Tanks voor Indonesië zijn immoreel

In een brief aan de Tweede Kamer begin dit jaar noemde minister Rosenthal het geweld door veiligheidstroepen in de Indonesische provincie Papoea ‘incidenteel’. Sindsdien zijn er veel berichten verschenen die een andere kant op wijzen.

Uit artikelen in Indonesische kranten blijkt dat dodelijk geweld in Papoea aan de orde van de dag is. Geregeld zijn veiligheidstroepen hierbij betrokken, als dader en als slachtoffer. In feite is de omvang van het geweld zo groot dat je kan stellen dat in Papoea een gewapende opstand plaatsvindt van de lokale bevolking tegen het centrale gezag.

Geregeld neemt het geweld in Papoea grotere vormen aan. Bijvoorbeeld twee weken geleden, toen Indonesische militairen een Papoea- jongen doodreden. Kort daarna kwamen berichten naar buiten dat het Indonesische leger meer dan dertien mensen zou hebben gedood, dat vele anderen in elkaar zouden zijn geslagen, dat honderden zouden zijn opgepakt en dat zo’n vijfhonderd huizen in brand zouden zijn gestoken. Maar liefst een heel bataljon Indonesische militairen en de beruchte Indonesische antiterreureenheid Densus 88, zouden bij dit grootschalige geweld betrokken zijn.

Temidden van dit geweld riep de Amerikaanse mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch de Indonesische autoriteiten op om ngo’s en journalisten toegang tot het gebied te verlenen. Nu is het gebied hermetisch afgesloten, waardoor veel onduidelijkheid is. Human Rights Watch stelt dat zo lang de regering de provincie afsluit, de Indonesische regering ruim baan geeft aan straffeloos optreden door het leger.

Daar komt nog bij dat er op dit moment geen enkel zicht is op enige vooruitgang met de invoering van de speciale autonomiewet voor Papoea. Die wet schrijft voor dat er een vreedzame dialoog tussen Papoea en de Indonesische regering moet worden gevoerd. Zolang de implementatie hiervan achterwege blijft, zal het geweld in de provincie zeer waarschijnlijk niet afnemen.

Wie in deze context met droge ogen beweert dat de mensenrechtensituatie in Indonesië genoeg verbeterd is om tanks aan het land te verkopen, bagatelliseert de werkelijkheid. Zo lang Papoea gesloten blijft voor journalisten en het Indonesische leger er straffeloos kan opereren, is de verkoop van tanks volstrekt immoreel. Precies om deze reden heeft de Tweede Kamer zich per motie ondubbelzinnig uitgesproken tegen verkoop van tanks aan Indonesië. Een democratische regering legt zich daarbij neer en probeert niet via mooipraterij de verkoop alsnog door te drukken.

Dit artikel is geschreven door Harry van Bommel en Jasper van Dijk.