Oliepalmen doden Orang Oetangs

Niet als de Rio declaratie, of de millenium development goals of een van de andere grote conferenties die succesvol eindigden met goed geformuleerde intenties. Maar wie weet eigenlijk nog wat we daar met zijn allen afgesproken hebben?

En wat hield dat Kyoto protocol nu werkelijk in behalve dat we nu echt wat moeten doen aan het klimaat, toch…? We zijn kortzichtig en hebben een kort geheugen. Alles gaat zo snel in deze 21ste eeuw van moderne technieken en met de seconde wisselende headlines. Net zo makkelijk als we op de afstandsbediening een knopje indrukken, zo lijkt het wel of het leven slechts een film is, niet de keiharde realiteit. En de politici kijken ook voornamelijk naar de korte termijn agenda van belang voor de volgende verkiezingen. Ik woon nu 30 jaar in Indonesia, waar ik bij aankomst dagenlang rivieren kon optrekken met prachtig oerwoud langs de oevers, en enorme vlotten van reuzenstammen die uit het niets leken te komen in dit oneindig grote woud. Maar nu vaar ik daar tussen de exotische waterhyacinthen drijvend op modderige rivieren met volgeladen pontons met de laatste kleine stammetjes uit de luttle restjes bos die ook nog tot pulp en papier verwerkt gaan worden. En vrijwel nergens kun je nog langs maagdelijke rivieren trekken. En nu is het de beurt aan de moerasbossen, die groeien op enorm dik veen, de produktie van millioenen bomen over duizenden jaren.

Oliepalmen, in principe een geweldig produkt mits op de juiste manier geplant. Maar niet hier op veen. Op diep veen haal je geen grote produktie, vallen de oliepalmen om en verdwijnt er per jaar zo’n 12 cm aan organische bodem die allemaal de lucht in gaat als CO2 om zo het klimaat nog sneller te veranderen. En met name door de vernietiging van de venen is Indonesia nu na China en Amerika wereld’s grootste producent van broeikasgassen geworden. Niet door de industrie, 80% van Indonesische emissies komt uit de vernietiging van de natuur. En wel natuur die we nog niet eens kennen. De veenbossen waren de laatste nog niet verkende bossen met waarschijnlijk een schat aan genetisch materiaal dat mensen kan helpen. Veenbossen zijn als sponsen die het water langzaam loslaten en overstromingen voorkomen. Maar verkeerd benut worden ze CO2 vulkanen die enorme oppervlaktes van de aarde met rook bedekken.

En nu gaan deze bossen, de laatste oerwouden waar orang oetangs nog voorkomen, onder het mom van de productie van goede palmolie, alsnog naar de knoppen. In feite eten mensen in het westen onbewust de oerwouden op en veroorzaken daarmee een emissie die ze duur betalen in harde Euros om bijvoorbeeld dijken extra hoger te maken.

Ik zie maar één oplossing. Een stop op activiteiten in de laatste maagdelijke bossen, een logo wat mensen vertelt wat voor plantaardige olie er in hun produkten zit en of het duurzaam is geproduceerd of niet. Als de consumenten het belangrijk vinden, dan wordt het ook voor politici belangrijk. Ik wilde dat meer mensen in de ogen van de orangutans konden kijken en dat moment van kippevel krijgen kunnen ervaren als je je realiseert dat je niet in de ogen van een dier maar een persoon kijkt. En deze wezens hun bossen gunnen blijkt dan ook nog eens ‘s werelds meest effectieve methode om broeikasemissies te verminderen te zijn.

Op zaterdag 12 december is Wille Smits te zien in de Kassa Klimaatspecial (Nederland 1, 19.00 uur)