Opdracht Opstelten eindigt in Eerste Kamer

“De spoedige vorming van een stabiel kabinet van CDA en VVD dat met steun van de PVV kan rekenen op een vruchtbare samenwerking met de Staten Generaal.” Zo luidde de opdracht van Hare Majesteit aan informateur Opstelten. Van Opstelten is bekend dat hij over vele talenten beschikt, variërend van het besturen van steden, via het voorzitten van een politieke partij tot het presenteren van televisieprogramma’s. Maar de nu aangenomen opdracht lijkt een innerlijke tegenstrijdigheid te bevatten die nauwelijks te overbruggen valt.

De huidige  situatie ligt echter gecompliceerder dan ooit tevoren het geval was binnen de Staten Generaal. In een situatie waarin twee politieke machtsblokken elkaar getalsmatig in wisselende verhoudingen nipt in evenwicht houden (35 zetels voor VVD en CDA, 40 zetels voor de overige partijen), liggen de ‘balancing votes’ bij SGP, CU, OSF, Yildirim en de Partij voor de Dieren.

Omdat tijdens het laatste kabinet Balkenende de CU onderdeel uitmaakte van de coalitie en die partij in nauwe samenwerking met de SGP opereerde en ervoor koos loyaliteit aan de coalitie zwaar te laten wegen, drukte de doorslaggevende stem in de Eerste Kamer in de afgelopen periode niet heel zwaar op kabinetsbesluiten. Het overgrote deel van alle wetten vormt een gelopen race in de Eerste Kamer voor een stabiele coalitie.

Fractievoorzitter Schuurman waarschuwt voor de ‘gewelddadige gevolgen’ die een kabinet dat afhankelijk is van de gedoogsteun van Geert Wilders zal kunnen hebben en ziet dat als een keerpunt in de politieke geschiedenis van ons land. Hij sluit uit dat de CU wetsvoorstellen die afkomstig zijn van de PVV in de eerste kamer aan een meerderheid zal helpen. De stem van de nestor van de Eerste Kamer met een anciënniteit van 27 jaar mag niet onderschat worden.

Door de stellingname van Schuurman komt het aantal senatoren waarop de beoogde coalitie  in principe kan rekenen op maximaal 37, ervan uitgaande dat de SGP haar ‘gedoogsteun onder voorwaarden’ ook in de Eerste Kamer door zet.

De veelgehoorde angst dat blokkades in de Eerste Kamer Wilders groot zouden kunnen maken bij de verkiezingen voor Provinciale Staten en daarvan afgeleid voor die van de nieuwe senaat, is niet reëel. De PVV zal als partij met slechts één lid moeite genoeg hebben om de rijen gesloten te houden en serieus kader te vinden voor de kandidatenlijsten voor komende Statenverkiezingen en Eerste Kamer.

Zelfs nu het CDA in de Eerste Kamer in verhouding tweemaal zo groot is als in de Tweede Kamer het geval is, zal een CDA/VVD plus PVV coalitie het zo zwaar krijgen in de Eerste Kamer, dat niet mag worden aangenomen dat een dergelijk kabinet het tot juni volgend jaar zou kunnen uitzingen. Zelfs een 100 dagen oriëntatietoer door Nederland waarin het vorige kabinet proef draaide zonder wetsvoorstellen en zonder confrontaties in de Eerste Kamer, zou een tekort uitstel van executie vormen.