Recept voor schuldgevoel

Er was een tijd dat je naar de dokter ging. Die keek in je keel en voelde of je lymfeklieren opgezet waren en je ging met een receptje naar huis. Tegenwoordig is het anders. Hij zegt dat je even op de weegschaal moet gaan staan, informeert of je wel eens met anderen dan je vaste partner vrijt en wil weten of je rookt. Je krijgt onmiddellijk het gevoel dat het allemaal je eigen schuld is dat je naar je arts moest.

Uit onderzoek zou blijken dat in de helft van de gevallen mensen met een schuldgevoel de spreekkamer verlaten. En omdat schuld en schaamte een vaak gezien huwelijk hebben, schaam je je een beetje als de dokter je de volgende keer iets vraagt en je mompelt dat je aanzienlijk minder rookt.

De onderzoeken waarop dit gebaseerd is, komen uit de VS. Het eerste gaat om 491 eerstejaarsstudenten. Dat is een nogal selectieve groep. Ik zou zeggen dat je wat je daar vindt niet zo maar toe te passen is op iedereen, maar het is wel leerzaam. Belangrijkste onderwerpen die schaamte veroorzaakten waren thema’s als gewicht, seksualiteit, slechte tanden, roken, alcohol en drugs. Een tweede onderzoek met 417 mensen tussen 18 en 75 is wat representatiever. Ook in die groep waren het gewicht en seksualiteit de lastigste onderwerpen.

Hoe gingen de mensen in die tweede groep er nu mee om? Sommigen veranderden hun leefstijl, maar anderen bleven verder gewoon bij hun dokter weg. Het blijkt dat er verschil is tussen die twee groepen. De mensen die hun gedrag veranderen zien het als ‘verkeerd gedrag’ en de mensen die zich ertegen verzetten denken dat ze nu ‘slechte mensen’ zijn geworden. Tja, het is simpeler je gedrag dan jezelf te veranderen.

Als gekeken werd naar het verschil tussen mannen en vrouwen dan bleek dat vrouwen zich vaker schuldig voelden en zich ook vaker schaamden. Bovendien trokken vrouwen het zich vaker persoonlijk aan. Waarom? De onderzoekers weten het niet. Misschien behandelen artsen vrouwelijke patiënten wel anders, een beetje paternalistischer. Lijkt me leuk onderzoek om dat eens uit te vinden.

 

 

Volg Ivan Wolffers ook op Twitter Ivan schrijft voor Joop elke dag een Gezonde Weetje van de Dag:  klik hier voor een overzicht