Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Schrap de termen antisemitisme en islamofobie

  •  
26-05-2015
  •  
leestijd 5 minuten
  •  
356 keer bekeken
  •  
BNNVARA fallback image
En spreek voortaan over Jodenhaat en moslimhaat
Antisemitisme en islamofobie behoren tot de meest gebruikte termen in de politiek en media. Beiden staan voor 2 problemen die groeiende zijn in ons land en die onze volle aandacht verdienen. Maar desondanks is het toch tijd om ze te schrappen. Niet omdat we het niet meer over de achterliggende problematiek waar deze termen voor staan willen hebben, maar omdat deze twee termen de desbetreffende problematiek op onjuiste wijze weergeven, misleidend zijn en de achterliggende problematiek het verdient om benoemd te worden met termen die daar meer geschikt voor zijn, namelijk Jodenhaat en moslimhaat
Traditioneel gezien staat antisemitisme voor haat jegens of discriminatie van Joden op basis van hun etniciteit en religie. Het is een probleem dat eeuwenoude wortels heeft in Europa, en dat, ondanks dat het er vanaf de jaren ’60 op leek dat het zou verdwijnen, momenteel in alle hevigheid terugkeert. Er is sprake van een permanent gevoel van onveiligheid binnen (delen van) de Joodse gemeenschap in Nederland. En zeker niet geheel onterecht. Aanslagen op Joodse doelwitten in onder meer Brussel, Parijs en Kopenhagen, en dagelijkse discriminatie van zichtbaar Joodse individuen op straat versterken dit gevoel alleen maar. Ook complottheorieën en laster waarbij Joden worden geportretteerd als kwaadwillenden zijn nog immer in zwang. Antisemitisme is een groot maatschappelijk probleem, waarbij het er niet naar uit ziet dat dit probleem de komende jaren zal verdwijnen, integendeel.
Jodenhaat Maar toch is het beter om de term antisemitisme niet langer te gebruiken, en in plaats daarvan te vervangen door de term Jodenhaat. Dit om drie redenen. Als eerste is de term Jodenhaat duidelijk er directer. Iedereen weet waar het over gaat, en wat de kern van het probleem is, namelijk een (ir)rationele haat jegens Joden die leidt tot discriminatie en/of geweld jegens deze groep. Ten tweede kan de term antisemitisme tot verwarring lijken. Tot de groep van Semieten behoren namelijk lang niet alleen Joden (los van het feit of alle Joden eigenlijk wel officieel als Semitisch gezien kunnen worden). Arabieren zijn technisch gezien ook Semitisch. Probleem ontstaat hierbij wanneer men de vraag stelt of een Arabier, die zelf Semitisch is, dan eigenlijk wel een antisemiet kan zijn. Echter, wanneer we ons afvragen of een Arabier een Jodenhater kan zijn dan ligt het antwoord voor de hand. De term Jodenhaat creëert dus duidelijkheid, daar waar de term antisemitisme verwarring zaait. Als derde is de term antisemitisme problematisch omdat zij nog wel eens verward wordt met de term antizionisme, de oppositie tegen de ideologie van het zionisme en de staat Israël. Antisemitisme, een term die in principe alleen zou moeten refereren aan een bevolkingsgroep, wordt daarom nog wel eens gebruikt om kritiek op een staat mee aan te duiden. Dit is niet alleen onjuist maar ook onwenselijk. Antisemitisme en antizionisme zijn twee verschillende zaken, net zoals Joden en de staat Israël niet synoniem aan elkaar zijn. Bij het gebruik van de term Jodenhaat is deze verwarring, in tegenstelling tot bij antisemitisme, minder vanzelfsprekend. De term Jodenhaat is helder, en refereert aan de essentie van het probleem, namelijk discriminatie van of haat jegens Joden.
Moslimhaat  Een andere term die verwarring zaait is islamofobie. Islamofobie houdt traditioneel gezien de irrationele angst jegens de islam of moslims in, wat kan leiden tot haat jegens en discriminatie van moslims. Islamofobie uit zich in vele vormen, de laatste jaren in Europa vooral in de vorm van vooroordelen, discriminatie agressie en zelfs geweld tegen met name zichtbare moslims en met name moslima’s, en daarnaast islamitische doelwitten, zoals moskeeën en islamitische stichtingen. Ook onder moslims in Europa is de angst groeiende, zeker omdat gezien de politieke context in binnen en buitenland velen vrezen dat in de nabije toekomst het aantal incidenten van islamofobie alleen maar toe zal nemen, en het steeds nadrukkelijker een structureel probleem zal worden. 
Dubbele definitie Het probleem met de term islamofobie zit hem in de dubbele definitie die de term in zich heeft. Islamofobie staat namelijk voor zowel angst jegens de islam, een religie en daarmee een set van ideeën en concepten, als moslims, een groep mensen. Het is echter problematisch om een irrationele angst voor of haat tegen ideeën gelijk te stellen aan angst voor of haat jegens mensen. Ideeën zijn niet gelijk aan mensen. Ideeën hebben immers geen rechten, mensen wel. Bovendien is een van de kritiekpunten op het begrip islamofobie altijd geweest dat het begrip gebruikt wordt om kritiek op de islam af te doen als irrationele angst, of als haat jegens moslims. Er is een duidelijke tendens om kritiek op de islam gelijk te stellen aan discriminatie van moslims. Deze tendens wordt gevoed door organisaties die gefinancierd worden vanuit conservatief-islamitische landen, waaronder de Golfstaten. Dit houdt een directe aanval in op fundamentele vrijheden waaronder de vrijheid van meningsuiting.
‘Kritiek moet geuit kunnen worden’ De islam zou, net als elke andere religie, levensbeschouwing, cultuur, filosofie of ideologie, vrijuit besproken en bekritiseerd moeten kunnen worden. Zelfs het volledig verwerpen van de islam niet problematisch moeten zijn in onze maatschappij. Als het gaat om ideeën zouden individuen immers maximale vrijheid moeten genieten. Als het echter gaat om mensen, in het geval van moslims bijvoorbeeld, zijn er echter duidelijke grenzen die aangeven waar de vrijheden van het individu ophouden. Juist daarom is het zo belangrijk om strikt het onderscheid tussen islam en moslims te hanteren. De term islamofobie doet dat niet, en stelt beiden gelijk aan elkaar. We kunnen daarom beter spreken over moslimhaat, een term die recht doet aan het werkelijke probleem in deze kwestie: discriminatie van en haat jegens moslims.
Zowel antisemitisme en islamofobie zijn beide termen die geen recht doen aan de problematiek waar ze voor staan. Beide termen zijn gebrekkig en roepen, terecht, kritiek en vraagtekens op. Bij substantiële en groeiende problemen als Jodenhaat en moslimhaat zou dit niet het geval mogen zijn. Beide problemen verdienen het om hardop benoemd te worden. De essentie van het probleem dient direct duidelijk te zijn bij het gebruik van de term. Bij Jodenhaat en moslimhaat is dit het geval, bij antisemitisme en islamofobie niet. Laten we daarom deze termen schrappen, en ze vervangen door de termen Jodenhaat en moslimhaat, termen die in alle volledigheid recht doen aan de problematiek die velen in onze samenleving in hun dagelijks leven ervaren. 

Meer over:

opinie, leven
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.