Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Stop de sociale jachtpartij die pesten heet

  •  
14-09-2015
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
272 keer bekeken
  •  
RTEmagicC_pesten_02.jpg
Geef niet de schuld aan het slachtoffer van pesters, want dat is de wereld op zijn kop
Afgelopen zaterdag had de Volkskrant een uitgebreid artikel over de dood van biologielerares Caroline Dijkman, die een einde aan haar leven maakte naar aanleiding van pesten op het werk. Veel van de geïnterviewden wisten de schuld bij het slachtoffer te leggen. Ze zou het gedrag van haar collega’s wellicht als pesten ervaren, ze was te gevoelig, ze kon zich er niet overheen zetten en weigerde mee te werken aan een oplossing. Terwijl het slachtoffer de schuld krijgt, wordt voorbij gegaan aan de oorzaak van haar ellende: het pesten door collega’s die nota bene al een tweetal mensen weggepest hadden.
Ik ben een tijd geleden bijna onderuit gegaan als gevolg van een vergaand proces van pesten. Met veel kracht, sociale ondersteuning, de juiste hulp en een flinke  dosis geluk ben ik er weer bovenop gekomen, maar wel langs de rand van de afgrond. Veel mensen lukt dat niet en dat verdient mededogen, geen beschuldigende vinger.
Sociale jachtpartij Pesten op het werk klinkt onschuldig, alsof het om uit de hand gelopen plaagstootjes gaat. In veel gevallen gaat het veel verder en is er sprake van een sociale jachtpartij. Er ontstaat een situatie waarbij een groep zich tegen één collega richt. Het eindigt er bijna altijd mee dat het slachtoffer vertrekt. Dit gebeurt in tijden van onzekerheid, zoals bij reorganisaties, vooral als deze slecht gemanaged worden. Er wordt een ‘zondebok’ gevonden en die wordt op alle mogelijke manieren weggewerkt. Het is een proces dat helaas vaak voorkomt. Het wordt in onderzoek (vaak onder de term ‘mobbing’) vergeleken met oude rituelen van duiveluitdrijving. De ‘bok’ in het woord zondebok is dan ook een verwijzing naar de duivel.
Een eigen leven leiden Een sociale jachtpartij begint er mee dat er over het doelwit wordt gepraat, in plaats van het gesprek aan te gaan. Al snel gaat het daarbij niet meer over feiten of gedrag, maar over iemands persoonlijkheid. Daarmee wordt pesten goedgepraat: het doelwit roept het over zichzelf af door hoe hij of zij is. Eenmaal goed op gang gaat het proces een eigen leven leiden en is het bijna niet meer te stuiten. Helemaal aan het begin is het wel te stoppen, als managers en collega’s eenvoudigweg de omgangsregel bewaken om niet óver maar mét collega’s te praten.
Omgekeerde wereld Het slachtoffer van pesten wordt snel weggezet als iemand die overgevoelig is of niet tegen een geintje kan. Echter, de psycholoog Heinz Leymann ontdekte in de jaren tachtig van de vorige eeuw dat slachtoffers van pesten op het werk vaak een post-traumatisch stress syndroom oplopen. Emotionele uitbarstingen en niet los kunnen laten zijn symptomen van zo’n syndroom. Het is dan ook geen wonder dat het slachtoffer geen afstand meer kan nemen. Een sociale jachtpartij eindigt vaak in geweld waarbij de getroffene de hand aan zichzelf slaat of uithaalt naar de treiteraars. Om dan de schuld aan het slachtoffer te geven is de omgedraaide wereld: het pesten veroorzaakt de emotioneel moeilijke toestand, niet andersom.

Meer over:

opinie, leven
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.