Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Rutte moet werk maken van burgerbescherming in conflictgebieden

  •  
23-11-2011
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
BNNVARA fallback image

Co-auteur: Annick van Lookeren Campagne 'Kamer moet de regering aansporen burgers in conflictlanden te beschermen'

Met stevige taal motiveerde premier Rutte begin dit jaar de Nederlandse deelname aan de NAVO-missie in Libië met als doel de bevolking te beschermen. “Onschuldige burgers worden gebombardeerd. Het is de hoogste tijd. Tot hier en niet verder.” In de praktijk speelt bescherming van burgers in conflictlanden echter nauwelijks een rol in de Nederlandse besluitvorming. Dat moet veranderen – en snel, vinden Oxfam Novib en IKV Pax Christi.
Tijdens het debat met de regering over het Nederlands buitenland beleid zullen deze week in de Tweede Kamer weer ronkende woorden en mooie volzinnen klinken over de bescherming van burgers in Libië. Maar over de bescherming van burgers in Afghanistan, de nieuwe republiek Zuid-Sudan en pak hem beet in Somalië zal het stil blijven. Het ontbreekt Nederland namelijk aan een duidelijke visie.
De commissie van onafhankelijke experts die de eindevaluatie van de Nederlandse missie in Afghanistan (Uruzgan) begeleidde, wees eind september nog fijntjes op het belang van de bescherming van burgers. De commissie stelt dat het perspectief van de bevolking en daarmee haar bescherming, voor, tijdens en na de missie in Uruzgan, niet altijd de aandacht kreeg die het verdiende. Belangrijk voorbeeld hiervan is de geringe beschikbaarheid van grondtroepen. Binnen ISAF was de afhankelijkheid van luchtsteun daardoor groot, maar juist luchtsteun was de afgelopen jaren de voornaamste oorzaak van burgerslachtoffers onder de Afghanen. Dat moet de Tweede Kamer en de regering aan het denken zetten.
In de afgelopen decennia zijn miljoenen mannen, vrouwen en kinderen vermoord, verkracht, ontheemd, gewond of gedwongen mee te vechten in gewapende conflicten. We hebben allemaal Rwanda, Democratische Republiek Congo, Afghanistan en Somalië op ons netvlies. Sinds 1999 zijn tien VN missies op pad gestuurd met het mandaat om burgers te beschermen tegen ‘onmiddellijke dreiging van fysiek geweld’ en ‘met alle nodige middelen’. Het gaat nu niet meer alleen om voorkomen van burgerslachtoffers, maar ook om het actief beschermen van burgers in conflictgebieden. In 2009 nam de Veiligheidsraad VN-resolutie 1894 aan. Een resolutie die onder meer de lidstaten aanspoort om te rapporteren over bescherming van burgers tijdens gewapende conflicten. Nederland onderschreef deze resolutie, maar heeft hier niet naar gehandeld.
Ondanks de internationale initiatieven stagneert het Haagse denken over bescherming van burgers in conflictlanden. Het wordt tijd dat Nederland de verplichtingen met betrekking tot het beschermen van burgers in conflictlanden verduidelijkt en aanscherpt. Ontwikkel een visie, zoals het Verenigd Koninkrijk recentelijk heeft gedaan. Daarin zou concreet moeten staan hoe Nederland zich in VN-verband gaat inspannen om burgers daadwerkelijk bescherming te bieden. Hoe wordt het beschermingsmandaat in de praktijk precies uitgevoerd en hoe wordt gerapporteerd, ook over burgerslachtoffers die onverhoopt tijdens een missie vallen.
Ook andere leemtes in het Nederlandse beleid ten aanzien buitenlandse missies moeten worden gedicht. Nederlands militair optreden wordt getoetst aan het Uitzendtoetsingskader en juist in dit belangrijke document wordt burgerbescherming niet expliciet genoemd. Logisch is om de bescherming van burgers daarin nadrukkelijk op te nemen. Dat dwingt alle betrokken partijen – politici, diplomaten en militairen – om de bescherming van burgers te operationaliseren voor en tijdens een missie. Na een missie volgt dan ook vanzelfsprekend een grondige evaluatie van de gebeurtenissen, waarbij de vraag hoe Nederland burgers beschermd heeft nadrukkelijk aan de orde komt. Bijstellen van het toetsingskader daagt de politiek uit om menskracht en materieel beter af te stemmen op burgerbescherming en de missie waar nodig tussentijds bij te stellen en te verbeteren. Het doel: een Nederlands optreden dat zich daadwerkelijk richt op de bedreigingen waar burgers mee kampen. Dat is waar het uiteindelijk om gaat.
Miriam Struyk, Teamleider Veiligheid en Ontwapening IKV Pax Christi schreef dit stuk samen met Annick van Lookeren Campagne, Adviseur Humanitair Oxfam Novib

Meer over:

politiek, opinie
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.