Van wie is Marsha P. Johnsons verhaal?

David France, regisseur van de documentaire The Death and Life of Marsha P. Johnson, wordt beschuldigd van het onbevoegd en ongeoorloofd gebruiken van beelden en onderzoek van Reina Gossett. France (een witte, homoseksuele man) en Gossett (een gekleurde, transgender vrouw) wakkeren de discussie opnieuw aan over wie de verhalen van gemarginaliseerde groepen mag vertellen. Met andere woorden, wie krijgt het platform en de middelen die nodig zijn om het verhaal naar buiten te brengen, en wie niet?

De documentaire gaat over Marsha P. Johnson, een Afro-Amerikaanse travestiet uit New York City, die in 1992 dood werd gevonden in een rivier. Ze speelde een belangrijke rol in de LGBTQ-beweging, maar rond haar dood hing altijd een groot mysterie. Alles wijst op moord, maar toch bestempelt de politie deze gebeurtenis als zelfmoord.

David France heeft als onderzoeksjournalist vaker onderzoek gedaan naar LGBTQ-onderwerpen. Zijn werk wordt goed beoordeeld, zo kreeg zijn vierde boek How to Survive a Plague over AIDS-activisme een plek op de New York Times Top 100 Notable Books 2016.

Dit verhaal heeft wederom een overtuigend karakter. Zo worden directe familieden en goede vriend Randy Witker, bij wie Johnson 12 jaar woonde, geïnterviewd. De bewaarde filmfragmenten, audio-opnames en documenten van Witker uit die tijd maken de documentaire een spiegel van de werkelijkheid. Een terugkerend thema is een gevoel van uitsluiting binnen de eigen gemeenschap. Volgens goede vriendin Sylvia Rivera voelde transgenders zich in de steek gelaten door de rest van de LGBTQ-gemeenschap. Zij werden zelfs bij bijeenkomsten uitgelachen en weggejaagd.

Ik twijfelde even of de documentaire wel de goede titel droeg. Naast haar dood ging het weinig over het leven van Marsha P. Johnson. Meer nog stond dat van transgender Rivera centraal, die 20 jaar later overleed dan Johnson.

Het doel van deze documentaire is gerechtigheid voor de transgender gemeenschap, in het specifiek de zwarte en gekleurde gemeenschap. Laat dit nou net zijn waar France de plank toch volledig misslaat. Kamran Shahraray, nota bene zijn eigen archiefmedewerker, geeft een verklaring waarin hij bevestigt dat France in het bezit was van Reina Gossetts gehele Vimeo-collectie. Deze beelden waren onderdeel van haar onderzoek naar Marsha P. Johnson. Gossett bracht namelijk zelf een film uit getiteld Happy Birthday Marsha P. Johnson. Desalniettemin was het de documentaire van David France en niet de film van Reina Gossett die subsidie kreeg. Waar toentertijd zwarte transgender vrouwen werden uitgejoeld, krijgen zo te zien vandaag de dag nog altijd alleen witte homorechten activisten een stem. Doel niet bereikt.