Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Polarisatie rond Noorse massamoord

  •  
23-07-2011
  •  
leestijd 4 minuten
  •  
112 keer bekeken
  •  
BNNVARA fallback image
Dergelijke daders zijn misschien wel ‘eenzame gekken’ maar vaak hebben ze een bepaalde politieke voorkeur
Vorige week zondag zat ik met een vriendin in een restaurant toen er een forse, beetje morsige, man aan tafel kwam staan. Hij boog voorover en stelde zich voor met de woorden: ‘Ik ben fervent Geenstijl-lezer en heel erg anti-PvdA.” De vriendin antwoordde gevat: “Goh, en ben je ook ergens vóór?” Er volgde een wat ongemakkelijke maar amusante stilte.
Ik gaf de onverwachte tafelgenoot een hand en probeerde te achterhalen wat hij wilde zeggen. Dat lukte niet helemaal goed. Hij stemde PVV maar vond Wilders ‘een dom mannetje’. Ik kon er eerlijk gezegd weinig chocola van maken en na een paar minuten was het gesprek voorbij. Ik schudde hem weer de hand en hij vertrok.
Wat bleef naklinken in mijn hoofd was zijn openingszin: ‘Heel erg anti-PvdA’. Waarom zou je jezelf zo introduceren?
De opmerking bleef ook hangen omdat ik me al een tijd zorgen maak over een nieuw soort rechts dat de laatste jaren in volle kracht is opgestaan. Een fanatiek rechts dat van mening is dat links geen bestaansrecht heeft. Meestal gaat het gepaard met de opvatting dat de islam geen recht van bestaan heeft. Het is een vorm van extreme polarisatie en een probleem dat iedere democraat zorgen moet baren.
Het enige antwoord daarop lijkt depolariseren.
Oud-politica Femke Halsema depolariseert graag en uitte vandaag via Twitter kritiek op Joop vanwege de kop dat de verdachte van de massamoord in Noorwegen een bewonderaar van Wilders is. En maande me “al je reaguurders tot bedaren te brengen”. Jopers uitmaken voor reaguurders is natuurlijk een zware belediging maar die wil ik haar niet aanrekenen.
D66-Kamerlid Boris van der Ham op zijn beurt keert zich tegen het triomfalisme onder PVV-critici. Hij schrijft vandaag op Joop : “Juist mensen die terecht kritisch zijn op de veralgemeniseringen van Wilders moeten juist het goede voorbeeld geven. Mensen zijn altijd verantwoordelijke voor hun –eigen- daden. Dus als iemand geweld pleegt geïnspireerd door de Bijbel, de Koran, het Communisme, Conservatisme of wat dan ook, dan houden we niet alle anderen die hier aanhanger van zijn verantwoordelijk voor zo’n daad.”
Van der Ham heeft gelijk. Dit is geen tijd voor ‘zie je wel’-beweringen en gelijkzoekerij. Het is ook geen tijd om opponenten om de oren te slaan met de lijken van tientallen jonge socialisten. Dan zit je al snel op het niveau van: Dood aan de fanatici!
Maar het is wel een tijd van bezinning. En dat betekent ook feiten onder ogen zien. Halsema en in mindere mate Van der Ham proberen te depolariseren door de gruweldaad te depolitiseren. Dat zou nog voor de hand liggen als het gaat om de moord op willekeurige schoolkinderen maar dit lijkt een duidelijk politiek doelwit: jonge socialisten.
Toen dierenactivist Volkert van der G. Pim Fortuyn doodschoot leidde dat onder meer tot een discussie over de harde acties van dierenactivisten. Ook al hadden andere dierenactivisten niets met de daad te maken. Toen Mohammed B. Van Gogh vermoordde leidde dat tot een jarenlang debat met en over moslims. Ook al hebben moslims niets te maken met die moord. Die debatten hadden nare kanten maar zijn niet overbodig geweest. Waarom zou er nu geen debat gevoerd mogen worden over extreemrechtse retoriek en ideologie?
Er worden helaas steeds vaker massamoorden gepleegd. In Nederland hebben we er in korte tijd twee meegemaakt, Apeldoorn en Alphen aan den Rijn. Ze worden altijd toegeschreven aan ‘eenzame gekken’. Dat is ook zo maar er is wel iets bijzonders aan de hand met die gekken.
Vandaag trof ik een – onvolledig – overzicht aan van met vuurwapens uitgevoerde massamoorden van de afgelopen 20 jaar. Van de 19 voorvallen vonden er 16 in Europa en Noord-Amerika plaats. Ik ben over ze gaan lezen en ontdekte dat er in 7 van de 16 gevallen op de een of andere manier een band is met rechts-extremisme. Het zijn misschien wel ‘eenzame gekken’ maar dan hebben ze vaak toch wel bepaalde voorkeuren.
In het geval van de Noorse massamoordenaar is dat helemaal het geval. Bovendien koos hij een politiek doelwit, jongeren die zich aangesloten hadden bij de socialistische partij. De meeste massamoordenaars laten niets of slechts wartaal achter. Deze verdachte drukt zich vaardig uit. De kenmerken die hij opsomt van zijn politieke ideologie en strategie lijken zo uit het partijprogramma van de PVV geplukt.
Het zou geen kwaad kunnen als er in en met PVV-kringen eens een open debat gevoerd wordt over de manier waarop er over links wordt gedacht en gesproken. Net zoals we dat hier op Joop hebben gevoerd over de ‘smakeloze’ Hitler-vergelijking. Zo’n debat is gezond, zet aan tot nadenken en nuanceert. Dat laatste is het beste middel tegen extreme polarisatie. 
Wat in ieder geval niet helpt tegen polarisatie is doen alsof het niet bestaat. Dus discussieer rustig en kalm. Ga geen onderwerp of argument uit de weg maar gun elkaar het licht in de ogen. En sluit als het even mogelijk is af met een handdruk. 

Meer over:

politiek, opinie
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.