Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Recensie: het debat over de avondklok had een deerniswekkend niveau

  •  
22-01-2021
  •  
leestijd 7 minuten
  •  
168 keer bekeken
  •  
ANP-426345596
Wie te indringend vragen stelde, kreeg het beeld voorgehouden van afgeladen IC-afdelingen en ambulances in de file voor ziekenhuizen. Voor deze doorzichtige volksmennerij zwichtte het grootste deel van de Kamer.
Rob Jetten deed iets bijzonders in het debat over de avondklok. Je hebt naïeve politici die zich blij laten maken met een dooie mus maar ze vragen er nooit om. De fractievoorzitter van D66 deed dat wel. Bij motie vroeg hij het kabinet nederig de aanvang van de spertijd  op te schuiven van 20.30 uur tot 21.00 uur. Weken kritiek en heisa: dan denken je gezicht te kunnen redden met een half uurtje extra. Jetten kreeg op de Partij van de Dieren na de hele linkse oppositie mee. Zelfs Lilian Marijnissen liet zich overreden door het kulverhaal dat dit halve uur een wereld van verschil zou maken.
Ondertussen is de avondklok zo lek als een vergiet. Minister Grapperhaus somde de uitzonderingen op waarmee hij tevens recht kreeg op de erenaam Ferdinand de Barmhartige. Hij heeft immers oog voor de dak- en thuislozen. Als zij in de opvang niet terecht kunnen, worden zij niet bekeurd. Datzelfde geldt voor burgers die blijkens een werkgeversverklaring op weg zijn van huis naar werk of omgekeerd, de brandweer, de politie, de boa’s,  en andere mensen die op straat hun werk moeten verrichten zoals de gasten die in de nacht de hele buurt wakker houden door de tramrails te slijpen. Voorts: maaltijdbezorgers, talkshowgasten, mediapersoonlijkheden, journalisten, mantelzorgers, mensen die de hond uitlaten (slechts een hond toegestaan), medisch personeel, taxichauffeurs, rechters, officieren van justitie, griffiers, bodes, verdachten alsmede verdedigers op weg naar of van een zitting en ten slotte geestelijke verzorgers. Ferdinand de Barmhartige hield enige slagen om de arm met betrekking tot journalisten en hun contacten. Waar interviews virtueel konden, moest dat absoluut gebeuren. Dit voorbehoud maakte hij niet voor de dominees en de pastoors, terwijl de msm en de sociale media vergeven zijn van de geloofsverkondiging. Alles, werkelijk alles op dit gebied kan elektronisch behalve de toediening van het Heilig Oliesel en de Heilige Teerspijze. Zoek zelf op google uit wat dat zijn.
Zaterdag gaat de avondklok in. Wie voor die datum een ommetje maakt, zal vaststellen dat de opgesomde categorieën nu juist de enige  zijn die je ‘s avonds op straat tegenkomt. De onverantwoordelijke jongeren zitten al lang onderdak hun coronafeestjes te vieren. Her en der blijft het bezoek slapen tot het einde van de spertijd. Vergeet nooit: echte nachtbrakers vinden een sluipweg.
Voor de rest zie je al heel lang niemand op straat. Alles is immers dicht.
Toch zal het vanaf zaterdag drukker op straat zijn dan anders. Het kabinet stuurt een hele menigte handhavers de nacht in, van marechaussees tot boa’s om passanten te vragen naar hun schriftelijke avondpermissie. Moeilijk valt dan ook in te zien op welke wijze deze avondklok het aantal besmettingen zal terugbrengen.
Het debat dat tot dit resultaat leidde, had een deerniswekkend niveau. Je zou verwachten dat het OMT-advies en de wetenschappelijke literatuur waarop dit steunde, centraal zouden staan. Was de bewijsvoering deugdelijk? Leverden de bijgevoegde artikelen en onderzoeksrapporten werkelijk voldoende argumenten om deze avondklok van Nederlandse makelij in te voeren. Voegt zo’n straatverbod wat toe aan de al bestaande lockdown? Is het alle extra inspanningen van de overheid waard? Hoeveel procent van de besmettingen vindt nu naar schatting ‘s nachts plaats? Als het waar is, zoals kringen van het OMT stellen, dat het heel moeilijk is vast te stellen wat precies de effecten van een avondklok waren in het buitenland omdat die altijd in combinatie met een hele reeks andere maatregelen werd ingesteld en blijkbaar onderzocht wat was dan de zin van de mededeling dat die combinatie de besmettingen met 12 tot 16%  terugbracht als men niet wist wat de bijdrage van de spertijd daaraan was? Zeker nu dat deze maatregel in Nederland bovenop een tamelijk complete lockdown wordt gestapeld? Het OMT bestaat vooral uit virologen en epidemiologen. Die weten vast een heleboel over de verspreiding van het virus maar zijn zij wel bij uitstek deskundig als het gaat om de vraag hoe je mensen effectief uit elkaar houdt en tot gedragsverandering brengt? Heb je daar niet eerder sociologen, psychologen en reclame-experts voor nodig?
Over zulke kwesties ging het niet of nauwelijks. De voorstanders hielden vol dat strenge maatregelen nodig waren. De tegenstanders noemden ze overbodig of niet nodig. Wie te indringend vragen stelde, kreeg het beeld voorgehouden van afgeladen IC-afdelingen en ambulances in de file voor ziekenhuizen. Voor deze doorzichtige volksmennerij zwichtte het grootste deel van de Kamer. Niemand vroeg of die rijen mét de avondklok niet even lang zouden zijn. Of zo’n avondklok eigenlijk wel werkte.
Wel kwam de collateral damage aan de orde. Het gedrag en het lijden van de jeugd speelde een grote rol tijdens de urenlange gedachtewisseling. Dit thema kwam donderdagavond in de talkshow M opnieuw ter sprake. Er gebeurde wat je al maanden ziet: middelbare types met ernstige smoelwerken spreken over de jeugd waarvan zij alles menen te weten. Ik wil met zeven kruisjes achter mijn naam niet opscheppen maar juist om die reden bezetten wij een halve eeuw geleden de hele klerezooi. Omdat we als twintigjarigen zélf aan het woord wilden komen. Ook nu wordt het tijd dat de ervaringsdeskundigen de deskundologen opzij schuiven.
Op de een of andere manier lijkt dat niet in de tijdgeest te passen. Misschien komt dat omdat de Nederlanders – oud en jong – zo geneigd zijn hun eigen plan te trekken. In dat klimaat ontstaat soms wel massa- actie, zoals de black lives matter-demonstraties van de zomer of de samenkomsten van uiteenlopende samenzweringstheoretici, maar die leiden dan niet tot de vorming van massa- organisatie.
Wat wel heel erg spoort met de tijdgeest, is de omzichtigheid waarmee Rutte de asociale delen van het bedrijfsleven bejegent. De burger die zaterdag na negen uur het vuilnis in de container gooit, krijgt een prent aan zijn reet. De onderneming die zijn personeel dwingt naar de zaak te komen terwijl dat nergens echt voor nodig is, kun je, aldus de premier, niet zomaar keihard aanpakken. Nee hoor dat kan niet. Tevergeefs noemde Lilian Marijnissen man en paard: Wibra, Zara, H&M.
Donderdagavond zat Pieter Elbers, directeur van de met belastinggeld in de lucht gehouden KLM bij Op1 te schamperen op de die middag door de regering ook voorgestelde verplichting voor het cabinepersoneel om zich voor terugvluchten naar Nederland te laten testen. Als dát gebeurde, dan zou de KLM zijn intercontinentale toestellen aan de grond houden en kwamen er ook geen vrachten meer binnen.  Minister Koolmees – ook te gast – zat erbij als een uil in doodsnood. Hem kwam geen terechtwijzing over de lippen. De president-directeur van de KLM  kon ongestoord zijn gang gaan. Dat moet een wanhopig kappertje eens proberen of een kastelein. Die wordt meteen scherp terecht gewezen in zo’n betoogje dat begint met “Ik snap dat….”
De oplossing is overigens eenvoudig: als de KLM de intercontinentale toestellen aan de grond houdt, kan men gebruiken maken van vliegtuigmaatschappijen uit de landen van de te importeren goederen zelf. Die komen dan met getest personeel op Schiphol aan en vliegen weer terug. Een minder ingrijpende maatregel zou zijn dat de staat als belangrijk aandeelhouder het vertrouwen in de directeur-generaal opzegt. Elbers deed zijn subversieve uitspraken overigens minuten nadat in dezelfde talkshow de opperwout des vaderlands Henk van Essen een zero tolerance beleid had aangekondigd met betrekking tot de avondklok.
Zo slaagt Rutte er in goedkeuring bij elkaar te rommelen voor de ene ‘maatregel’ na de andere. Het zijn maar al te vaak slagen in de lucht, die heel ferm ogen maar weinig opleveren. Waar het gaat om handhaven of compassie tonen, moet men vaak denken aan een principe uit de Franse politiek van 1840 of daaromtrent: “Voor onze vrienden alles, voor de anderen de gestrengheid van de wet.”
Dat noopt tot zorg want de nieuwe virusvarianten  vormen inderdaad een ernstige bedreiging. Uit Engeland komen berichten dat het aantal besmettingen afneemt maar toch heeft premier Boris Johnson gezegd dat de lockdown 3.0 daar wel eens tot de zomer zou kunnen duren.
Geleerden vermoeden dat vaccinatie geen bevrijding zal brengen ondanks het feit dat er in één dag een record van 366.919 prikken werd geboekt. De Britse campagne leidt wel tot bescherming van grote groepen maar roeit het virus pas op veel langere termijn uit.
Het moet afgelopen zijn met het politieke spel van elkaar vliegen afvangen, het sluiten van dealtjes en het maken van uitruiltjes. Daarvoor is de dreiging van Covid in al zijn nieuwe en bij onze tegenmaatregelen aangepaste gedaantes veel te groot. Niemand heeft iets aan vage praatjes en loze beloftes: zo van: “Misschien kunnen we door die avondklok de scholen eerder openen. Stem nu maar in.” Het is evenmin verantwoord de 9 e februari in de markt te zetten als de eerste datum voor mogelijke versoepelingen terwijl je weet dat dit flauwekul is en er voorlopig alleen maar verlengingen in het vat zitten.
Er zit een zekere frivoliteit in deze manier van politiek bedrijven. Kenmerkend is de omgang met de dak- en thuislozen. “O ja, dat is waar we hebben ook nog 40.000 daklozen . Moeten we ook nog iets mee doen. Weet je wat? We geven ze geen bekeuring. We gedogen ze als ze ‘s nachts over straat zwalken.”
De waarste woorden van de hele dag werden niet in de Tweede Kamer maar bij M gesproken. En wel door Ellen Deckwitz. Ze droeg in dat programma Rebel voor, het gedicht dat zij schreef voor de Boekenweek 2020.  
"Och ja, ze zeggen we dat je gewoon jezelf moet zijn. Daarmee bedoelen ze net als de rest. Houd als dat niet lukt dan tenminste je bek. Weinigen mogen echt bestaan en zelden ben je mooi genoeg"
Voor het overige ben ik van mening dat de toeslagenaffaire niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen.
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.