Rotterdamse bijstandsgerechtigden worden dubbel belast

Het beleid van de gemeente Rotterdam om iedereen die een bijstandsuitkering aanvraagt, meteen aan het straatvegen te zetten, maakt veel emoties los. Op het internet gaan talloze voor- en tegenstanders van deze aanpak elkaar hartstochtelijk te lijf. Het stof lijkt nog niet neer te dalen. Daarom wordt het tijd voor enkele nuchtere conclusies.

De straatvegers zelf ervaren hun werk als zinloos, intimiderend, onredelijk en vernederend. Vooral dat laatste komt hen duur te staan. Massaal wijzen de twitteraars en de reaguurders erop dat het om eerlijke arbeid gaat. Het zou juist vernederend zijn om je hand op te houden. Inderdaad is er geen enkele reden om neer te zien op het werk van de stadsreiniging. De gezondheid van de burgers is in hoge mate afhankelijk van hun dagelijkse gezwoeg. Zij verdienen meer waardering dan snelle jongens achter computers die speculeren op kleine koersverschillen en daarmee miljoenen binnen halen. Zij zijn het zout der aarde. Je hoort voor de medewerkers van de stadsreiniging te buigen in plaats van hen achteloos te passeren.

Dubbel belast Toch is het voorstelbaar dat de aanvragers van een bijstandsuitkering zich vernederd voelen. Dat komt door de aard van onze samenleving: officieel – de praktijk is te vaak anders – zijn wij een meritocratie: inzet, werkkracht en ervaring worden beloond. Deze beloning ontbreekt bij Rotterdamse bijstandsgerechtigden. Veel mensen denken dat die beloning bestaat uit de uitkering maar dat is niet het geval. Wie in de bijstand geraakt oefent een recht uit dat alle Nederlandse staatsburgers hebben. Daar betalen zij namelijk belasting voor. In ruil voor die niet geringe bijdrage verschaft de overheid het nodige waaronder een vangnet als alle overige inkomsten zijn weggevallen. Daarom worden de Rotterdamse bijstandsgerechtigden dubbel belast. Zij worden door de gemeente nogmaals aangeslagen en moeten hun belastingschuld voldoen in de vorm van arbeid. Bedenk daarbij dat bijstandsgerechtigden vaak al wat ouder zijn. Ze krijgen al decennia jaarlijks een blauwe brief.

In de middeleeuwen heette zo iets herendiensten. Hoe hoog die extra belasting is, kun je uitrekenen. Dat is het bedrag dat de gemeente Rotterdam uitspaart door bijstandsgerechtigden in te zetten en niet het bedrijf dat met keurig volgens de CAO betaalde medewerkers de straten rein houdt. Je kunt net zo goed constateren dat de gemeente Rotterdam met de inzet van beunhazen eerlijke en volgens de regels opererende bedrijven de ondergang in jaagt.

Het gaat nog verder: wie in Rotterdam een bijstandsuitkering aanvraagt, wordt meteen met een bezem de straat opgestuurd. Het behandelen van de aanvraag duurt weken en de kans is reëel dat afwijzing volgt. In dat geval wordt de verrichte arbeid niet uitbetaald. Je hebt voor niets gewerkt. De gemeente schopt je de straat op en vertoont daarmee het gedrag van de malafide koppelbaas. Wie in Rotterdam een bijstandsuitkering aanvraagt, moet zich al dit onrecht, al dit wangedrag laten welgevallen. En dat ook nog op een zichtbare wijze want je wordt met een zeer opvallend hesje naar buiten gestuurd. Je bent Gekke Henkie en ze zetten een schijnwerper op je.

Ideoloog De auctor intellectualis van deze benadering is wethouder Maarten Struijvenberg , in 2014 Rotterdams politicus van het jaar. Hem valt weinig te verwijten. Hij heeft een blauwe maandag bij Robeco gewerkt maar verder alleen (semi)ambtelijke baantjes gehad die nauw samenhingen met het feit dat hij tot de partij Leefbaar Rotterdam behoort. Dan kom je niet echt met de praktijk aan de basis van de maatschappij in aanraking. Gezien de duur van zijn verblijf aan de Erasmus Universiteit is het met de theorie ook niet veel geworden. Struijvenberg is een ideoloog, een verteller van politieke verhalen. Hij weet niet beter.

Wethouder Maarten Struijvenberg zit in een college voorgezeten door burgemeester Ahmed Aboutaleb. Zijn partij is een coalitie aangegaan met D66 en het CDA. Gezamenlijk dragen de burgemeester en de zes wethouders het beleid om aanvragers van een bijstandsuitkering met een bezem de straat op te sturen. Zij zijn daarvoor net zo verantwoordelijk als Leefbaar Rotterdam en Maarten Struijvenberg. Het gaat niet aan deze wethouder alle schuld in de schoenen te schuiven.

Slecht voorbeeld Met zijn allen zorgen zij ervoor dat de Rotterdamse overheid de maatschappij het slechte voorbeeld geeft: je mag machteloze mensen genadeloos uitbuiten en na gedane arbeid onbetaald de straat opschoppen met het argument dat zij voor vergoeding helaas niet in aanmerking komen. Het is oké om volgens de wet opererende bedrijven met de inzet van beunhazen de voet dwars te zetten. Als het zo uitkomt, mag je burgers best dubbel belasting laten betalen.

Verstandige ondernemers lopen met een wijde boog heen om bedrijven die zich zo gedragen. Als ze anderen belazeren, als ze zó misbruik maken van hun machtspositie, doen ze dat straks met jou ook. Dan kun je straks net zo goed naar je centen fluiten. Daarom draagt het Rotterdams college van B en W bij aan de verloedering van het ondernemingsklimaat en de algemene atmosfeer in de Maasstad. CDA, D66 en de burgemeester zijn daaraan net zo schuldig als die eeuwige kop van Jut Leefbaar Rotterdam. Ondertussen verdienen de straatvegers van Rotterdam groot respect, een groter respect in ieder geval dan de partijgangers, nadrukkelijk van D66 en het CDA, die hen zó behandelen.

Lees ook op Joop:  ‘Straatvegen voor uitkering is vernederend’

Beluister dit opiniestuk hier 

Volg Han ook op Twitter

Het nieuwste boek van Han is De Mooiste Jaren van Nederland (1950-2000)