Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Structureel herstel of een structurele kater?

  •  
28-04-2012
  •  
leestijd 4 minuten
  •  
BNNVARA fallback image
Het Kunduz-akkoord zorgt voor achteruitgang op veel fronten ... Van starter op de woningmarkt tot AOW'er; iedereen gaat er op achteruit. Gaat het kabinet ook nog perspectief bieden of blijven we achter met de kater?
In alle media klinkt nog steeds het “We are the champions” dat is aangeheven, sinds de feestelijkheden om het Kunduz-accoord begonnen zijn. Maar hier en daar al drenst de kater in de hoofden. Zowel de Volkskrant als de NRC laten deskundigen aan het woord, die vaststellen dat de woningmarkt vanaf nu niet meer op slot zit maar is dichtgeschroefd.
Starters moeten voortaan eigen geld meebrengen. Zij kunnen alleen nog maar kiezen uit hypotheekvormen die in de praktijk elk jaar een woonlastenverhoging met zich meebrengen. Daar staat het grote voordeel tegenover dat je huis in dertig jaar is afbetaald maar dan moet je de investering natuurlijk wel kunnen opbrengen. Banken kijken daar kritischer naar dan ooit.
Denk niet dat door het versoepelde ontslagrecht de kans op een vaste aanstelling is toegenomen.  Juist door deze maatregel wordt dat begrip uitgehold. Bovendien zal de verplichting aan werkgevers om een half jaar ww te betalen, werkgevers kopschuw maken, vooral die uit het MKB, de echte scheppers van werkgelegenheid in Nederland.
De huurmarkt kan al die kansloze woningzoekenden niet opvangen. De afgelopen vijftien jaar hebben geprivatiseerde woningcorporaties massaal goedkope woningen afgebroken, zogenaamd omdat daar geen vraag naar was. Aan de lege plekken in jaren vijftig wijken kun je vaak zien waar ze gestaan hebben want de crisis heeft een stokje gestoken voor allerlei ambitieuze nieuwbouwprojecten. Als je dán de huren “marktconform” wilt maken, spek je alleen de kassen van huisjesmelkers, waar je tegenwoordig ook de nodige woningbouwcorporaties toe mag rekenen.
Het ziet er naar uit dat de dagelijkse boodschappen volgend jaar toch al duurder worden. Dat komt omdat de voedselprijzen op de wereld blijven stijgen, zoals Unilever dezer dagen nog eens vaststelde. Bovendien treft het verhoogde BTW-tarief op “luxe”-artikelen ook producten als WC-papier.  Daar kan de regering weinig aan doen maar bezuinigingen komen dan wel harder aan.  Zij zullen de neiging bij het publiek versterken om zoveel mogelijk opzij te leggen.   
Het Kunduz-accoord zit vol prikkels om je centen in je zak te houden.  Wie zijn eerste baantje heeft, kan beter bij papa en mama thuis blijven om een spaarpotje te maken voor dat eigen huis. De tienduizenden prepensionados hebben geen idee hoeveel zij erbij inschieten als er straks een letterlijk gat valt tussen het einde van hun prepensioen en het begin van de AOW. In de brief van minister De Jager is in één zin sprake van overgangsregelingen maar je weet niet hoe die uit zullen pakken.  Hun werkende leeftijdgenoten gaan er financieel op vooruit omdat zij een aantal maanden langer hun volledig salaris vangen maar dat perspectief hebben prepensionados niet. Bovendien is het zo dat wie voor prepensioen kiest, later een behoorlijk lager  “gewoon pensioen” ontvangt. Bovendien worden bijverdiensten op het prepensioen in mindering gebracht zodat een beetje bijklussen geen optie is, tenzij  dit plaats vindt in het zwarte circuit.  
Alle Nederlanders krijgen te maken met een fiks stijgend eigen risico in de gezondheidszorg. Dat is een extra verplichting om een spaarpotje aan te leggen als dat maar enigszins mogelijk is. De premies zullen ongetwijfeld in de toekomst blijven stijgen terwijl een steeds groter deel van de kosten voor eigen rekening komt.   Het hoeft dan ook niemand te verbazen als de krimp van 2012 zich in 2013 verdiept. Dat betekent dalende overheidsinkomsten en een financieringstekort dat de 3% ruimschoots overschrijdt waarna Brussel klaar staat met een stevige portie strafwerk. Is dat te voorkomen? In de kranten staat dat “ wij allemaal” er 3% op achteruit gaat. Dat valt onder de beroemde uitspraak: “Je hebt leugens, verdomde leugens en je hebt statistieken”. 
Alle Nederlanders gaan er inderdaad op achteruit maar geen mens weet hoeveel klappen bij hem zullen vallen. De kans is groot dat je er veel meer dan 3% op achteruit gaat. Het kan zelfs zijn dat je drastische maatregelen moet nemen om ervoor te zorgen dat je straks niet met een restschuld van je geveilde huis op je nek dakloos door de straten zwerft. Ouderen met een hypotheek en een ontslag aan hun broek lopen zo’n risico.    Zo onstaat een verstilde economie onder het motto: “Blijf zitten waar je zit en verroer je niet. Spaar. Stel investeringen uit. Je weet niet waar je aan toe bent””.   Het zou al veel helpen als de Nederlanders meer zekerheid geboden kon worden over wat hen in de toekomst aan krimp te wachten staat. 
De Kunduz-coalitie zou dat kunnen doen door te garanderen dat 3% achteruitgang de norm is en dat er wat gedaan wordt waar die achteruitgang hoger uitvalt.  Dit vergt out of the box denken en bestuurlijke creativiteit maar daar betalen we die lui voor. Ook is het nu tijd om te komen met positieve maatregelen. Als Nederland het eigen woningbezit wil bevorderen (en niet dat van de bank zoals de feitelijke huidige praktijk is) dan zou men bijvoorbeeld de mogelijkheid kunnen openen om tegen een laag belastingtarief voor een huis te sparen of daarvoor een overheidspremie te verstrekken zoals ze in Oostenrijk doen.
Ook wordt het missschien tijd voor een grootschalig bouwprogramma van huurwoningen (vertrouw wat dat betreft niet op de markt) want kopen is hoe dan ook onaantrekkelijker geworden.  Dat zorg ook voor werk in de zieltogende bouw. Maak het mensen die met twee huizen zitten ook mogelijk om er één te verhuren zonder dat daar inkomstenbelasting over betaald hoeft te worden. Hef er voor mijn part 6% over. Voorkom misbruik door vast te stellen dat wie  meer dan een woning verhuurt, wel onder het oude belastingtarief blijft vallen.  
De Kunduz-coalitie heeft een medaille geslagen met maar één kant.   Het wordt nu tijd voor de andere: de kant die perpectief biedt en zekerheid. Anders krijigen we geen structureel herstel maar een structurele kater.  De komende maanden zal blijken wat het wordt.

Meer over:

politiek, opinie
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.