Penny wise, euro foolish?

Terwijl banken weer miljarden winsten maken en de salarissen ruim gestegen zijn, kunnen de Cyprioten tot 10% van hun spaargeld inleveren. In plaats van de burgers te beschermen tegen de macht van overheid en banken is onder Dijsselbloems voorzitterschap gekozen voor een koers die de zekerheid van spaartegoeden en privé bezit beëindigt.

Hierbij zijn twee zaken die wat mij betreft op zijn minst erg krom zijn. Macro-economisch gezien is de keuze voor het ontheiligen van spaargeld vrij uniek en dubieus. Sommigen hebben het al over het startpunt van een nieuwe crisis. Dijsselbloem zelf had het over ‘een pakket met unieke maatregelen die gezien de complexiteit van het probleem nodig waren’. De tijd zal leren of de waarheid in het midden ligt of dat een van beide uitersten de waarheid blijkt te zijn.

Desalniettemin vraag ik mij af of dit nu echt zo’n slimme zet is om te zetten. Het risico bestaat dat de burgers in de zwakkere EU broeders deze week massaal weer terug gaan naar de sok onder het matras als belangrijkste bewaarplek van hun spaargeld. Is alleen al het risico op deze bankruns in landen als Spanje, Ierland, Griekenland en Italië en de indruk die dit zal wekken op de financiële markten het niet waard om voorkomen te worden? En is die 5,8 miljard euro dan geen wisselgeld om desnoods door de EU zelf betaald te worden als dat betekent dat dit stabiliteit en zekerheid geeft aan de spaarders? Of hoort dit in een plan tot devaluatie van de euro en komt een valutaoorlog dichterbij?

Daarnaast speelt er wat mij betreft ook een rechtvaardigheidsvraag. Natuurlijk doen offers pijn en inmiddels hebben vele al persoonlijk gemerkt hoe die pijn voelt, zeker in de zuidelijke landen. En laten we eerlijk zijn: wat zouden wij doen als we Cyprioot waren? Zouden wij begrip kunnen opbrengen voor het feit dat de complexiteit groter is dan bij andere landen en banken, omdat de banksector op het hoogtepunt acht keer groter waren dan de Cypriotische economie ( WTF!? )? Of zouden wij door de straten van Limassol rennen op zoek naar  de schuldigen uit woede over het feit dat je als burger je eigendom zomaar kwijt kunt raken? Bovendien vraag ik mij af in hoeverre dit aan het eerlijke verhaal voldoet. Het verhaal dat uitgerekend dit weekend nog op de Politieke Ledenraad van de PvdA van stal werd gehaald.

Mijn gevoel van rechtvaardigheid zegt dan ook dat de offers die Cyprus moet maken niet voor 5,8 miljard euro bij de spaarders moet komen te liggen. Ook niet overigens als er voor 20 miljard euro aan Russisch spaargeld zou zitten. Mijn gevoel van rechtvaardigheid zegt dat het de bankschouders moeten zijn die deze lasten moeten dragen.

Maar goed. Wie weet heeft Dijsselbloem een aas in zijn mouw. En een joker en nog meer top kaarten. Zo niet, dan zullen wij deze week merken of dit een schoolvoorbeeld wordt van penny wise pound foolish en of de bestuurlijke realiteit een andere is dan de idealistische realiteit. Ik hoop op een top hand.

Volg Vincent ook op Twitter