Verkort de lange route vmbo-mbo-hbo

De afgelopen weken sprak men schande van havo-scholen die extra drempels opwerpen voor doorstromers vanuit het vmbo. Deze scholen zouden het risico van een laag diplomaresultaat willen vermijden om daarmee het imago van hun school te beschermen. Ze ontnemen vmbo’ers daarmee de kans om een hbo-diploma te halen.

Toen minister Van Bijsterveldt niet bereid bleek de havo-scholen te verbieden om extra drempels te hanteren, viel bijna iedereen over haar heen. Kennelijk is het niet eenvoudig om gehoor te krijgen voor de goede argumenten die er nu eenmaal zijn voor het instellen van die extra drempels.

Vooropgesteld, prima dat meer vmbo-gediplomeerden kunnen doorstromen naar het havo. Bij de invoering van het vmbo kon dat niet en daarmee zijn sommige vmbo’ers tekortgedaan. Er zijn jongeren van wie gedurende hun vmbo-tijd blijkt dat ze meer een havo-profiel dan een mbo-profiel hebben.

Ook blijkt uit onderzoek dat nogal wat allochtonen soms te vlug voorgesorteerd worden voor het beroepsonderwijs, terwijl ze beter af zijn op het havo. En natuurlijk is het waar dat je via het havo sneller naar het hbo kunt dan via het mbo.

Hoogst denkbaar

Tel daarbij op dat bij iedere ouder zo’n beetje in het genenpakket zit dat hij voor zijn kind het hoogst denkbare onderwijs wil. Veel ouders zien hun kind daarom liever zo snel mogelijk via het havo de poort van het hbo bereiken.

Toch zijn er écht serieuze overwegingen die de houding van drempels opwerpende havo-scholen rechtvaardigen. Tussen 2003 en 2009 groeide het aantal leerlingen dat naar het havo doorstroomde van 5.100 tot 9.500.

Tegelijk nam het aantal leerlingen dat vóór het eindexamen het havo verlaat ook fors toe: van 9.900 tot 14.000. Zij kwamen vervolgens alsnog in het mbo. Zij zijn meestal behoorlijk gefrustreerd, hebben studietijd verloren en kosten de samenleving daardoor veel geld.

Hangen en wurgen

Dat is één belangrijk aspect. Het tweede is dat veel vmbo’ers die met hangen en wurgen het havo halen, vervolgens op het hbo alsnog grote problemen krijgen en stranden. Verlaat een mbo’er voortijdig het hbo, dan heeft hij een dijk van een diploma waarmee hij zo aan de slag kan.

Om de keuze voor het mbo aantrekkelijker te maken, kunnen we in elk geval de langere route vmbo-mbo-hbo met minimaal één jaar inkorten. En een aantal mbo-scholen doet dat nu al.

Dit artikel verscheen woensdag 10 november in de Volkskrant.

Joop-Debat: Jan van Zijl gaat in discussie in De Gids FM , donderdag 11:45 live op Radio 1