Nieuw softdrugsbeleid nu al over datum

Vanaf 1 januari moeten gemeenten voorkomen dat drugstoeristen coffeeshops betreden, maar uit onderzoek van NOS blijkt dat de helft van de gemeenten dat niet gaat doen. Het nieuwste staaltje Nederlands softdrugsbeleid is alweer ver over zijn houdbaarheidsdatum heen. Het kabinetsvoorstel om een gemeentelijk uittreksel verplicht te stellen bij het aanschaffen van wiet, lijkt dus eenzelfde lot beschoren als de wietpas. Het falen van het huidige voorstel is daarmee geen op zichzelf staand incident. Hoog tijd om in te zien dat de keuze gaat tussen het houden of verbieden van coffeeshops, en dat de middenweg niet bestaat.

Co-auteur: Jeanne Plettenburg

Geen oplossing Gemeenten hebben, eerder dan de Rijksoverheid, ingezien dat het in de gaten houden van alle coffeeshops niets oplost. Dat probleem gaat echter verder dan dat de politie niet overal tegelijk kan zijn, zoals bij ook bij de discussie over de wietpas naar voren kwam. Zelfs als gemeenten er in zouden slagen om buitenlanders uit coffeeshops te weren, wordt het probleem niet opgelost maar verplaatst naar de wijken waar drugstoeristen bediend worden door dealers. Als gemeenten er in zouden slagen om drugstoeristen uit hun coffeeshops te weren, zouden ze de overlast alleen maar vergroten en verspreiden. Gemeenten hebben dus groot gelijk dat ze weigeren zichzelf in de voet te schieten.

Dat argument is niet nieuw, maar nooit doorslaggevend geweest in de discussie over softdrugs. Aan het einde van de rit komt het er op neer dat drugstoeristen die uit coffeeshops geweigerd worden, elders in de gemeente aan hun trekken zullen komen zolang er een aanvoerlijn is die consistenter en goedkoper is dan die in België, Frankrijk of Duitsland. Nederlandse dealers vervullen die rol. De enige manier om drugstoeristen daadwerkelijk te weren, is om coffeeshops voor iedereen te sluiten. Dat we het opnieuw over softdrugsbeleid hebben, drukt ons weer met de neus op die feiten. De enige keuze waar de Nederlandse overheid uiteindelijk voor staat, is de vraag of coffeeshops voor iedereen open of voor iedereen dicht zouden moeten gaan. In die formulering is de keuze voor ons niet lastig. Voor zover men overlast ondervindt door het gebruik van softdrugs, hebben coffeeshops ervoor gezorgd dat die wordt beperkt en gecentraliseerd. De verkoop van softdrugs vindt niet langer plaats in de speeltuin om de hoek, maar op duidelijk herkenbare plekken. Het sluiten van coffeeshops zal het gebruik van softdrugs niet aan banden leggen, maar naar de zwarte markt verplaatsen. Nederland heeft jaren geleden de dappere beslissing genomen om softdrugs te gedogen. Hoewel over dat gedogen ook het nodige te zeggen is, heeft Nederland als eerste willen erkennen dat verstoppen niet hetzelfde is als oplossen. Maar dat beide kabinetten Rutte met plannen komen om een stap terug te zetten, is vooral slecht omdat ze een niet-bestaand alternatief voorschotelen. De enige keuze gaat tussen het toestaan of verbieden van coffeeshops. Dat is de realiteit, en als het aan ons ligt is dat dilemma snel beslecht. Wieke Timmermans en Jeanne Plettenburg zijn voorzitter en portefeuillehouder justitie van de Jonge Democraten.