Reclamecode-commissie buigt zich over verkiezingsbelofte PvdA

Voor het doden van wilde eenden, houtduiven, fazanten, hazen en konijnen bestaat geen enkele noodzaak en daarom wordt het plezierjacht genoemd. Slechts 3% van de Nederlandse bevolking is voorstander van deze vorm van vermaak. Ook de PvdA was gedurende vele jaren stellig en zonder voorbehoud van mening dat de plezierjacht verboden moest worden.

“De PvdA vindt dat de plezierjacht moet worden verboden. Enkel wanneer dieren moeten worden afgeschoten voor het behoud van het ecologisch evenwicht is het afschieten van dieren, als laatste redmiddel, een optie.” Deze tekst uit het Verkiezingsprogramma in 2012 laat aan duidelijkheid niets te wensen over. In 2013 schrijft de PvdA: “De wildlijst (lijst met vrij bejaagbare soorten) wordt afgeschaft.” In maart 2015 in aanloop naar de Provinciale verkiezingen: “De PvdA is voor een zorgvuldig natuurbeheer. Plezierjacht op wilde dieren hoort daar niet bij.” 

Onbegrijpelijk dus dat de PvdA in juni 2015 tegen een door de ChristenUnie ingediend amendement op de Wet natuurbescherming stemde waarin stond “dat het doden van dieren slechts geschiedt indien daar een reële noodzaak voor bestaat”. Nog onbegrijpelijker is dat de PvdA samen met de VVD een amendement indiende waardoor iedere beperking op de plezierjacht uit het concept van de Wet Natuurbescherming verdween.

Het is niet de eerste keer dat de PvdA een draai van 180 graden maakt. In 1997 zei PvdA-woordvoerder Swildens: “Er wordt niet gejaagd, tenzij er een bijzondere reden voor is.” In de krant van 21 oktober 1999 stond dat zij uiteindelijk toch voor de plezierjacht op de vijf soorten dieren was gezwicht om “de VVD op andere terreinen mee te krijgen”. 

De PvdA komt dus in 2015 haar belofte voor een verbod op de plezierjacht opnieuw niet na. Sterker nog: ditmaal werd uit eigen beweging een amendement ingediend dat de plezierjagers ruim baan geeft. 

De hamvraag in deze is: mag een politieke partij vóór de verkiezingen zonder voorbehoud standpunten innemen om ze daarna weer te laten vallen of zelfs actief om zeep te helpen? Valt dit nog onder de vrijheid van meningsuiting of is dit misleiding?

Om hier duidelijkheid over te krijgen, is de Stichting Dier&Recht naar de Reclame Code Commissie (RCC) gestapt. Volgens Dier&Recht valt het standpunt van de PvdA over de plezierjacht onder de definitie “aanprijzingen van denkbeelden” van artikel 1 van de Nederlandse Reclame Code (NRC) en is het daarmee reclame. Nu blijkt dat het om loze beloftes gaat, heeft de PvdA zich schuldig gemaakt aan misleidende reclame. Nog niet eerder werd een politieke partij hiervoor aangeklaagd.

Niet alleen is er sprake van misleiding vóór de verkiezingen, ook het PvdA/VVD-amendement dat onderdeel van de conceptwet is geworden, tracht te verhullen dat de PvdA het verbod op de plezierjacht laat schieten. Professor Han Olff concludeerde in de krant van 26 juni 2015 dat het PvdA/VVD -amendement “een leuke hobby voor een kleine groep uit de samenleving” tracht te vermommen als “goed voor de natuur”. Professor Peter Nicolai is het hier mee eens: “De suggestie van het amendement dat de jagers niet ongebreideld hun gang kunnen gaan, is onjuist.” Ook hier wordt getracht de burger te misleiden. 

De PvdA verweert zich met hand en tand tegen de klacht van Stichting Dier&Recht bij de RCC. Volgens de partij was het amendement politiek gesproken het maximaal haalbare. Politiek is een kwestie van geven en nemen, zegt de partij en je kunt soms het eigen standpunt niet helemaal waar maken. De PvdA is van mening dat burgers heel goed begrijpen dat de politiek zo werkt en dat beloften niet (altijd) nagekomen kunnen worden.

Bovendien ziet de PvdA uitingen als “de plezierjacht moet worden verboden” niet als reclame, ook niet als die in de aanloop naar de verkiezingen gedaan worden. Ook voerde de PvdA aan dat de teksten op stemwijzers en dergelijke niet aan de PvdA toe te rekenen zijn. Een curieus standpunt aangezien de teksten voor de kieswijzers aangeleverd en gecontroleerd werden door de politieke partijen zelf. De PvdA beriep zich verder op de vrijheid van meningsuiting en acht het onjuist dat politieke partijen zich voor de RCC voor (de aanprijzing van) hun standpunten moeten verantwoorden. 

Over ongeveer vier weken doet de Reclame Code Commissie uitspraak.

Noot: Ook nadat de PvdA op 1 juli 2015 tegen een verbod op de plezierjacht had gestemd, is nog altijd op de website van de PvdA te lezen: “ Jacht: De PvdA is geen voorstander van jacht. Tenzij het de enig overgebleven oplossing is om bijvoorbeeld problemen van overlast op te lossen. Maar ook dan alleen onder strikte voorwaarden.” 

cc-foto: Renzo Gerritsen