor de huidige bestuurders.
Die hebben het in hun kop gezet dat er alleen heil te vinden is bij een evenwichtige begroting en als het kan een overschot. Dat is nog tot daaraan toe, maar zij menen óók dat deze paradijselijke situatie alleen te bereiken is door te bezuinigen, de broekriem aan te halen en pijnlijke boodschappen te brengen. Dit is een geseculariseerde versie van de christelijke traditie van ascese en versterving als route naar het hemelrijk.
Iets anders dan méér ascese en versterving zullen de ideologen van nieuwpaars niet weten te verzinnen, want ze hebben eerlijk het beste met ons voor. Per aspera ad astra, door de shit naar de sterren. Daarom krijgen we nog een heleboel extra shit voor onze kiezen. Dat is een ding wat zeker is. Zo versterkt de regering de gevoelens van onzekerheid bij de bevolking. We worden nog banger met zijn allen. Voor zover we niet ontslagen en uitgekleed op weg zijn naar de schuldsanering, staren we als bange konijntjes verlamd in de schijnwerpers van de crisis. Zo stort de binnenlandse vraag verder in.
Uit de stand van het financieringstekort in de herfst van 2013 zal dan blijken, dat er nóg te weinig bezuinigd was.
Ik wens U allen nu al een zalig kerstmis toe en een gezegend nieuw jaar.

Meer over:

opinie, economie
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.