Regering houdt het hoofd niet koel

‘Houd het hoofd koel en plaats ziekte en dood in perspectief’ luidt het opiniestuk van wetenschappers Helsloot en Olsthoorn in de Volkskrant van maandag 23 maart. Een krap uur na plaatsing van het artikel kondigde het kabinet nieuwe maatregelen af in de strijd tegen het coronavirus.

Waar bij eerdere maatregelen de regering het hoofd nog wel redelijk koel wist te houden, sloeg ze maandagavond de plank mis. Voortaan is samenscholing van meer dan drie personen uit den boze. Een op het eerste gezicht begrijpelijke maatregel. Toch brengt dit wel de nodige complicaties mee.

Wat bijvoorbeeld te denken van de gevolgen voor de sport en het onderwijs. Het is haast niet voor te stellen dat hierin nog activiteiten doorgang kunnen vinden. En dat terwijl de komende tijd juist belangrijke activiteiten op het programma staan.

Voor het onderwijs valt dan te denken aan examens en tentamens. Die niet door laten gaan betekent mogelijk studievertraging. En kan de sport niet juist in deze tijd mensen wat afleiding geven? Er zijn genoeg creatieve oplossingen te bedenken, zoals wedstrijden zonder publiek laten spelen. De risico’s zijn op die manier beperkt.

Maar bovenal geeft de periode waarin de maatregelen van kracht zijn te denken. Waar eerder telkens van een periode van twee of drie weken werd uitgegaan, geldt dit maatregelenpakket voor maar liefst tien weken. Waarom kiezen voor zo een lange termijn? Grapperhaus gaf aan dat dit meer duidelijkheid verschaft. Onder meer is nu duidelijk dat 5 mei-vieringen niet doorgaan. Dit lijkt mij niet bepaald een sterk argument. Voor dat soort evenementen kan je ook afzonderlijk beslissingen nemen. Daar heb je niet zulk zwaar geschut voor nodig.

Zoeken naar balans Natuurlijk, het is lastig om de juiste balans te vinden in het treffen van maatregelen. We moeten echter wel rationele beslissingen blijven nemen. Telkens moeten we de effecten tussen het wel en niet treffen van maatregelen tegen elkaar afwegen. Waar trekken we de grens? Wat vinden we acceptabel? We vinden het blijkbaar niet nodig het land af te sluiten om te voorkomen dat 9.000 mensen omkomen door de griep. En ook deinzen we er niet voor terug om de moeilijke keuze te maken dat we een extreem duur medicijn niet vergoeden. Zelfs als dat levens kan redden. We hebben nu eenmaal te maken met schaarste en de keuze om op de ene plek risico’s te beperken, zal onontkomelijk leiden tot een verhoging van risico’s op andere plekken.

Medemenselijkheid is een prachtig goed. Maar laten we er wel voor waken dat emoties de boventoon voeren en de rede een ondergeschikte rol krijgt toebedeeld. Met populistische maatregelen en spierballenvertoon komen we niet verder.