Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Nieuwe energie of olierampen.

  •  
08-05-2010
  •  
leestijd 5 minuten
  •  
BNNVARA fallback image
Een einde aan “Drill, Baby Drill”
In de Golf van Mexico voltrekt zich een olieramp van een omvang die we ons nauwelijks kunnen voorstellen. Er ligt nu al een olievlek bijna zo groot als half Nederland. Het kan nog weken, zo niet maanden kan duren voordat het lukt de lekkende oliebron af te sluiten.
De achterliggende reden is dat we als wereld niet van onze olieverslaving afwillen en, nu de makkelijk vindbare olie op is, dus steeds dieper en gevaarlijker gaan boren naar olie. We zitten locked-in met z’n allen in die olieverslaving. BP zegt in de krant dat er ondanks dit imagoprobleem toch gewoon vraag zal blijven naar BP olie omdat we niet zonder kunnen. De oliemaatschappijen willen zoveel mogelijk produceren tegen de laagst mogelijke kosten. Dat doen hun concurrenten namelijk ook. Daar horen risico-versus-winst-afwegingen bij we kennen uit de bankensector. De grote olieboeren zeggen: “Wij zijn als oliebedrijven zo hard nodig om de economie te laten draaien, we zijn als bedrijven zo groot, we zorgen voor zo veel werkgelegenheid; knappe jongen die ons dwingt te veranderen”. De toezichthouder in de VS is het in ieder geval niet gelukt; die gingen liever feesten met de olie-cowboys (zie VK van 7 mei hierover).
Bij AA zijn er tien duidelijke stappen om van je verslaving af te komen. De wereld is nog lang niet zo ver. We ontkennen dat er echt sprake zou zijn van verslaving. Vervolgens zeggen we dat we wellicht een tikje afhankelijk zijn van olie maar dat het voorlopig echt niet anders kan. We zouden natuurlijk wel alleen duurzame energie willen gebruiken maar die sector kan het gewoon voorlopig nog even niet. Als je lang genoeg blijft herhalen dat iets niet kan dan geloof je het uiteindelijk zelf, maar feit is dat de status quo gewoon niet wil.  Dat er feiten genoeg zijn die ondersteunen dat we weldegelijk over kunnen op schone energie als we er maar daadkrachtig aan beginnen. (zie scenario’s van Greenpeace, ECF en van de milieuspecialisten van de meeste politieke partijen verenigd in het initiatief Nederland Krijgt Nieuwe Energie)
Wat zou nu de grootste ramp kunnen zijn met schone energie? Ik kan me nare ongevallen met windmolens voorstellen die omwaaien of omvallen. Een probleem met grondwater door warmtewisseling of een tijdelijk gebrek aan grondstoffen voor zonnecellen waardoor de prijs oploopt. Zelfs met een grote fantasie zijn er geen ongelukken te verzinnen met de rampzalige gevolgen van echte rampen met vuile energie. Denk aan de grote olieramp met Ixtoc I in het zuidelijke deel van de golf van Mexico. Net als nu was het een diepe oliebron die op 3 juni 1979 een blowout had. Het lek werd pas in maart 1980 gestopt. En meer recent natuurlijk de Exxon Valdez; een enkelwandige olietanker die op een rif voer en een dramatische olieramp veroorzaakte. Ook hier was zuinigheid de oorzaak; een dubbelwandige tanker is nou eenmaal duurder dan een enkelwandige. De rechtszaken over de schadevergoeding lopen, nu 20 jaar later, nog steeds. De uitgekeerde schade is volgens experts nog geen tiende van de werkelijk schade. Hou dat in je achterhoofd als je BP weer hoort zeggen dat zij alle verantwoordelijkheid voor de natuur- en financiële schade op zich nemen.
Rampen met fossiele energie hebben enorme ecologische en economische gevolgen. Bij de winning, bij het vervoer en bij het uiteindelijke gebruik. Deze ramp is ontstaan bij de oliewinning, zo’n ramp als met de Exxon Valdes maar bijvoorbeeld ook de olietanker die recentelijk dwars door het Great Barier Reef voer bij Australië gebeuren bij het vervoer. Tijdens de Golfoorlog werden olieputten en pijpleidingen bewust lek of in brand gestoken met alle gevolgen van dien. Bij het gebruik hebben we de uitstoot van broeikasgassen. Klimaatverandering is het grootste milieuprobleem van deze tijd.
In de Golf van Mexico zijn vele vogelsoorten, blauwvintonijnen, zeeschildpadden, pijlstaartroggen, haaien, dolfijnen, walvissen en pelikanen de pineut. De kans dat de natuur volledig herstelt is klein.
Het wordt ook een economische ramp voor de buitensport-industrie van Louisiana, het toerisme en de visserij met een jaarlijkse omzet $4.6 miljard. Samen met het verlies aan banen en aan inkomsten van toerisme is dat een grote economische klap. Duurzame visserij en toerisme gaat rond de Golf van Mexico voorlopig helemaal niet van de grond komen.
Waarschijnlijk werd er gezegd dat er een gelijk speelveld nodig is voor de olie-industie wereldwijd, dat de USA niet het beste jongetje van de klas hoeft te zijn en dat de milieu-ambities absoluut niet te hoog moeten zijn. He, waar ken ik die argumenten van? Jawel van Van der Hoeven, Balkenende, Wientjes en CEO’s die samen in Nederland al lange tijd weten te voorkomen dat Nederland koploper wordt in duurzame energie.
Dat het wel kan, zeker als je een groene partij in de regering hebt, laat Duitsland zien. De Groenen, met ministers als Jürgen Trittin en Renate Künast, maakten Duitsland wereldmarktleider in de duurzame industrie en begonnen met een verregaande verduurzaming van de Duitse landbouw. In 1990 startte Duitsland met het terugleversysteem voor duurzame elektriciteit. Aanbieders van groene stroom wordt afname tegen een redelijke prijs gegarandeerd. Er kwam een gigantische vraag naar zonnepanelen, warmtepompen, windmolens en biogasinstallaties. Op het moment is al ruim 10% van de Duitse energie duurzaam. Nederland zit nu op 4%. China op 20%. We bungelen onderaan het Europese lijstje wat betreft duurzame energie. Duitsland verwacht de komende jaren, ondanks de recessie en omdat de regering kredietgaranties verstrekt, 12 miljard per jaar aan investeringen in duurzame energie. Er werken inmiddels honderdduizenden mensen in de groene energie-sector. Dat begint vergelijkbaar te worden met de werkgelegenheid in de ouderwetse Duitse auto-industrie.
In de VS is verschrikt gereageerd op de olieramp en men heeft direct oliewinning voor de kusten van de VS opgeschort. De “Drill, Baby Drill” aanhangers zijn tijdelijk even wat rustiger maar de uitruil deal om toch iets aan klimaatbeleid te doen in de VS is ook van de baan. Obama wilde namelijk de versoepeling van oliewinning voor de kust uitruilen tegen steun voor zijn klimaatwetgeving.
Nederland staat op een uniek moment in de geschiedenis; gaan we de weg op van vier vuile kolencentrales en misschien zelfs een nieuwe kerncentrale?  Die vuile fossiele centrales hebben we dan voor 40 á 50 jaar. De vuile energie die we dan gaan opwekken drukt schone energie uit de markt, we worden dan exporteur van fossiele stroom.  Of gaan we het partijoverstijgende voorstel voor een Deltaplan  “Nederland krijgt Nieuwe Energie” met kracht uitvoeren? Dit voorstel is opgesteld door de milieuspecialisten van de meeste politieke partijen, zoals het milieunetwerk van GroenLinks, door natuur- en milieuorganisaties, wetenschappers en groene ondernemers. Het is nagerekend door het Utrecht Centrum voor Aarde en Duurzaamheid en het Planbureau voor de Leefomgeving. Steun betuigen kan op www.nederlandkrijgtnieuweenergie.nl. Dat de politieke top van de rechtse partijen zich direct distantiëren van wat hun eigen milieu- en energiespecialisten voorstellen is jammer maar enigszins te verwachten. Toch ligt het begin van breed draagvlak voor een energie-revolutie er. 

Meer over:

opinie, groen
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.