De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen
Hoe je plezier krijgt in je werk
•
Om maar te zwijgen over de werksfeer als een huis stinkt
Zingeving is zinmaking. Maar wat is dan zin? Voormalig Denker des Vaderlands René Gude onderscheidde vier soorten zin. Vandaag de tweede: zintuiglijkheid.
Even terug naar de definitie van René Gude over zin. “Zin is de gemoedstoestand waarin je bent als je zinnen geprikkeld zijn, je zintuigen het schone waarnemen, je volzinnen betekenis hebben en je louter zinvolle doelen voor ogen hebt.”
De tweede betekenis van zin is volgens Gude: “… je zintuigen het schone waarnemen…” We putten zin ook uit zintuiglijkheid. Maar is die zintuiglijkheid niet hetzelfde als de zinnelijkheid? Waarin verschillen deze van elkaar? Volgens Gude hebben we het zinnelijke, het lekkere of het lustvolle eeuwenlang in onze cultuur ontkend. Sinds de oudheid is er de klassieke driedeling: het Schone, het Ware, en het Goede. Die idealen zijn gebaseerd op respectievelijk de zintuigen, het verstand en de wil.
Gude:
"Maar waar blijft de begeerte dan? De emoties? De wil is gericht op de toekomst en dus op wat er nog niet is. Begeertes zijn altijd heerlijk hier en nu, dat is iets heel anders. Ze zijn er één vergeten: het Lustvolle. Dat ze die categorie vergeten zijn, komt vermoedelijk omdat hij zo lastig te beheersen of te controleren is. Maar door het niet als een aparte bouwsteen te erkennen duw je hem wel in het ondergrondse. Het Lustvolle werd het kwade, dat getransformeerd moest worden tot mooi, waar of goed door het te sublimeren. Het Schone, het Goede en het Ware werden de vorm van onze kwalijke begeertes."
De ervaring van het Schone vinden we bij wat Gude noemt de zintuiglijke betekenis van zingeving. Zeer uitgesproken vinden we deze ervaring bij kunst, esthetiek. Gude in Trouw:
"Het is ook niet ongebruikelijk dat werkgevers daar aandacht aan besteden. Een mooi voorbeeld vind ik het Rockefeller Center in New York. Een gebouw voor werkende mensen, onvoorstelbaar mooi gemaakt met afbeeldingen en sculpturen van werkende mensen. Zo’n heerlijk gebouw dat ik er met liefde iedere dag de post zou rondbrengen."
Voor mijn project over ‘Zin in werk’, dat ik met de AWVN heb opgezet, interviewde ik ook bedrijfskundige Marijke Horstink. Een aantal jaar geleden richtte zij HappyNurse op, een uitzendbureau in de zorg met inmiddels negentien vestigingen. Zij vertelde dat het zintuiglijke in de zorg een grote rol speelt. Moderne ziekenhuizen hebben vaak grote, open ruimtes waar gewerkt is met natuurlijke materialen.
Werknemers zijn gevoelig voor mooie ziekenhuizen. Horstink:
"Ik heb echt mensen die zeggen: ‘In Lelystad wil ik niet werken, wat een ellendig gebouw is dat, die betonnen muren.’"
Daartegenover staat bijvoorbeeld het Catherina Ziekenhuis in Eindhoven, dat in samenwerking met Philips, licht en beeld inzet op de afdeling cardiologie. Horstink:
"Er wordt vaak met diffuus licht gewerkt, om van de behandelkamer een geruststellende, kalmerende omgeving te maken. Dat is goed voor de patiënt, maar gelijkmatige lichtverdeling in de ruimte is ook rustgevend voor verplegend personeel. Er wordt ook geëxperimenteerd met geur: lavendel heeft een rustgevend effect, citrusgeur werkt juist opwekkend."
Horstink verwacht dat de komende jaren licht, beeld, geluid, kleur een steeds grotere rol gaan spelen in de inrichting van ziekenhuizen.
De tweede betekenis die Gude bij zin onderscheidde, het zintuiglijke, wordt steeds belangrijker bij het plezier dat mensen in hun werk ervaren.
Horstink:
"En dan heb ik het nog niet eens over de thuiszorg. Het werkt heel anders in een huis dat opgeruimd is, schoon en ruim, dan wanneer een ruimte volgebouwd is en vies. Om nog maar te zwijgen over de werksfeer wanneer een huis stinkt."
Praat mee
0/1500