Verdrinken is niet de makkelijkste weg

Jaap Jan Verboom blogt over onze menselijke verantwoordelijkheid om Afrikaanse bootvluchtelingen niet voor onze kust te laten verdrinken.

De afgelopen 8 jaar woonde ik in Oost-Afrika. Volgens mijn kinderen het continent waar ‘voor elk probleem een oplossing is’: er zijn wel veel problemen, maar er dient zich ook altijd wel een oplossing aan.

Als de achteras van de bus doorzakt, kan je er ook één knutselen van een boomstam. En linksom of rechtsom: het schoolgeld wordt uiteindelijk toch weer bij elkaar geschraapt. Zelfs als er geen oplossing lijkt te zijn, dan nog komt er in de kleurrijke Afrikaanse chaos toch uiteindelijk vaak wel een way out .

Shoot to kill En inderdaad, meesters als ze zijn in het laveren tussen kansen en bedreigingen, vinden de meeste Afrikanen wel een creatieve uitweg in het dagelijkse zorgen. Maar dat geldt niet in alle gevallen. De bootvluchtelingen van het Lampedusa-drama zagen geen uitweg. Moeders met kinderen beginnen niet aan zo’n gevaarlijke overtocht als er een andere oplossing is.

Ze komen veelal uit de regio waar ik woonde, bijvoorbeeld uit Eritrea, hebben de grens moeten oversteken terwijl grenswachten een ‘shoot to kill’ instructie hebben, worden in de Sinaï-woestijn gemarteld door mensenhandelaren om hun familie af te persen en verdrinken uiteindelijk in de Middellandse Zee vlak voor de kust van ons continent.

Wat me verbaast, is dat wij Nederlanders lijken te denken dat de bootvluchtelingen  voor de gemakkelijkste weg hebben gekozen. De vlucht naar Europa is een easy way out. Het is een drama dat er zoveel mensen zijn omgekomen, maar dan hadden ze het ook maar niet moeten proberen. Eigen schuld.

Dat is het dus niet. Het is de laatste strohalm met bijna suïcidale karakteristieken.

Help jij je buurvrouw? Als je je deur op slot houdt, terwijl je buurvrouw met een hartinfarct op je stoep aan de brievenbus kleppert, dan heb je wel degelijk een verantwoordelijkheid. Zij zag geen andere optie dan jou om hulp te vragen en zo is dat met veel van deze bootvluchtelingen ook.

We hebben een menselijke verantwoordelijkheid om deze vluchtelingen niet voor onze kust te laten verdrinken. Als je je buurvrouw laat liggen, loopt het met haar niet goed af. Maar ook niet met jezelf, want je ontneemt jezelf je menselijkheid.

Dit artikel verscheen op de website van de ICCO

Foto-cc: Niklas-B