Ontkomen aan de grip van politieke leiders

Een ontsnappingsroute. Een manier om te ontkomen aan de grip van de politieke leiders. Een referendum is in de basis al een vreemd begrip in een parlementaire democratie. Het volk kiest de vertegenwoordigers, maar wil uiteindelijk nog wel zelf de touwtjes in handen hebben.

Toch kan het voor sommige zaken uitkomst bieden. Sommige zaken. Europa hoort daar niet bij.  

Zonder mijzelf op de borst te willen kloppen, denk ik dat mijn intelligentieniveau zich boven het Nederlandse gemiddelde bevindt. Daarbij ben ik politiek geëngageerd, in de zin dat ik mijzelf goed inlees in verkiezingstijd en het nieuws rondom de Tweede Kamer tot op zekere hoogte volg. Ik probeer te weten wat er speelt, wat er gaande is.  

Ben ik voor of tegen Europa? Het antwoord moet ik schuldig blijven. Ik weet dat we er nu eenmaal in zitten. Dat er mensen voor en mensen tegen zijn. Dat we met de nek aangekeken worden als we eruit stappen, maar dat het economisch gezien best een goede zet zou kunnen zijn. Ik zie de twee kanten en zweef er tussenin. 

Onlangs las ik een artikel waarin de schrijver verklaarde dat hij dacht dat de economie te moeilijk, te onbegrijpelijk was geworden voor politici. Ik denk dat dat met Europa nog lang niet het geval is. In elk geval begrijpen de verantwoordelijken in het pluche meer van de situatie dan ik. Veel meer. En dan heb ik het nog niet over de onderste lagen van de samenleving, de lagen waarin praktisch niemand is geïnteresseerd in wat er in Den Haag gebeurt. Ook in de welingelichte kringen is Europa een moeilijk behapbaar vraagstuk.

Columnist Jan Bennink maakt zich hard voor het referendum. Hij propageert via zijn Twitterkanaal een petitie die moet leiden tot een massale volksstemming over het al dan niet aanwezig blijven in de Europese Unie. Hij oordeelt dat alle stemrechtigden zich moeten kunnen uitspreken over de situatie. Wat Bennink vergeet is dat een groot deel van de Nederlanders de kennis ontbeert om een duidelijke mening te formuleren. Daar komt bij dat het volk zijn stem al heeft kunnen laten horen, en wel op 12 september 2012, de dag van de Tweede Kamerverkiezingen. Europa was een speerpunt in de programma’s van veel politieke partijen. Het onderwerp kwam uitgebreid terug in de televisiedebatten.  

De Europese Unie is complex. Er uitstappen heeft grote gevolgen, gevolgen die moeilijk te voorspellen zijn.

Het zou de concurrentiepositie van Nederland dusdanig kunnen versterken, maar het tegendeel kan evengoed gebeuren. Het is onverantwoord om elke stemgerechtigde Nederlander te laten meebeslissen. Wij, want ik reken mijzelf er zonder twijfel toe, hebben simpelweg te weinig verstand van de materie.

Van politici in de Eerste en Tweede Kamer mag worden verwacht dat zij meer kennis van zaken hebben. Dat is natuurlijk kort door de bocht, maar een uitgebreide discussie met duidelijke argumenten van zowel voor- als tegenstanders is een betere optie dan een willekeurige mening van een willekeurige burger.  

Het voelt alsof Mark Rutte moet beslissen wat u vanavond eet. Hij kan een portie friet voorstellen, maar misschien zit u middenin een saladediëet. Hij kan een broodmaaltijd opperen, zonder te weten dat uw lichaam slecht tegen gluten kan. Dat valt Rutte niet kwalijk te nemen, maar het is wel een reden om hem te negeren als het gaat om het nemen van het besluit.  

Een referendum staat onwetenden toe de uitslag te beïnvloeden. Het is een vorm van competitievervalsing. Laten we de beslissingen die er echt toe doen overlaten aan diegenen die er echt verstand van hebben, of in elk geval van wie kennis van zaken mag worden verwacht. De leiders van Nederland weten beter wat er moet gebeuren dan een willekeurige voorbijganger. Zij kunnen middels debatten een mening vormen. Precies zoals ons politieke systeem is bedoeld.

Volg Daan Doedens ook op Twitter