Speel niet in je drift het spel van Erdogan mee

Turkse Nederlanders hebben twee nationaliteiten. Zij kunnen bijgevolg politieke rechten uitoefenen in twee landen. Ze mochten hier stemmen voor het Oekraïnereferendum en nu kunnen ze deelnemen  aan het grote plebisciet dat dáár Erdogan tot een soort alleenheerser maakt. De Turkse president stuurt op het moment ministers rond om Turken in de diaspora – zo ziet hij de emigranten uit zijn land – op te roepen om ‘ja’ te stemmen. Zij wilden het met houders van een Turkse paspoort hebben over een interne Turkse aangelegenheid. Zij kwamen niet om een stemadvies uit te brengen over de Nederlandse, de Duitse of de Franse verkiezingen van dit jaar. Het was niet de bedoeling van de Turkse bewindslieden om zich te mengen in de politiek van Nederland. Dit is een belangrijk gegeven.

Wie  een beetje ouderwets denkt heeft vaak problemen met de dubbele nationaliteit. Toch zal dat in onze eeuw een steeds normaler verschijnsel worden. Dit is een tijd van migratie. Mensen trekken van het ene land naar het andere en vestigen zich daar waar de weiden het grazigst zijn. Als Nederlanders dat doen, worden zij algemeen bewonderd. De vrouwen staan in de rij als het vrijgezelle boeren blijken die de hulp van Yvon Jaspers inroepen om een levenspartner te vinden. Zo komen ze vaak genoeg aan meer dan een paspoort. Een andere bron van dubbele nationaliteit is het internationale huwelijk dat steeds gebruikelijker wordt. Er is niks tegen als mensen burger zijn van verschillende landen. Dat is voor het land van hun inwoning geen bedreiging maar een kans. Dat Nederland en Turkije zulke belangrijke handelspartners zijn, heeft veel te maken met Nederturken of Turknederlanders, of hoe je ze wilt noemen. Je gaat tegen de trend van de geschiedenis en de ontwikkelingen van de planeet in als je dit soort onvermijdelijkheden probeert tegen te houden.

Nederlanders met een tweede nationaliteit oefenen ook in hun andere land het kiesrecht uit. Daar is in de polder tot nog toe nooit een drama van gemaakt. Heeft Eva Jinek niet meegedaan aan de Amerikaanse presidentsverkiezingen? Ze mag dat vanwege het Amerikaanse paspoort, dat iedereen krijgt die in dat land geboren wordt.

Het is dus helemaal niet vreemd dat Nederturken zich mengen in de politiek van Ankara. Het is hun goed recht zoals minister Koenders in Buitenhof benadrukte. Hij heeft in die opvatting de volledige steun van premier Rutte. Dat hangt samen met zijn liberale waarden, zo had hij voor Koenders al bij WNL op Zondag gemeld.

Dit staat los van de zorg die je mag koesteren op de greep die de AK kennelijk heeft op de Nederturken. Daarom horen de Nederlandse geheime diensten goed in de gaten te houden of zij geen ongeoorloofde sociale druk uitoefenen op andersdenkenden zodat hun democratische rechten, die zij als Nederlands staatsburger bezitten, in gevaar komen. Als die diensten daar moeite mee hebben, deugen zij niet en moeten ze hervormd worden. Bij chantage of dreiging met geweld hoort de Nederlandse overheid op te treden net zoals zij dat moet doen tegen gedwongen huwelijken en andere gebruiken die op onze bodem niet worden geaccepteerd. Laat dat duidelijk zijn. In dat geval dient de overheid de bewijzen op tafel te leggen en tot actie over te gaan.

De escalatie die nu heeft plaatsgevonden rond het bezoek van de Turkse ministers aan wat zij als hun achterban beschouwen, is in niemands belang behalve in dat van politici als Erdogan en Kuzu. De AK partij is al uitgebreid bezig om de democratie in Europa verdacht te maken als onderdeel van hun campagne voor een Ja-stem in het komende plebisciet. In het kielzog daarvan kan DENK nu op stemmenjacht. Zondagochtend verklaarde premier Rutte in WNL op Zondag dat Nederland een grens had getrokken maar nu streeft naar deëscalatie. Dat was heel verstandig. Met dit gesodemieter zijn Nederland noch Turkije gediend. Bovendien, als puntje bij paaltje komt, zijn het de gewone mensen die hiervan het slachtoffer worden: als hun vakantie wegens de sancties niet doorgaat, als het onderhouden van grensoverschrijdende familiebanden wordt gefrustreerd, of als hun bedrijf zwaar geschaad wordt omdat Nederland en Turkije hun markten sluiten.

Nuchterheid is nu geboden. En: speel niet in je drift het spel van Erdogan en zijn stokebranden mee. Een goede generaal weet de vijand altijd te verleiden tot het strijdperk dat hij hem aanwijst. Nederland moet oppassen niet in de positie van zo’n domme vijand te komen.