Van iPadschool naar taalkronkel

Enkele jaren geleden had ik, in berichtjes van maximaal 140 tekens op Twitter, een onderhoudend gesprek met onze nationale opiniepeiler Maurice de Hond. Ik had destijds een opiniestuk geschreven waarin ik mijn mening omtrent iPad-onderwijs ventileerde en hiermee dus ook indirect de mening van het lezende publiek peilde. De heer De Hond bleek niet gecharmeerd te zijn van mijn visie op zijn aanpak met betrekking tot het realiseren van iPadonderwijs in Nederland. Hij voelde blijkbaar de noodzaak om zich te verantwoorden en mij te overtuigen van zijn opiniepeilend gelijk. Zijn trendy ‘O4NT’ aanpak, die staat voor Onderwijs voor de Nieuwe Tijd, deed mij destijds namelijk niet geloven dat met de invoering van iPadscholen het onderwijs (van de toekomst) zou verbeteren.

Onlangs las ik in NRC Handelsblad een interview met de Duitse psychiater Manfred Spitzer. Hij is auteur van het boek ‘Digiziek’ en tevens een fel tegenstander van de digitalisatie en daarbij ook het iPadgebruik onder jonge kinderen. Uit een onderzoek dat hij beschrijft in zijn boek, blijkt dat kinderen van vijf jaar die veel met de iPad in de weer zijn, veel onnauwkeuriger en minder gedetailleerd mensen tekenden dan leeftijdsgenootjes die amper een iPad gebruikten. Daar waar kinderen die weinig tot geen gebruik maakten van de iPad hun mensentekening voorzagen van bijvoorbeeld vingers, gelaatsuitdrukkingen en kleding, bleven de leeftijdsgenootjes die wel veel de iPad gebruikten hangen bij vrij betekenisloze bollen met streepjes eraan.

Het iPadgebruik en de digitalisering in het algemeen is ‘ziekmakend’, zegt Spitzer in het interview, over de trend die onomkeerbare proporties lijkt aan te nemen in onze nieuwe tijd. Is het met deze inzichten dan ook niet vrij vanzelfsprekend dat Steve Jobs destijds zijn kinderen al ver weg hield van computers en dat momenteel in Silicon Valley juist de scholen zónder digitale snufjes erg populair zijn?

Na zijn eerdere propaganda omtrent het invoeren van Steve Jobsscholen (iPadonderwijs) in ons land – tweehonderd scholen als doel in 2016, daadwerkelijk nu slechts negenentwintig scholen aangesloten als Ipadschool – is Maurice de Hond op zoek gegaan naar een nieuwe uitdaging waarmee hij het land kan dienen. Ditmaal in de vorm van een verbijsterende, potentieel ingezette, revolutie op taalgebied. De Nederlandse taal is immers te moeilijk en bovendien onlogisch, vindt hij. De vele veranderingen in de spelling zouden tevens de taal en haar bijkomstige schrijfongemakken geen goed doen. De -ou en -au klank deugen niet volgens de Hond en het willekeurig lijkende gebruik ervan kan voor kinderen verwarrend zijn. Ditzelfde geldt voor de -ei en de -ij.

Om zijn opinie kracht bij te zetten schreef hij onlangs hierover maar liefst twee, jawel, opiniestukken in de Volkskrant. Hierin komt hij met het voorstel om vanaf nu in alle gevallen de -ij en -au te gaan gebruiken, ten koste van de -ei en de -ou. Om duidelijke eenduidigheid te creëren. Hiermee zau hij zichzelf onmiddellijk bombarderen tot onze eerste nationale opiniepijler. Iets dat mij, als visueel ingesteld persoon, meteen doet denken aan een orakelende betonnen kolos die continu zijn ijgen mening ventileert.

Een ander argument van De Hond achter dit hoogst opmerkelijke taalvoorstel zou zijn dat het volgens hem tijdbesparend is om kinderen niet de verschillende klanken aan te leren, maar in alle voorkomende gevallen te kiezen voor een universele -ij en -au. Als referentiekader gebruikt hij zijn dochtertje van zeven jaar, die het blijkbaar moeilijk vindt om het onderscheid tussen de desbetreffende klanken en de verschillende schrijfwijzen te zien.

Daarnaast haalt hij terloops ook nog de nationale onderwijstijd erbij – de ruim duizend uren les op de Nederlandse scholen zijn namelijk erg veel, zeker in vergelijking met bijvoorbeeld onderwijstopland Finland – en nog enkele taalwijzigingen uit het (verre) verleden.

De Hond lijkt hierbij niet te beseffen dat zijn voorstel tot het wijzigen van klanken juist óók weer zorgt voor een verandering en dus meer tijd zal gaan vergen. Jonge kinderen zouden hier van begin af aan in kunnen rollen, maar verder zal iedereen rekening moeten houden met wéér een verandering op taalgebied. Juist waar hij in zijn stuk tegen ageert!

Ik plijt, excuseer, pleit er dan ook voor om de huidige Nederlandse taal te behouden. Voor ieders bestwil. Veranderingen zorgen inderdaad weer voor meer en extra tijd en moeten daarnaast meerwaarde hebben en tot verbeteringen gaan leiden. Het onderwijs is niet gebaat bij doelloze aanpassingen en veranderingen die onnodige energie vragen. Wat dat betreft heeft Maurice de Hond dus toch een beetje gelijk.