Ook bij psychisch leed: ‘echt contact’

Een paar weken geleden las ik dat UWV-artsen zich op het standpunt stelden arbeidsongeschiktheid niet via de telefoon te kunnen beoordelen. Ze hadden natuurlijk gelijk: de beperkingen van telefoon of beeldbellen zijn te groot om betrouwbaar werk te leveren.

Dat artsen hun werk in principe altijd face-to-face moeten doen, vindt waarschijnlijk de meerderheid van de Nederlanders. Hoe goed de alternatieven ook zijn: niets werkt even goed als daadwerkelijk persoonlijk contact. Dat is niet wetenschappelijk bewezen helaas, want er is geen belanghebbende partij die dat onderzoek financiert.

Partijen met grote zakelijke belangen promoten online behandeling als volwaardig alternatief. ‘En de zorgverzekeraars vergoeden evenveel’ fluisteren de zorgmanagers hun personeel in. Investeren maar, dus? De coronacrisis biedt helaas ongekende kansen aan de verkopers van online behandelingen.

Bij psychische problemen belanden de meeste mensen bij de GGZ, waar naast artsen (psychiaters) vooral psychologen werken. En daar is het niet anders: ook in de GGZ kunnen wij als zorgprofessionals mensen beter helpen als we ze recht in de ogen kijken, en ook andere zintuigen kunnen inzetten om ons werk zo goed mogelijk te doen.

Recent voorbeeld: een jonge vader werd online behandeld voor een alcoholprobleem, terwijl hij in het bijzijn van zijn kleine kinderen vier flessen wijn per etmaal nuttigde. Dat werd duidelijk toen hij werd gedwongen (uit bezorgdheid over de kinderen) om zijn gezicht bij de behandelende instelling te laten zien. Toen zag men pas goed hoezeer hij onder invloed was, en het was te ruiken ook…

Ik ken een behandelaar die al maanden weigert om naar het kantoor van zijn zorginstelling te komen, ook al is het met alle voorzorgsmaatregelen zoals voldoende afstand. Hij zegt evengoed online te kunnen werken, maar op het moment dat er crisis is bij een van zijn patiënten moeten ze toch steeds ‘in het echt’ gezien worden. Het is geen hogere wiskunde: iedere volwassene in dit land weet dat je beter geen conflicten of ruzies via telefoon, e-mail of app moet bespreken. Je komt er altijd het beste uit als je elkaar in levende lijve ziet.

De beste professionele hulp aan mensen met psychische klachten lever je middels direct, persoonlijk contact. Tenzij het niet anders kan: als alternatief voor ‘geen contact’ is contact met behulp van technologische hulpmiddelen uiteraard te prefereren. Beter iets dan niets. Maar meer dan ‘second best’ is het niet, en kapitalen besteden aan verdere ontwikkeling is onverstandig, zeker nu het economisch krap wordt. Gewoon terug naar de spreekkamer, of een wandeling buiten.