Steunen Charlie Hebdo niet in strijd met aangifte tegen 'Minder Marokkanen'-uitspraak

Je kon er op wachten. Hier en daar worden de demonstranten tegen de aanslag op Charlie Hebdo uitgemaakt voor hypocrieten. Ze stonden immers ook vooraan om aangifte te doen tegen Geert Wilders om zijn “minder Marokkanen”-uitspraak. Hoezo vrijheid van meningsuiting? Het antwoord staat in De Telegraaf, die vrijdag op groot formaat een collectors’ item publiceerde met daarin artikel 7.

Het eerste lid van artikel 7 garandeert de vrijheid van meningsuiting. Het luidt:

1. ‘Niemand heeft voorafgaand verlof nodig om door de drukpers gedachten of gevoelens te openbaren, behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet.’

Overigens is het de moeite waard om óók kennis te nemen van de overige leden:

2. ‘De wet stelt regels omtrent radio en televisie. Er is geen voorafgaand toezicht op de inhoud van een radio- of televisieuitzending.’ 3. ‘Voor het openbaren van gedachten of gevoelens door andere dan in de voorgaande leden genoemde middelen heeft niemand voorafgaand verlof nodig wegens de inhoud daarvan, behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet. De wet kan het geven van vertoningen toegankelijk voor personen jonger dan zestien jaar regelen ter bescherming van de goede zeden.’ 4. ‘De voorgaande leden zijn niet van toepassing op het maken van handelsreclame.’

Verschillende malen staat in artikel 7 de zinsnede “behoudens ieders verantwoordelijkheid voor de wet”. Nergens wordt de burger gevrijwaard van moeilijkheden om wat hij heeft beweerd. Hij heeft alleen de garantie dat die  altijd achteraf zullen komen. Je hoeft je uitingen niet van te voren op strafbaarheid te laten toetsen. Dat zou censuur zijn.

De vraag is dan wat strafbaar is. Aan de stamtafel wil menig gezeten burger nog wel eens met een verstandig gezicht vaststellen dat alles moet kunnen zo lang het maar geen oproepen tot geweld zijn. Dat is dan de absolute grens maar zo helder en eenvoudig ligt dat niet. Gaat het alleen om oproepen tot daadwerkelijk geweld of vallen daaronder ook beleidsvoorstellen die alleen met geweld kunnen worden uitgevoerd? En wanneer is dat het geval? Ook bij deportatie die keurig door ambtenaren en deurwaarders wordt uitgevoerd, geheel op kosten van de overheid en politie die uitsluitend ingrijpt bij daadwerkelijk verzet?

Dan: mag je oproepen tot discriminatie of niet? En wanneer hebben wij te maken met discriminatie? Hieronder een aantal uitspraken die duidelijk maken hoe vloeiend de grenzen zijn.

Haal de rijken uit hun huizen.

Haal de joden uit hun huizen. Geef moslims geen vertrouwensfuncties. Homoseksuelen horen niet thuis in het onderwijs. Pedofielen horen niet thuis in het onderwijs. Het salaris van mannen moet hoog genoeg zijn om een gezin te kunnen onderhouden. Verbied werkgevers om vrouwen aan te stellen. Verbied werkgevers om homoseksuelen aan te stellen. Verbied werkgevers om pedofielen aan te stellen. Steun de kerktorens, verbied de minaretten. De mooiste kerk is een brandende kerk. De beste moskee is een brandende moskee. Verbied religieus onderwijs. Verbied lessen over homoseksualiteit Bij mooi weer dienen vrouwen beneden de dertig te allen tijde een rokje te dragen tot halverwege boven de knie. Verbied meer bedekking. Pleeg geen zelfmoord, dood een ander.

Palestijnen is door Israëli nooit een haar gekrenkt: geloof niet in hun verzinsels Joden overdrijven de verhalen over hun lijden onder de nazi’s schromelijk. Donderdagavond ontving ik per tweet een karikatuur, voorstellende Mohammed die een varken pijpt. Mag dat? En een rabbijn die een varken pijpt? Of Samsom, Rutte dan wel Zijlstra? Wilt U minder joden? Wilt U minder pedo’s? Wilt U minder Marokkanen?

Wat valt onder “moet kunnen” om met Herman Pleij’s recente bestseller te spreken? Welke uitspraak overschrijdt de grenzen van de wet? Waar is sprake van een openlijke en waar van een verstolen oproep tot geweld? Welke doos van Pandora trek je open als je een bepaalde uitspraak, die je diep in je binnenste wel kunt onderschrijven, ook wettelijk toestaat? Wat mag dan voortaan allemaal óók straffeloos worden beweerd?

Het is duidelijk dat artikel 7 daar geen pasklaar antwoord op heeft. Zonder jurisprudentie gaat het niet. In dat licht is het helemaal niet hypocriet om eerst aangifte te doen tegen Wilders en dán mee te doen aan een solidariteitsdemonstratie met Charlie Hebdo.

Er is nog een heel ander argument waarom die twee dingen zo goed samengaan: het is aan de onafhankelijke rechter en niet aan terroristen met kalasjnikovs om de grenzen van de vrije mening aan te geven.

Beluister dit opiniestuk hier.