Russische roulette op je dak

Het faillissement van Detaned – de Uber voor zelfstandige installateurs van zonnesystemen – bewijst dat bemiddelingsplatforms voor ZZP-ers totaal tekort schieten als het ingewikkeld wordt, meent Roebyem Anders van Sungevity. En daar zijn zowel ZZP-er en mogelijk ook de klant de dupe van.

Aangewakkerd door services als Uber – een bemiddelingsplatform voor zelfstandige taxichauffeurs – is de politieke jacht op ZZP-ers in verkapt dienstverband geopend. Door de ZZP-truc kan Uber duizenden pseudo-werknemers inschakelen, zo luidt de klacht, ongehinderd door regulering, sociale lasten en cao’s.

Nederland is zeker niet het enige land waar de ‘Uberficering’ van de arbeidsmarkt de arbeidsverhoudingen op scherp zet. In de Verenigde Staten stapelen de bemiddelings-platforms voor ZZP-ers zich op: Homejoy voor de schoonmaker, Taskrabbit voor de klusjesman, Instacart voor de personal shopper.

De werkwijze bij alle platforms is ruwweg hetzelfde: ze beloven een gestage stroom klanten, training en leuke uniformen aan ZZP-ers en garanderen gebruikers constante kwaliteit en gebruiksgemak tegen een scherpe prijs.

De discussie die nu vooral woedt is of ZZP-ers die via bemiddelingsplatforms werken ondernemer zijn of niet. Maar een minstens zo interessante vraag is of deze platforms de constante kwaliteit kunnen waarmaken die ze aan klanten beloven. En hoever kun je gaan? Is elke denkbare dienst nu rijp voor met apps en geavanceerde IT aan elkaar geknoopte digitale marktplaatsen?

Het recente faillissement van Detaned bewijst dat er een duidelijke grens zit aan wat je via een losjes gestructureerd ZZP-netwerk kunt waarmaken. Detaned schermde met een bestand van 17.000 ZZP-ers in de bouw bijeengehouden door een solide keurslijf van screening, training en kwaliteitscontrole.

Detaned afficheerde zich nadrukkelijk als expert voor wat betreft de installatie van zonnesystemen. En met succes: met hun kekke pitch in combinatie met een scherpe prijs wist Detaned grote installatiecontracten binnen te slepen, onder andere bij een exclusieve leverancier van zonnepanelen van een groot energiebedrijf, en bij verschillende collectieve inkoopinitiatieven.

Het sprookje viel halverwege oktober in duigen: de aanzwellende regen aan klachten over slecht geïnstalleerde zonnesystemen mondde uit in een faillissement. Dit is ten eerste een zware slag voor veel ZZP-ers die via Detaned werkten: ik ken zonnepanelen-installateurs die tienduizenden euros zijn misgelopen.

Maar het kan ook funest uitpakken voor mensen die dachten dat ze via een gerenommeerd bedrijf of inkoopinitiatief een zonnesysteem hadden gekocht. Zo’n aankoop gaat altijd gepaard met langjarige garanties op het systeem: het ligt ten slotte 25 jaar op je dak.

Wat kopers niet wisten is dat diezelfde gerenommeerde partijen een grote gok namen door de installatie aan Detaned uit te besteden. Nu dit bedrijf failliet is, zal de langjarige garantie die de installateurs op hun systeem hebben gedragen moeten worden door de partij die het zonnesysteem aan de klant heeft verkocht. Het is maar de hoop dat deze zonneleveranciers door deze potentiële aansprakelijkheid niet mee worden getrokken in het faillissement, want dan is de klant echt de dupe.

Bottomline is dat bemiddelingsplatforms voor ZZP-ers prima kunnen werken: zelf zweer ik bij mijn Uber-app. Maar een ritje naar Schiphol is iets anders dan het installeren en langdurig onderhouden van een zonnesysteem. Wie dat aan een ZZP-platform uitbesteedt, in plaats van aan een gerenommeerd zonnepanelen-bedrijf (die al dan niet met nauw betrokken ZZP-ers installeert), speelt Russische roulette met het belang van zijn klanten.

Roebyem Anders is VP van Sungevity Nederland, onderdeel van Sungevity Inc, #3 in de Amerikaanse zonnepanelen markt

Dit artikel verscheen eerder in het Financieele Dagblad