President Trumps 'belastingplan': nog meer cadeaus voor de rijken

Vorige week publiceerde het Witte Huis het “belastinghervormingsplan” dat president Trump de week daarvoor met veel poeha had aangekondigd. Dat deed hij op het ministerie van Financiën, waar leidinggevenden op dat moment letterlijk van niets wisten. Het “plan” kwam geheel uit Trumps eigen koker en bleek niet meer dan een A4-tje te zijn met voorstellen voor het verlagen of afschaffen van verschillende belastingen. Dat de president totaal onverwacht met zo’n niemendalletje kwam kan worden verklaard door het weinige dat hij in de eerste 100 dagen van zijn presidentschap heeft bereikt. Door het tevoorschijn toveren van een blaadje bullet-points kon hij dit “belastingplan” laten meetellen als één van die geweldige successen die hij voor zijn eerste 100-dagen deadline beweert gerealiseerd te hebben.

Het weinige dat op het papiertje staat leidde direct tot zware kritiek van serieuze Amerikaanse economen en belastingdeskundigen. De grote winnaars van het plan zijn namelijk vooral bedrijven, mensen met hoge inkomens, Amerikanen die creatieve financiële adviseurs kunnen betalen voor het vinden van nog meer aftrekposten, multimiljonairs die hun kinderen belastingvrij kunnen laten erven en ondernemers als de familie Trump. Die zullen hun bestaande zakenbelangen namelijk juridisch kunnen herpakken tot activiteiten die onder een lager belastingtarief vallen. De New York Times noemde het plan dan ook “een poging van een bende plutocraten om zich te verrijken ten koste van Amerika’s toekomst”.

Minister van Financien, oud Goldman Sachs-bestuurder en multimiljonair Steven Mnuchin, beweerde geruststellend dat de belastingverlagingen zichzelf zullen terugverdienen door een hogere economische groei. Dat lijkt echter uitgesloten. Het onpartijdige Centrum voor Belastingbeleid berekende dat Trump’s belastingideeën de overheidsschuld enorm zullen laten oplopen (met $7.000 miljard de eerste tien jaar en meer dan $ 20.000 miljard tot aan 2036) en de economische groei zal vertragen. De Republikeinen kunnen blijkbaar niet van het verleden leren. In 1982 voerde hun geliefde president Ronald Reagan immers al eens een mega belastingverlaging door die zich eveneens zou terug verdienen via versterkte economische groei. In plaats daarvan steeg het begrotingstekort dramatisch, liep de rente op tot een ongeziene 20 procent en belandde het land in een diepe recessie. De Democratische Presidenten Clinton en Obama maakten belastingverlagingen voor de hoogste inkomens van hun Republikeinse voorgangers ongedaan en verhoogden enkele belastingen voor deze categorie. Desondanks groeide de economie onder hun bewind juist aanzienlijk.

Trumps laatste “plan” past in het stramien dat al vanaf zijn campagne duidelijk is. Tenminste, voor hen die zich baseren op feiten en die het willen zien. In woorden komen Trump en zijn team op voor de ‘vergeten Amerikanen’ die het zo moeilijk hebben. Alle daden van de nieuwe Amerikaanse president tonen echter dat de voordelen van zijn “beleid” vooral terecht komen bij de Amerikanen die er meer dan warmpjes bij zitten.

Trumps roemloos ter onder gegane alternatief voor ‘Obamacare’ kwam bijvoorbeeld neer op een belastingverlaging voor de rijken en het niet langer verzekerd zijn voor ziektekosten van miljoenen arme Amerikanen. Het comité voor de feestelijkheden voor de inhuldiging van president Trump haalde dan weer een recordbedrag van $107 miljoen aan donaties op, vooral afkomstig van grote bedrijven. Dat was dubbel het bedrag voor de inhuldiging van president Obama, met meer festiviteiten en deelnemers. Inmiddels zijn de effecten hiervan in Trumps beleid al merkbaar. De president schrapte een wet die het lozen van kolenafval in oppervlaktewater verbood. Hij is teruggekomen van zijn verkiezingsbelofte om lagere prijzen voor medicijnen te verkrijgen. Dow Chemical, een andere grote donor, kan tevreden zijn met het recente besluit van het Amerikaanse Milieuagentschap om chloorpyrifos niet te verbieden op boerderijen. Een panel van deskundigen had eerder juist vastgesteld dat deze chemicalie een gevaar vormt voor de hersenen van kinderen. De pas benoemde baas van de Federale Communicatie Commissie wil komaf maken met de neutraliteitsregels die verhinderen dat grote breedbandbedrijven het internet domineren ten koste van de consumenten. Ook in andere regelstellende overheidsdiensten krijgen vertegenwoordigers van grote bedrijven het voor het zeggen. Onder het mom van het bestrijden van ‘verstikkende regels die de economische groei belemmeren’ zal er wild worden gesnoeid in allerlei bepalingen die Amerikaanse consumenten beschermen tegen milieuvervuiling, gezondsheidsrisico’s en financiële risico’s.

Dit alles onderstreept nogmaals het gelijk van die partijgenoten van Donald Trump en van top-economen die tijdens de verkiezingscampagne in niet mis te verstane bewoordingen waarschuwden tegen zijn verkiezing. Volgens hen betrof het de “meest roekeloze president in de Amerikaanse geschiedenis”, met een “alarmerend gebrek aan kennis van wezenlijke international zaken, die de nationale veiligheid en welzijn van (zijn) land in de waagschaal zet”, een “oprecht gevaar voor het functioneren van democratische en economische instellingen en de welvaart van het land”.