‘Schelden doet geen pijn’, of toch…..? (deel twee)

Er zijn nogal wat vragen en misverstanden gerezen naar aanleiding van het stuk dat ik ter gelegenheid van de laatste procesdag tegen Geert Wilders op Joop plaatste.

Ik ben begonnen met de vraag voor te leggen aan professor Sitskoorn en zij onderschrijft mijn idee:

Het is natuurlijk niet zo dat iedere keer dat er een scheldpartij plaatsvindt, dat betekent dat er iemand uit de groep wordt gestoten. Hoewel ik denk dat je wel een punt kan maken dat schelden altijd bedoeld is om de sociale rangorde te wijzigen of te onderstrepen. Maar als iemand of een groep over een langere periode wordt uitgescholden of beledigd, dan zal diegene onherroepelijk het gevoel gaan krijgen dat hij er niet bij hoort. En dan is er dus feitelijk sprake van sociale uitsluiting en dat activeert het pijnnetwerk op dezelfde manier als fysieke pijn.

Siebers zegt daarover in het Nederlands Dagblad van 11 februari jl.:

Als Wilders oproept om Marokkaantjes door de knieën te schieten, hakt dat er fors in bij allochtonen, net zoals de reactie daarop van collega’s. Dat blijft in het achterhoofd hangen. Op spannende momenten komt dat naar boven. (…) Collega’s nemen de manier van denken over van die politici. En dat is wij tegen zij. Bovendien zijn ‘zij’ ook nog eens minder dan wij. (…) Mensen willen in hun werk erkenning als individu, ze willen gezien worden als goede collega, niet als vertegenwoordiger van bijvoorbeeld de moslimgemeenschap.(…) Er is geen sprake van structureel verziekte verhoudingen. Maar die discriminerende woorden hakken er wél in bij minderheden. Allochtonen hebben er vooral last van op beslissende momenten: bij beoordelingsgesprekken, kansen op promotie of bij ontwikkelingsmogelijkheden als een extra training.

Sociale uitsluiting is dus wellicht niet altijd het doel van schelden en beledigen, maar het heeft wel degelijk dat effect. Nou kan je natuurlijk zeggen dat die allochtonen maar tegen een stootje moeten kunnen, maar bovenstaande laat zien dat de feitelijke situatie anders is. Dat wordt ook onderstreept door onderzoek van psychiater Jean-Paul Selten, tot voor kort verbonden aan het Utrechts Medisch Centrum. Hij constateerde dat allochtonen een verhoogde kans op schizofrenie hebben, terwijl uit niets blijkt dat dit een genetische oorzaak heeft. In de Volkskrant van 23 oktober 2007 zegt hij:

De cijfers verschillen per etnische groep, generatie en geslacht. De hoogste cijfers worden gevonden bij etnische groepen die maatschappelijk weinig succesvol zijn en door de autochtone bevolking worden buitengesloten. In Engeland is het risico voor Afro-Caribbeans van de tweede generatie 9 keer zo hoog als voor autochtone Britten. In Denemarken vind je de hoogste cijfers bij de uit Groenland afkomstige Inuit (5 tot 12 keer zo hoog). In Nederland hebben Marokkaanse mannen van de tweede generatie een 7 keer zo hoog risico als autochtone leeftijdgenoten. Bij eerste-generatie Marokkaanse mannen was dat 5 keer zo hoog. Steeds blijken de risico’s voor de tweede generatie hoger dan voor de eerste. Bij Surinamers en Antillianen zijn de cijfers 2 tot 4 keer zo hoog, bij Turken 2 keer zo hoog. (…) Onderzoek in de landen van herkomst (Jamaica, Trinidad, Barbados, Groenland, Suriname) heeft normale cijfers opgeleverd en er zijn dus geen aanwijzingen dat het genetische risico voor de bewoners verhoogd is.

Uit onderzoek met proefdieren weten wij immers dat herhaalde nederlagen de huishouding van dopamine in de hersenen verstoren. Dopamine is een boodschapperstof in de hersenen die een grote rol speelt bij het ontstaan van schizofrenie: patiënten maken tijdens hun ziekteperioden te veel dopamine aan en alle medicijnen blokkeren de receptoren waar dopamine op aangrijpt.

Schelden, beledigen en vernederen hebben een grote impact, die je niet zomaar kan afdoen. Op iedereen die daarmee wordt buitengesloten. Dat geldt niet alleen voor Nederlandse moslims. Dat geldt voor iedereen, dus ook voor PVV-stemmers, als dat aan de orde is. Een impact die maatschappelijk ontwrichtend werkt. Daarmee hebben degenen die schelden, beledigen en vernederen een verantwoordelijkheid voor die ontwrichting. Het is goed ze daar op aan te spreken.