Redelijk racisme

Vergeef het me als ik niet volledig kan meegaan in de golf van euforie die het land in rap tempo heeft overspoeld. Uiteraard was de Marokkaan in mij beledigd en de Nederlander in mij vol schaamte toen ik Wilders zijn partijleden zag dirigeren naar de ‘minder, minder!!’ apotheose. En het is vanzelfsprekend dat hier een grens werd bereikt waar geen mens zonder afstand te doen van zijn fatsoen overheen kan stappen. Dit alles onderstreep ik en het monolitische ‘nee’ dat nog steeds echoot in de samenleving geeft aan dat de grenzen van het toelaatbare nog steeds bewaakt worden.

Het zorgelijke is dat het bereiken van het toelaatbare een kwestie van juist nuanceren is geworden, het juiste bijvoeglijke naamwoord kiezen. Dit keer had Wilders het niet over criminele Marokkanen maar enkel over Marokkanen. En deze gebrek aan nuance geeft Hans Spekman braakneigingen: “Mensen ervaren overlast en criminaliteit en wie daar verantwoordelijk voor is, moet worden aangepakt. Maar een hele groep wegzetten waarin ook veel mensen zitten die hun stinkende best doen, dan kan niet”. Mag ik daaruit concluderen dat u Marokkanen die niet hun stinkende best doen, overlast veroorzaken en crimineel zijn wel mag wegzetten? Welke partij deed ook alweer precies dat voorstel?

De vraag is: wat voegt het woord Marokkaan toe daar waar het woord crimineel lijkt te volstaan? Mensen die overlast veroorzaken noem je overlastveroorzakers, mensen die misdaden plegen noem je een crimineel, waarom is het nodig om de Marokkaanse afkomst te benoemen? Is er iets aan het Marokkaan-zijn dat extra aandacht behoeft bij het bestrijden van criminaliteit? Heb ik misschien een crimineel gen waar ik niet van op de hoogte ben?

Het antwoord dat voor de hand ligt is dat je ‘het probleem moet durven benoemen’. Eerlijk en dapper zijn à la straatcoach Samsom die zei dat “de Marokkaanse jongeren een etnische monopolie op overlast hebben”. Als slachtoffer van al die overlast kun je toch niet anders dan anti-Marokkaan worden? Maar de analyse dat de merendeel van de straatschoffies van Marokkaanse afkomst is, is net zo zinvol als de analyse dat de merendeel van die schoffies knieën heeft, het is waar maar wat doet het er toe?

De kern van racisme is dat je onderscheid maakt, iemand is wel of geen crimineel, aan de hand van ras. Maar als de geschiedenis ons iets leert is dat er niets etnisch is aan criminaliteit en zo gauw het idee dat er wel een verband bestaat tussen de twee de overhand krijgt zijn de gevolgen niet te overzien. Maar waarom dan toch aandringen op het expliciet noemen van het Marokkaan-zijn?

Racisme lijkt een eigenaardige evolutie mee te hebben gemaakt. Daar waar het voorheen voornamelijk uitdrukking gaf aan gevoelens van superioriteit lijkt het nu uitdrukking te geven aan een slachtofferrol. Zie nou toch wat al die rot Marokkaantjes uitvreten, ik kan toch niet anders dan anti-Marokkaan worden? Dit lijkt niet meer dan redelijk. Redelijk racisme noem ik het. Dit soort redelijke racisme vormt wat mij betreft het gehele oeuvre van Wilders, maar politiek leiders die ‘de criminele Marokkaan’ willen aanpakken zijn feitelijk van hetzelfde laken een pak.

Filosoof Slavoj Zizek komt met een passend voorbeeld om deze geveinsde redelijkheid te ontmaskeren. Hij citeert de ‘redelijke’ antisemitische formule uit 1938 van devote nazi aanhanger Robert Brassilach.

“ We grant ourselves permission to applaud Charlie Chaplin, a half Jew, at the movies; to admire Proust, a half Jew; to applaud Yehudi Menuhin, a Jew; and the voice of Hitler is carried over radio waves named after the Jew Hertz… We don’t want to kill anyone, we don’t want to organise any pogroms. But we also think that the best way to hinder the always unpredictable actions of instinctual anti-semitism is to organise a reasonable anti-semitism.”

Laten we dit eens vertalen naar onze context. We geven onszelf toestemming om Ali B toe te juichen; om Benzakour te bewonderen, te klappen voor de doelpunten van Afellay. Maar het is ook verstandig de onderstroom van anti-Marokkaanse sentiment op een redelijke manier te kanaliseren. En dat doen we zolang we het nodig blijven vinden een overbodige en racistische categorie te introduceren namelijk ‘de Marokkaanse crimineel’. Dat doen we zolang er alleen maar plek is voor Nederlanders van Marokkaanse komaf die het wel goed doen. Want als het ons echt alleen maar om criminaliteit gaat, waarom dan niet alle in Nederland wonende criminelen het paspoort afpakken en naar Texel verbannen?