Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Opzichtige domheid van Halbe Zijlstra

  •  
28-03-2015
  •  
leestijd 5 minuten
  •  
512 keer bekeken
  •  
RTEmagicC_fd1c873b7f.jpg
Here, wat heeft ons land misdaan om met zulk een rechts denken gestraft te worden?
Tijdens zijn recente interview met De Volkskrant kreeg de politiek leider van de VVD, Halbe Zijlstra, last van hardop denken. Moesten wij, zo vroeg de politicus, die nooit om een originele formulering verlegen zit, moesten wij niet eens af van dat geheven vingertje?
Altijd staan wij klaar om regimes te veroordelen als zij naar ons idee te hardhandig de orde handhaven. Verdient zo’n dictator niet juist steun? Hij zorgt, hoe dan ook, voor stabiliteit. Zo lang hij de Nederlandse belangen niet schaadt – uiteraard bedoelt Zijlstra daarmee ‘het Nederlandse bedrijfsleven geen strobreed in de weg legt’, is daar niets tegenin te brengen.
“Zijlstra wil voortaan niet meer meteen de mensenrechtenkaart trekken”, concludeerde de Volkskrant dan ook en plaatste het volgende citaat: “In plaats van dat je zegt: u handelt niet volgens onze standaard, dus we vinden u slecht, moet je toch veel meer de coöperatie zoeken met het regime, omdat het in ons veiligheidsbelang is. Maar je moet ook duwen op langzame verandering.”
Dat verklaarde Halbe Zijlstra terwijl de premier van alle Nederlanders in China de gebraden haan uithing en zich overal liet fêteren door de vertegenwoordigers van een corrupt en dictatoriaal regime dat grossiert in doodstraffen en dwangarbeid. 
Van der Stoel De mensenrechtenkaart? In Athene is ergens een Max van der Stoelplein omdat deze sociaaldemocratische politicus het destijds de Griekse militaire dictatuur zo lastig maakte dat hij een wezenlijke rol kon spelen bij de terugkeer naar de democratie. Schreeuwde Van der Stoel zijn opvattingen van de daken? Toonde hij een bestraffende vinger zo groot als morgen de hele dag? Hij was de diplomatie zelve en opereerde zo zeer achter de schermen dat velen hem maar een rechtse goedprater vonden, een corpsbal die per ongeluk in de PvdA terecht was gekomen. Van der Stoel trok zich hier niets van aan. Als minister van Buitenlandse Zaken in het kabinet Den Uyl gaf hij de bevordering van de mensenrechten een welomschreven aandeel in het beleid maar dat gebeurde in de praktijk voorzichtig, achter de schermen en met zeer nette bewoordingen. Zijn radicale collega Jan Pronk, minister voor Ontwikkelingssamenwerking, had het hart op de tong en werd door Van der Stoel binnenskamers regelmatig op zijn rode vestje gespuwd. 
Subtiel en voorzichtig Frans Timmermans en Bert Koenders beheren Van der Stoels erfenis. Van een geheven vingertje is dan ook geen sprake. Wél gebruikt Nederland internationale fora om duidelijk te maken hoeveel belang wij hechten aan democratie en mensenrechten. Ook wordt er in andere landen binnenskamers wel eens gewezen op toestanden die niet geheel overeenkomen met internationale verdragen die hun regeringen toch ook getekend hebben. En een behoorlijke ambassade onderhoudt niet alleen goede contacten met de vertegenwoordigers van het regime maar ook met de – vaak onderdrukte – oppositie.
Het gaat allemaal heel subtiel en voorzichtig. En in één ding is sinds de Koude Oorlog nooit verandering gekomen: als op instigatie van de Verenigde Staten ergens een militaire interventie wordt gepleegd, dan loopt de Nederlandse regering daar ‘hosanna! roepend achteraan. Om vervolgens te beweren dat ook ‘wij’ een ‘serieuze bijdrage’ moeten leveren omdat er anders niet meer naar ‘ons’ geluisterd wordt. Dit heeft ‘ons’ de lijkzakken opgeleverd uit Afghanistan en nu ook uit Mali.
Beschaafde voorzichtigheid Al deze beschaafde voorzichtigheid acht Halbe Zijlstra niet in het landsbelang. Hij zoekt liever coöperatie met dictaturen omdat zij voor stabiliteit zorgen en – denkt hij – dat verkleint dan de nachtmerrie van elke rechtgeaarde VVD stemmende huisvader – vluchtelingenstromen in de richting van wat sommigen aanzien voor de vaderlandse vleespotten. 
Wat zou hier nu in godsnaam achter zitten? Meent Zijlstra dit nu echt of is dit de volgende schoffering van de PvdA nu dat stompzinnige voorstel om de grenzen voor asielzoekers te sluiten niet aan zijn doel heeft beantwoord? Is de VVD echt bezig om de PvdA weg te pesten om op een fatsoenlijke manier van dit kabinet af te komen? Dat zijn interessante speculaties maar ze gaan voorbij aan een wezenlijker vraag: waarom heeft het rechtse denken in Nederland zulk een tergend laag niveau?
Realpolitik Ooit muntte de Duitse politicus Otto von Bismarck de term ‘Realpolitik’. Een vakbekwaam bestuurder kon zich in zijn buitenlands beleid niet te veel ethiek veroorloven. De Oostenrijkse kanselier Clemens von Metternich meende dat grootmachten die elkaar in evenwicht hielden de enige garantie vormden voor vrede. Daarvoor was  intern rust en orde nodig zodat de regeringen hun diplomatieke spel ongestoord door een luidruchtige politieke opinie konden spelen. Dat kon alleen door een leven af te dwingen volgens traditionele normen waarden. Daarin was geen ruimte voor liberalisme of soevereiniteit van het volk. De bekende Amerikaanse hoogleraar/politicus Henry Kissinger heeft in dikke boeken deze opvattingen bruikbaar gemaakt voor deze tijd. Je hoeft er niet achter te staan maar het heeft wel diepgang . Het gaat ergens over. 
Borrelpraat Ook ik oogst in de kroeg  wel eens bijval met opmerkingen als ‘volgens mij was die Saddam Hoessein de enige die het volk van Irak begreep’. Maar het is niet meer dan een losse kreet. Het is een verzuchting. Het slaat bij nader inzien nergens op en niveau heeft het ook niet. Dat hardop denken van Halbe Zijlstra is borrelpraat. Niets meer. Het getuigt van oppervlakkigheid en waarschijnlijk ook vooroordeel want het gaat er impliciet van uit dat grote delen van de wereld niet rijp of niet geschikt zijn voor democratie maar eerder gebaat bij een ijzeren vuist. Vrijheid en mensenrechten zijn in deze optiek meer iets voor superieure wezen zoals die wonen aan de oevers van de Noordzee. Dat soort opvattingen. 
Hoe komt het toch dat het rechtse denken in Nederland gepaard gaat met zoveel opzichtig vertoon van domheid? Hoe komt het doch dat men – wanneer men in de VVD op zoek gaat naar een intellectueel – met niets beters voor de dag kan komen als Frits Bolkestein? Vergelijk dat eens met het denkniveau zoals men dat aantreft bij de Britse Tories of bij sommige rechtse Amerikaanse think tanks ? Nederland heeft een uitstekend onderwijsstelsel en een rijke intellectuele traditie. Waarom komt dat niet tot uiting in de taal van VVD’ers? Here, wat heeft ons land misdaan om met zulk een rechts te worden gestraft?
RTEmagicC_Han_vd_Horst-Mooiste_jaren_van_Nederland.jpg.jpg
Het nieuwste boek van Han is De Mooiste Jaren van Nederland (1950-2000)
cc-foto: Maarten

Meer over:

politiek, opinie
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.