Seksuele bevrijding

Het zijn verwarrende tijden voor de jonge, moderne, geëmancipeerde vrouw. Als vertegenwoordiger van de ‘Sex and the City’ generatie combineert ze ambitie en zelfstandigheid met een uitbundige seksuele moraal waarin alles niet alleen kan maar ook moet. De feminist van vandaag is ultravrouwelijk, en ziet haar Playboy-bashende voorgangsters als betuttelende en bekrompen jaren vijftig moralisten.

Tegelijkertijd wordt ze geconfronteerd met een heel ander beeld. In Sunny Bergmans documentaire ‘Beperkt houdbaar’ figureert een vijftienjarig Amerikaans meisje dat, in het bijzijn van haar moeder, een schaamlipcorrectie ondergaat om meer op pornosterren te lijken. En in haar onlangs in Nederland gepubliceerde boek ‘Female Chauvinist Pigs’ vertelt de Amerikaanse Ariel Levy over een twaalfjarig meisje dat droomt van een borstvergroting.

Dat jonge meisjes zich maatschappelijk geaccepteerd voelen wanneer ze hun lichaam als handelswaar gebruiken is een zorgelijke ontwikkeling, maar wat voor voorbeeld hebben ze? Het vrouwbeeld is onlosmakelijk met seks verbonden. Het conservatieve argument dat de reclame vrouwen tot lustobject reduceert vindt veel bijval, maar hoe wil je een bikini anders presenteren dan op een vrouw?

Emancipatie wordt in het westen steevast gelijk gesteld aan seksuele vrijheid. Dat is historisch gezien misschien verklaarbaar: Aletta Jacobs, oermoeder der feministen, was de eerste huisarts die voorbehoedsmiddelen aan vrouwen voorschreef. Maar er wordt al snel vergeten dat zij ook aan de wieg van het vrouwenkiesrecht stond.

Voor mij betekent emancipatie dat je baas bent over eigen lichaam, geest en portemonnee. Juist aan die laatste twee categorieën schort het. In theorie veronderstelt het gelijkheidsprincipe een absolute gelijkheid tussen man en vrouw wat betreft geestelijk vermogen. Deze veronderstelling is echter geen gemeengoed. Ook financieel is minder al gauw goed genoeg voor vrouwen. Het ministerie van sociale zaken acht een vrouw economisch zelfstandig als ze 70% van het minimumloon verdient, ongeveer 900 euro per maand. Een slap aftreksel van echte zelfstandigheid.

Uit onderzoek van de Europese Commissie blijkt dat vrouwen op vergelijkbare posities stelselmatig 15% minder verdienen dan mannen. En ook de arbeidsparticipatie blijft achter, zeker vergeleken met andere West-Europese landen. Vrouwen op topposities in het bedrijfsleven, overheid en wetenschap zijn nog steeds een rariteit.

Als vrouwen geestelijk en economisch tweederangs burgers zijn, wordt ineens pijnlijk duidelijk hoe weinig macht de bimbo precies heeft. Een vrouw die geestelijk en economisch onafhankelijk is kan de keuze om hotpants te dragen zelf maken. Maar zonder vrijheid van geest en portemonnee blijft die keuze een illusie.

De oplossing ligt dan ook niet in het bestrijden van geseksualiseerde beelden van vrouwen, maar in het openbreken van de arbeidsmarkt en dienstensector. Geef vrouwen een volwaardige kans op een carrière, ook na het krijgen van kinderen, bijvoorbeeld door de dienstensector buiten het negen tot vijf stramien te laten denken. Wanneer vrouwen volwaardige concurrenten voor mannen op de arbeidsmarkt zijn gaat de emancipatie evenredig met het arbeidskapitaal omhoog. De ware seksuele bevrijding volgt dan vanzelf: een economisch zelfstandige vrouw beslist zelf over haar seksualiteit.

Dit artikel is eerder verschenen op het Hyves-weblog van Telegraaf Vrouw