Nieuwe zorgpremie is extreem liberaal

Nederland staat in brand. Want Mark Rutte slaapt stiekem met Das Kapital van Karl Marx onder zijn kussen. De Telegraaf heeft Rutte zelfs ‘Kampioen nivelleren’ genoemd. Nou heb ik de indruk dat Nederland kampioen mythevorming is.

Hoezo nivelleren? Ik heb naar een paar berekeningen gekeken. Volgens de Volkskrant : •    een inkomen van €30.000 euro gaat €36 minder betalen per maand; •    een inkomen van €40.000 euro gaat €22 meer betalen; •    een inkomen van €70.000 euro gaat €240 meer betalen. €240 is het maximale.

Volgens de NRC : •    modaal (€33.000) betaalt €13 minder. •    1,5x modaal (€49.500) betaalt €97 meer. •    2x modaal (€66.000) betaalt €225 meer.

Volgens mijn rekenmachine is dit geen echte nivellering, want het verschil is: •    Voor: €30.000. Na: €30.432. •    Voor: €33.000. Na: €33.156. •    Voor: €40.000. Na: €39.736. •    Voor: €49.500. Na: €48.336. •    Voor: €66.000. Na: €63.300. •    Voor: €70.000. Na: €67.120.

De 2x modaal (€66.000) verdient nog steeds twee keer meer dan de persoon met €30.000 en verdient 1,91x meer dan de modaal. Wat een extreme nivellering. We leven al onder communisme.

Sterker nog, volgens de Volkskrant , vanaf €128.000, gaat men juist vooruit. Dus de kloof tussen arm en rijk wordt alleen maar groter.

Antiliberaal? Patrick van Schie, directeur van de Teldersstichting, het wetenschappelijk bureau van de VVD, zegt tegen BNR Nieuwsradio dat deze maatregel onrechtvaardig en in strijd is met de liberale beginselen. Maar is dat zo?

Wat zegt het liberalisme volgens mij? Dat iedereen vrij is om te doen wat hij wil, met zichzelf en andere instemmende volwassenen, zolang hun handelingen de gerechtvaardigde belangen van derden niet schenden. Met andere woorden jouw vuist is vrij tot het begin van mijn neus.

Het gaat de liberaal dus om individuele vrijheid. Filosoof Robert Nozick heeft het meest extreme voorbeeld van individuele vrijheid bedacht, in zijn klassiek boek ‘Anarchy, State, and Utopia’.

Vrijheid is Nozick’s allerhoogste principe. Zijn wereld is een Libertarische maatschappij, een kapitalistisch anarchisme waarin “de minimale staat de meest extensieve staat is die verdedigbaar is”. De staat heeft slechts als taak het voorkomen van fraude en dat mensen elkaar bestelen en vermoorden. De staat dient het naleven van de contracten af te dwingen. Meer dan dit zou een schending van de fundamentele vrijheidsrechten van het individu betekenen. Nozick verwerpt elke staat die – ten behoeve van armen – de welvaart zou herverdelen.

Om de mensen als gelijken te behandelen, moeten we iedereen bepaalde rechten garanderen. Het belangrijkste recht, stelt Nozick, is het recht op zelfbeschikking (selfownership). Het individu is de eigenaar van zichzelf. Als we onszelf bezitten dan bezitten we onze natuurtalenten, en als we onze natuurtalenten bezitten, dan bezitten we alle goederen die we met deze talenten produceren. Een herverdeling van de inkomsten zou dan een aantasting van de fundamentele rechten betekenen.

Wat men verdient is het equivalent van zijn werk. Iemand dwingen om de waarde van vijf uur arbeid per week van zijn inkomsten aan belasting te betalen, om de armen te helpen, staat gelijk aan iemand voor een bepaald doel dwingen te werken. Dit is dwangarbeid.

Nozick’s beroemd voorbeeld is Wilt Chamberlain, de meest getalenteerde basketbalspeler in zijn tijd. Kijk – zegt Nozick – elke toeschouwer is bereid om 25 cent extra te betalen, om de kunst van Chamberlain te zien. Het feit dat Chamberlain $250.000 per avond verdient, is het resultaat van een vrijwillige ruil tussen de toeschouwer en Chamberlain.

Nozick’s denkfout Nozick vergeet dat kapitalisme ons belooft dat egoïsme ons de grootste welvaart zal geven. Dus stel je voor dat je een bakker bent. Als je egoïst bent, ben je absoluut niet bereid om 25 cent extra te betalen voor de kunsten van Chamberlain, want Chamberlain heeft geld nodig en zal zijn kunsten ook voor minder tonen.

Bovendien, zelfs als je Chamberlain 25 cent in de arena gunt, ben je de volgende dag alweer de egoïstische bakker. Als Chamberlain je winkel binnen loopt, is jouw belang om het maximum van hem te vragen, bijvoorbeeld $2.500 voor een brood. Immers, je bent vrij om de prijs van je spullen zelf te bepalen. Dus na een ochtend boodschappen doen is Chamberlain zijn geld alweer kwijt.

En je deelt dit belang met alle andere bakkers. Dus je weet dat alle andere bakkers dezelfde prijs zullen vragen – als ze eerlijk, rationeel en egoïstisch zijn. Slechts domme bakkers en valsspelers zouden onder de maximale prijs verkopen.

Maar we hebben geen enkel belang om de wereld volgens de dommen in te richten of ons gratis aan de valsspelers over te leveren. Bovendien weten we niet wat de klanten verdienen. Het is daardoor rationeel om een contract met de meerderheid af te sluiten, om belastingen op te leggen aan diegenen die meer verdienen dan wij – zodanig om de inkomsten te nivelleren. We kunnen dus de inkomstenbelasting op een andere manier bekijken: als een individueel vrij, eerlijk, rationeel en egoïstisch contract om ons leven zo goed mogelijk te maken.

Dus hoe meer vrijheid je wilt, hoe meer nivellering je wilt. Slechts als je gedwongen bent, altruïstisch of irrationeel, ben je bereid om anderen meer geld te geven dan je zelf hebt. En als je een valsspeler bent, zul je altijd voor ongelijke verdeling pleiten.

Volg Mihai ook op Twitter