Over marsmannetjes, de SGP en de Islam

De Staatkundig Gereformeerde Partij (SGP) vindt dat de islam de Nederlandse cultuur aantast. Als het aan deze partij ligt komt er geen minaret meer bij. De SGP wil de islam als ‘afgodsdienst’ zoveel mogelijk uit het publieke leven bannen en hooguit als tweederangs religie in de privésfeer toestaan. Tot in de jaren tachtig moesten vooral rooms-katholieken het ontgelden in SGP-kringen. Nog steeds wordt in reformatorische kerken geciteerd uit de Nederlandse Geloofsbelijdenis (1561) waarin staat dat de ‘Paapse mis’ een ‘vervloekte afgoderij’ is. Maar het tij keert. De Rooms Katholieke Kerk blijkt voor sommige zwaar gereformeerden een bondgenoot te worden in de strijd tegen homoseksualiteit, abortus en euthanasie.

Het vijandbeeld verschuift. Rooms-katholieken maken langzamerhand plaats voor moslims als belichaming van het ultieme kwaad op de Bible Belt. Wat overigens ook een rol speelt is dat beoogd partijleider Kees van der Staaij (41) wat sterker de emoties van zijn behoudende achterban vertolkt dan de eerbiedwaardige voorman Bas van der Vlies (67).

Als ik de ‘wet van de verschuivende vijand’ doortrek, zal de SGP moslims pas als medeburgers accepteren (en de orthodoxe moslims als bondgenoten zien) zodra er buitenaardse wezens landen. ‘De mens is immers geschapen naar Gods beeld’, zo luidt dan de vrome maar ook angstige redenering. ‘En marsmannetjes zijn dat niet.’ Opnieuw een redenering die de menselijke reflex verhult om datgene wat vreemd en anders is, gelijk te stellen met het kwaad.

Begrijp me goed: voor deze reflex hoef je niet religieus te zijn of op het platteland te wonen. Mensen zijn mensen. De houding van de SGP houdt alle mensen min of meer een spiegel voor. Wordt wereldvrede pas mogelijk als oorlog dreigt met buitenaardse wezens? Kortom: accepteren we elkaar pas als we een gemeenschappelijke vijand hebben? Of kunnen we het misschien ook wat positiever en universeler insteken?

Ik vind het opvallend dat juist de SGP, die zich vanuit haar levensbeschouwing bewust is van het ‘menselijk tekort’, negatieve onderbuikgevoelens lijkt te rechtvaardigen. Dat mensen tekortschieten en tot veel slechte dingen in staat zijn, zien we dagelijks in het nieuws. Daarover geen twijfel. Maar dat we bescheiden pogingen kunnen doen om vooroordelen te slechten en andere levensbeschouwingen en culturen het voordeel van de twijfel te geven… dat lijkt me toch een werkbaar ideaal.