Rutte mag het coronavirus wel dankbaar zijn

Sinds het aftreden van Rutte III zijn er diverse opiniepeilingen geweest en de conclusie kan nu wel veilig worden getrokken: de VVD heeft nauwelijks tot geen nadelen ondervonden van de kabinetscrisis. Nog steeds gaat ze onbedreigd aan kop, pas op grote afstand gevolgd door de PVV en de rest.

Het toeslagenschandaal, dat voor het kabinet aanleiding was zijn ontslag in te dienen, heeft op veel kiezers blijkbaar onvoldoende indruk gemaakt. Vele duizenden landgenoten mogen dan door de fiscus jarenlang volkomen ten onrechte als fraudeur zijn achtervolgd, heel wat burgers vinden het coronabeleid belangrijker.

Zij prijzen het leiderschap van premier (en VVD-lijsttrekker) Mark Rutte in de al bijna een jaar slepende pandemie. Een meerderheid noemt het volgens I&O Research dan wel terecht dat het kabinet vanwege het toeslagenschandaal is opgestapt, maar deze ondervraagden geven vooral de fiscus en de ambtenaren de schuld. Voor zover ze al politici als zondebok aanwijzen geldt dat in de eerste plaats voormalig PvdA-leider Lodewijk Asscher, die toch de afgelopen vier jaar in de oppositie zat.

Je weet natuurlijk nooit wat er in de nabije toekomst nog zal gebeuren, maar het moet toch al heel raar lopen wil de VVD de verkiezingen niet glansrijk winnen. En wie de VVD zegt, zegt Rutte, want om hem draait alles bij deze partij.

De sterk opgeleefde populariteit van de premier is vrijwel geheel te danken aan de coronacrisis. Vóór die begin vorig jaar uitbrak ging het helemaal niet zo geweldig met de VVD. In sommige peilingen was ze gezakt tot gevaarlijk dicht bij de twintig Kamerzetels en bedroeg de voorsprong op de concurrentie nog maar een paar zetels. Pas na de beroemde tv-toespraak van Rutte over de uitbraak van de besmettelijke ziekte op 17 maart vorig jaar kantelde dat beeld razendsnel. Rutte werd gezien als de man die Nederland veilig door het diepe dal zou kunnen leiden.

Is dat ook gelukt? Het antwoord op die vraag kan moeilijk ‘ja’ luiden. Integendeel: het virus houdt de samenleving nog steeds klemvast in zijn greep. Ondanks zeer vergaande maatregelen, zoals het sluiten van de horeca en alle ‘niet-essentiële’ winkels, en ondanks de recentelijk ingevoerde avondklok, daalt het aantal besmettingen volgens deskundigen veel te traag. Bovendien liggen allerlei nieuwe virusvarianten, zoals de Britse en de Zuid-Afrikaanse, akelig op de loer. In RIVM-kring wordt al gesproken over een derde golf, terwijl de tweede nog lang niet is uitgewoed. Wat staat ons nog te wachten? Een vierde, een vijfde, een twintigste golf?

Intussen is het vaccinatiebeleid zonder meer een puinhoop. Als het om bezuinigen gaat is Nederland altijd de beste leerling van de Europese klas, maar nu bungelen we bijna onderaan. Dat kun je natuurlijk ‘chef corona’ Hugo de Jonge aanwrijven, maar Rutte is toch diens baas? Hoezo leiderschap?

Het heeft niets met het bovenstaande te maken, maar opinieonderzoek brengt nog een opmerkelijk feitje aan het licht. Volgens in de Volkskrant geciteerde cijfers is Rutte uiteraard de nummer 1 wat betreft bekendheid van politici. 96 procent van de ondervraagden weet wie hij is. Het verbijsterende lijkt mij dat 4 procent van de bevolking dus nog nooit van Rutte heeft gehoord. De man is al bijna tien jaar premier en nog steeds kijken kennelijk honderdduizenden Nederlanders verbaasd op als zijn naam wordt genoemd. Onder welke steen moet je dan al die tijd hebben geleefd?