Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Ontzien van banken bij schulden-crisis is een gotspe

  •  
14-07-2011
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
108 keer bekeken
  •  
BNNVARA fallback image
De Europese belastingbetaler betaalt de rekening, terwijl de verantwoordelijke banken nog altijd bonussen en dividend uitkeren
Ruim een jaar na de miljardensteun voor Griekenland, heeft de vraag of banken daaraan meebetalen moeten, Europese regeringsleiders en de ECB bereikt. Nederland en Duitsland zijn enigszins voor, de ECB is tegen. Het antwoord klemt te meer nu de rente in Italië stijgt en er stemmen opgaan om het ‘tijdelijke’ Europese noodfonds tot 2000 miljard uit te breiden. Het ontzien van banken is evenwel onrechtvaardig, onnodig en daarom volstrekt ongewenst.
Vorig jaar bleek Griekenland (debiteur) zijn schulden aan de banken (crediteur) niet terug te kunnen betalen. In een gewone schuldsanering wordt het verlies dan gedeeld tussen de debiteur die verantwoordelijk is voor het leengedrag en de crediteur die de kredietwaardigheid beter had moeten inschatten. Dat laatste had betekend dat banken verlies hadden genomen en eens een paar jaar geen bonussen en dividend uitkeren. Zo ging het niet. Het verlies is genomen door een derde partij – de Europese belastingbetaler – die part noch deel had aan het verstrekken van de leningen. Banken hebben 250 miljard van de 350 miljard aan Griekse obligaties kunnen dumpen bij de ECB en het tijdelijke noodfonds van 500 miljard. Hetzelfde geldt voor Portugese en Ierse obligaties. En de obligaties die banken nog wel houden, worden grotendeels tegen de historische kostprijs in de boeken gezet. Hiermee worden de winst verfraaid, wat een vriendelijk woord is voor gemanipuleerd.
Het is lastig om deze steun aan banken rechtvaardig te noemen. Banken zijn grote, geïnformeerde, private bedrijven die welbewust leningen verstrekt hebben en daar een hoge rente voor hebben ontvangen, op grond waarvan (naar nu blijkt: ten onrechte) bonussen zijn uitgekeerd. Maar het grootste onrecht kan verdedigbaar zijn als het groter onheil afwendt. En dat is precies wat de ECB stelt. Zonder steun zouden obligaties uit de probleemlanden afgeschreven moeten worden en dan zouden banken failliet gaan. En een ongeordend faillissement van banken is inderdaad een weinig aanlokkelijk scenario.
Wat de ECB hiermee eigenlijk zegt, is dat het Europese bankwezen technisch failliet is. Zelfs een minimaal verlies (Portugees, Iers en Grieks kapitaal vormt 6% van de Eurozone) kan niet gedragen worden. Met een eigen vermogen bij banken van 3% is dat ook niet verwonderlijk: elk verlies betekent vrijwel meteen faillissement. En dat is met de komende problemen in Italië en Spanje vooral zeer zorgelijk. Bij het huidige beleid betekent dat dat straks het noodfonds uitgebreid zal worden. Daar Italië een staatsschuld heeft van 1900 miljard zal het dan niet bij 2000 miljard blijven. Dan zal het in Nederland evenmin bij de bezuinigingen van 18 miljard blijven. En ook dat is niet aanlokkelijk. Wat dan wel? Het is zaak te onderkennen dat banken technisch failliet zijn en tot een geordend faillissement te komen. Dat zou betekenen dat spaargeld te allen tijde wordt gegarandeerd maar dat aandelen niets meer waard zijn, banken geen bonussen en dividend mogen uitkeren en obligatiehouders die tegen een hoge rente geld hebben geleend aan banken hun geld gedeeltelijk kwijt zijn.
Dat is vervelend voor betrokkenen maar dat was altijd precies het idee van financiële markten. Wie het risico neemt, ontvangt een bonus als het goed gaat maar verliest als het fout gaat. Dat betekent dat banken niet meebetalen, dat betekent dat banken alles betalen. Dat daar ruim een jaar over nagedacht moet worden, is al droevig. En het zou helemaal intriest zijn als het antwoord na een jaar nog altijd nee blijft. 

Meer over:

opinie, economie
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.