Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Studenten klagen terecht over wetsvoorstel hogere rente studieschuld

  •  
21-05-2019
  •  
leestijd 5 minuten
  •  
5377129959_18cc8e48ac_o

© cc-foto: FaceMePLS

Financieel toezicht vereist een onafhankelijke financiële blik op verspilling en inefficiënte besteding van geld
Op 4 juni stemt de Eerste Kamer over een door de Tweede Kamer al aangenomen wetsvoorstel om de rente op studieschulden te verhogen. Van een 5 jaar rentevoet naar een 10 jaar rentevoet. Welke laatste rente hoger is. Studenten zijn fel gekant tegen deze in hun ogen onterechte stijging omdat volgens hen studeren zo duurder wordt, zonder dat de kwaliteit van hoger onderwijs verbetert. Om hun eisen kracht bij te zetten wordt zelfs een beroep gedaan op de inbreuk van het voorstel op een verdrag van de Verenigde Naties.
Als oud juridisch adviseur van de LSVB (Landelijke Studenten Vakbond) in de roerige jaren ’90 van de vorige eeuw ten tijde van de studentenprotesten over de herziening van het hoger onderwijs en de invoering van het huidige studiefinancieringssysteem, wil ik de huidige generatie studenten ongevraagd attenderen op andere steekhoudende argumenten voor hun verweer tegen het wetsvoorstel.
Commissie van Rijn legt afwezigheid efficiency bewuste cultuur hoger onderwijs pijnlijk bloot In het recent gepubliceerde adviesrapport van de Commissie van Rijn over de bekostiging van het hoger onderwijs is vastgesteld dat inzicht in de kosten van onderwijs en onderzoek volledig ontbreekt. Zonder deze transparantie zijn volgens deze commissie discussies over kosten en kwaliteit in het hoger onderwijs weinig zinvol. Snoeiharde conclusies die niet op het conto van studenten kunnen worden bijgeschreven. Alle bestuurders van universiteiten en hogescholen mogen zich persoonlijk dat aanrekenen. Maar ook alle politici en verantwoordelijke bewindslieden!
Intrekken wetsvoorstel enig juiste politieke conclusie na publicatie rapport over hoger onderwijs Als het ontbreken van inzicht in de kosten bij organisaties in het bedrijfsleven was vastgesteld, zouden direct koppen rollen. Het massaal ontbreken van inzicht in de kosten en kostenstructuur wordt in het bedrijfsleven als zwaar mismanagement gekwalificeerd. Waar een Raad van Commissarissen korte metten mee zou maken. In het hoger onderwijs, dat met gemeenschapsgeld wordt gefinancierd, is dat gebrek aan inzicht kennelijk heel gewoon. En kunnen de verantwoordelijke bestuurders gewoon blijven zitten. Zonder ingrijpen van hun raden van toezicht. Of de externe toezichthouder, de onderwijsinspectie.
Om als overheid en politiek geloofwaardig te blijven kunnen de hiervoor genoemde conclusies van de commissie van Rijn maar één gevolg hebben: het direct intrekken van het wetsvoorstel. Eerst zal in eigen huis orde op zaken moeten worden gesteld in het hoger onderwijs. Zoals aanbevolen door de adviescommissie. Waarbij forse efficiencyslagen gemaakt zullen moeten worden om de kosten beheersbaar te kunnen houden.
Gehanteerd financieringssysteem van de overheid heeft enkel groei met verlies van kwaliteit opgeleverd Al heel lang wordt, zonder ook maar een flauw idee te hebben hoe het geld feitelijk besteedt wordt, ons hoger onderwijs met gemeenschapsgeld op de been gehouden. Met een voor de kwaliteit van het onderwijs uiterst verwerpelijk financieringssysteem. Gebaseerd op de systematiek van des te meer studenten des te meer geld. En met een controle systeem van kwaliteitsborging waarbij de slager zijn eigen vlees keurt!
Een wel heel verkeerd systeem van de overheid om de kwaliteit van het onderwijs te borgen. Logisch dat Nederland het laatste decennium steeds verder wegzakt in de internationale polls over de kwaliteit van ons hoger onderwijs. De kwaliteit van het onderwijs daalde in evenredige mate naarmate de instellingen harder ging groeien. De studenten hebben dus aantoonbaar gelijk met hun opvatting dat studeren duurder wordt zonder dat de kwaliteit van het onderwijs verbetert.
Mantra van onderwijs dat alleen meer geld problemen kan oplossen werkt niet meer Geld om dit alles in stand te houden is nooit een probleem geweest. Hoger onderwijs heeft een perfecte mantra welke tot nu toe nog altijd heeft gewerkt. Bij bestuurders, docenten, ouders, studenten en de politiek. Geef ons meer geld dan lossen we alle gesignaleerde problemen op. En die valkuil is door de commissie van Rijn nu eindelijk blootgelegd. Dat werd ook wel tijd! Die commissie signaleert thans over de bekostiging forse problemen in het hoger onderwijs. En ontdekt ook dat de mantra niet meer werkt!
Voornoemde adviescommissie beveelt dan ook terecht nadrukkelijk aan dat er eerst transparantie in de kosten moet komen alvorens er lukraak weer meer geld door de overheid beschikbaar wordt gesteld. Deze aanbeveling pleit er des te meer voor om de door de minister noodzakelijk geachte 226 miljoen euro voor de financiële houdbaarheid van het stelsel via de renteverhoging binnen te halen volstrekt absurd is. Dat kan beter bij de instellingen en de overheid zelf worden weggehaald. Die zijn immers gezamenlijk verantwoordelijk voor de financiële chaos in het hoger onderwijs. Niet de studenten!
Automatisme van efficiency bewuste aansturingscultuur ontbreekt volkomen in het hoger onderwijs In het hoger onderwijs heerst een weinig efficiency bewuste aansturingscultuur vanuit de top. Begrijpelijk, gezien het extreem hoog gehalte aan topbestuurders zonder relevante management ervaring in het bedrijfsleven. Bij het ontbreken van inzicht worden overbodige kostenposten gemakkelijk over het hoofd gezien. En een economische prikkel  om als topleiding scherp op efficiency te sturen ontbreekt in het hoger onderwijs volledig. De beloning van bestuursvoorzitters is immers goudgerand en volstrekt onafhankelijk van het verantwoord efficiënt omgaan met gemeenschapsgeld. Zolang de tent maar niet failliet gaat. En het productieproces van diploma’s niet stagneert.
Minister vindt klankbordfunctie stellen boven de toezichthoudende functie van de toezichthouder geen probleem De raad van toezicht van de Hanzehogeschool heeft de klankbordfunctie als haar belangrijkste taak formeel in haar toetsingskader opgenomen. En boven haar toezichthoudende taak gesteld. Wat je toch wel zou mogen verwachten van een interne  toezichthouder! Met volledige instemming van D66 minister van Engelshoven. Dat bleek uit gestelde Kamervragen over deze kwestie in 2018. En deze zelfde minister moet nu aan de slag met het aan haar uitgebrachte rapport van Rijn. Dat geeft weinig vertrouwen in een goede aanpak van de door de adviescommissie gesignaleerde problemen.
Financieel toezicht vereist een onafhankelijke financiële blik op verspilling en inefficiënte besteding van geld. Dat is echt iets anders dan een jaarlijks goedgekeurde jaarrekening door de accountant van de instellingen. Die bewaakt slechts de continuïteit van de organisatie. Of die failliet kan gaan of niet! Het toestaan als verantwoordelijke minister om eerder als vriendjes met elkaar om te kunnen gaan dan als bewaker van een juiste besteding van gemeenschapsgeld werkt niet echt bevorderlijk in een situatie zoals die thans is vastgesteld. Ook daar zou de Tweede Kamer haar eens kritisch over mogen bevragen.
Efficiencyslag  kan problemen in hoger onderwijs oplossen. Niet in het  basisonderwijs ! Hoogste tijd om door efficiency het hoger onderwijs beter aan te sturen. Ook in krimpsituaties! En dat zonder verder kwaliteitsverlies. Dat bespaart heel veel gemeenschapsgeld dat veel beter aan de problemen in het basisonderwijs kan worden besteed. Inzetten en sturen op efficiencyverbeteringen voorkomt ook dat studenten het gelag betalen van een falende overheid en verantwoordelijke bestuursvoorzitters in het hoger onderwijs.
Voor studentenorganisaties is er voor 4 juni nog veel goed werk te verrichten in het Haagse politieke circuit om de onderwijskwaliteit voor hen en onze toekomstige studenten veilig te kunnen stellen.
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.