Self-fulfilling prophecies bij kinderen

Ivan Wolffers schrijft elke dag een gezond weetje, gebaseerd op onderzoeken met merkwaardige en soms ongelofelijke uitkomsten. Door de weetjes van Wolffers leer je van alles over bijvoorbeeld verschillende ziektes, medicijngebruik en gezond afvallen, maar ook over de vaak komische verschillen tussen mannen en vrouwen.

Je kunt toch niet beweren dat blanke jongens in een rijk land achtergesteld zijn en dat ze gestigmatiseerd worden puur en alleen omdat het jongens zijn. Na het lezen van dit onderzoek ben ik er anders over gaan denken. 

Onzichtbare nooit benoemde oordelen onder kinderen kunnen gedrag en prestaties ongunstig beïnvloeden. Engelse witte jongens tussen 4 en 10 doen het slechter op school omdat iedereen, de jongens incluis, ervan uit gaan dat ze niet zo goed leren als meisjes.

In veel landen zijn de prestaties van jongens op school minder goed dan die van meisjes. Dat is wel bekend, maar dit onderzoek onderscheidt zich door een poging om het te verbinden aan het zelfbeeld van de jongens.

238 kinderen tussen 4 en 10 jaar oud kregen verschillende scenario’s voorgezet die allemaal over prestaties van een kind gingen. Bijvoorbeeld: “Dit kind wil goed leren en hoge cijfers halen.” Of: “Dit kind doet het slecht op school.” Daarna moesten ze op een tekening aanwijzen over wie het verhaal ging en daar kon je in silhouetten een jongen en een meisje zien staan. De kinderen wezen bij het eerste scenario – over de goede leerling – naar het meisje en bij het tweede – over de leerling die er met de pet naar gooit – naar de jongen.

Vervolgens werd een tweede test gedaan bij 187 jongens en meisjes van 7 en 8 jaar oud. Aan de kinderen werd verteld dat jongens slechter presteren op school . De jongens bleken het vervolgens slecht te doen in reken- en leestests. In weer een ander experiment werd aan de leerlingen verteld dat jongens en meisjes even goed op school presteren en prompt verbeterden de prestaties van de jongens.

Wat moet je met zo’n onderzoek? Zorgen voor positieve discriminatie op school voor witte jongetjes van 4 tot 10? Of leer je ervan dat je kinderen alles wijs kunt maken en dat je ze dus vooral positief aan moet blijven moedigen? Of is het een goede leerschool voor alle mensen die het voedoe-effect van vooroordelen niet begrijpen? Vooroordelen zorgen vaak voor self-fulling prophecies. Kijk uit voor vooroordelen op alle terreinen, want ze hebben grote gevolgen.

Volg Ivan Wolffers ook op Twitter Het vorige weetje: De empathie van de leugenaar

Het nieuwe boek van Ivan Wolffers is: Het gezonde lifestyleboek