Op vakantie naar Rusland?

Moet Nederland de Olympische Winterspelen van 2014 in het Russische Sotsji boycotten om een statement te maken tegen de ‘anti-homowet’ van president Vladimir Poetin? Essayist Bas Heijne en schrijver Arthur Japin vinden van wel. Aanleiding voor hun uitlatingen vormt de oproep van de Engelse acteur Stephen Fry (ook bekend als ‘Onno’ in de verfilming van De ontdekking van de hemel) aan de Britse premier David Cameron. Volgens Fry moet een ander land de organisatie van de Spelen op zich nemen, onder andere vanwege de anti-homowet die sinds 1 juli in Rusland geldt. Hierdoor kan de Russische overheid burgers bestraffen wanneer zij ideeën over “niet-traditionele seksuele relaties” onder minderjarigen verspreiden.

Deze maatregel heeft niets te maken met een staat die burgers beschermt of helpt; eerder met een tiran die een misselijkmakende ideologie probeert op te dringen. Desondanks weigert minister Frans Timmermans, minister van Buitenlandse Zaken, om de Olympische Winterspelen te boycotten. Hij wil het evenement juist gebruiken om te laten zien waar Nederland voor staat. Bovendien vieren Nederland en Rusland dit jaar ook nog eens de eeuwenoude samenwerking met elkaar op zowel economisch, cultureel en politiek vlak. Een boycot van de Spelen in Sotsji valt daarom niet te verwachten.

Het idee om “het dialoog” met Rusland aan te gaan tijdens de Spelen in 2014 is helemaal niet verkeerd, maar dit moet dan wel gebeuren op een manier waardoor Poetin iets te verliezen heeft. Waarom zou Poetin iets veranderen wanneer tientallen Europese regeringsleiders met hun vingertje hem proberen terecht te wijzen tijdens de Olympische Spelen? Daar heeft hij geen enkel belang bij. Wanneer tientallen landen het boycotten, heeft Rusland wél iets te verliezen: in hoeverre kan het land claimen een prestigieus internationaal evenement te organiseren wanneer bijvoorbeeld de gehele Europese Unie weigert mee te doen?

Naast een boycot bestaat er nog een andere, veel eenvoudigere manier om Poetin enigszins te tarten en zijn aanzien aan te tasten. Een manier waarbij het dialoog wordt aangegaan, maar wel zo waardoor iedere Nederlander kan aantonen voor welke waarden zijn land staat. Hoe? Door met duizenden regenboogvlaggen naar Rusland te vliegen.

De toeristenindustrie vormt voor Rusland één belangrijke inkomstenbron; met name naar Moskou en Sint-Petersburg trekken jaarlijks talloze toeristen. Daar komt Sotsji in 2014 nog eens bij. Zal Poetin honderden of duizenden toeristen of sporters opsluiten wanneer zij vanaf nu tot aan de Olympische Spelen met een regenboogvlag in zijn land aankomen en de anti-homowet overtreden? Hij zegt van wel, maar houdt hij zich ook aan zijn belofte wanneer de zogenaamde ‘homopropaganda’ op een dusdanige grote schaal gebeurt? Waarschijnlijk niet. Een enkeling of een tiental toeristen in de Russische gevangenis zal nauwelijks een smet zijn op het imago van Rusland als vakantiebestemming. Een veelvoud daarvan wel; daarmee zouden immers de economische belangen (enigszins) worden geschaad.

Haalt het iets uit wanneer duizenden toeristen of sporters in Rusland gaan zwaaien met een regenboogvlag? De wet tegen de ‘propaganda van niet-traditionele seksuele relaties’ zal er niet door van tafel worden geveegd. Wel toon je er op een expliciete manier mee waarvoor je als land wilt staan. Bovendien ondermijn je zo het gezag van Poetin. Als duizenden buitenlandse toeristen massaal met regenboogvlaggen zwaaien, mogen inwoners van Rusland dit toch ook doen?