Stop wereldwijde groei veehouderijen en respecteer de dieren

In de komende 15 jaar dreigt het antibioticagebruik in de veehouderij met 67% te stijgen, blijkt uit onderzoek dat afgelopen week in het nieuws kwam. Nu al sterven in Amerika jaarlijks 23.000 mensen aan de gevolgen van een infectie door antibiotica resistente bacteriën. Het is dus niet gek dat Nederland het gigantische gebruik van antibiotica in de vee-industrie reduceert. Maar nu lijkt deze aanpak vast te lopen.

Resistent Maar inmiddels weten we beter. In hun drang om te overleven passen bacteriën zich aan en worden ze ongevoelig (resistent) voor antibiotica. Als het gaat om een ziekteverwekkende bacterie zijn de gevolgen niet meer te overzien. Een ziekte als tuberculose die, dankzij antibiotica, bijna helemaal uit ons land verdreven is en nu prima behandeld kan worden, zou opnieuw een groot gevaar kunnen opleveren voor de gezondheid van miljoenen mensen. Daarom heeft de Nederlandse regering zich de laatste jaren enorm ingespannen het antibiotica gebruik in de veehouderij terug te brengen. De Nederlandse aanpak is model in Europa.

Toename Onlangs waren er twee opmerkelijke berichten over antibiotica. Niet helemaal verrassend was het nieuws dat er in de vee-industrie meer dieren ziek worden nu ze standaard minder antibiotica krijgen. Dat kan natuurlijk niet de bedoeling zijn: staatssecretaris Dijksma stelt een onderzoek in. Schokkender was de publicatie van een Amerikaans rapport waarin vóór 2030 een wereldwijde toename van het antibioticagebruik in de veehouderij met maar liefst 67% voorspeld wordt. Dat is het gevolg van de toenemende vraag naar vlees in opkomende economieën in Azië en van de verwachting dat al dat vlees in intensieve veefabrieken geproduceerd gaat worden. Heel verontrustend is de constatering van de onderzoekers dat in die landen geen wetten zijn om het gebruik van antibiotica aan banden te leggen en ook geen middelen om de naleving van dergelijke wetten af te dwingen.

Stoppen met reductie? Inmiddels gaan er in Nederland al stemmen op de verdere reductie van het gebruik van antibiotica af te remmen. Niemand wil immers zieke dieren en het argument dat onze boeren moeten kunnen blijven concurreren met het buitenland zal binnenkort ook wel weer opduiken.

Kortzichtig Toch is dat een kortzichtige en onjuiste conclusie. Doorgaan met preventief antibioticagebruik in de veehouderij leidt tot méér zieke mensen en een nóg ongezondere veehouderij. Op het eerste gezicht worden mogelijk wat minder dieren ziek maar de slechte en onhygiënische levensomstandigheden blijven. Wat ook blijft is een ziek en verspillend systeem. Antibiotica helpen namelijk niet tegen virusinfecties die in de volle veefabrieken een vruchtbare voedingsbodem vinden, zoals de vogelgriep en de klassieke varkenspest. Ze helpen ook niet tegen de gezondheidsrisico’s van mensen, zoals de gezondheidsklachten in de buurt van megastallen.

Gezonde veehouderij Om de veehouderij weer gezond te maken is het nodig de wereldwijde groei en intensivering te stoppen en over te schakelen op een ander, gezonder voedselsysteem. In zo’n extensieve veehouderij worden dieren met respect behandeld. Ze hebben veel ruimte en bij voorkeur een uitloop naar buiten. De dieren zijn niet doorgefokt voor één bepaald doel, zoals snel groeien of veel eieren leggen, en ze hebben meer weerstand. Preventief gebruik van geneesmiddelen is daardoor onnodig. Antibiotica worden alleen gebruikt om de weinige zieke dieren te behandelen.