Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

De vluchteling is virtueel

  •  
02-03-2016
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
73 keer bekeken
  •  
BNNVARA fallback image
Hoe komt het dat zoveel Nederlanders zo weinig medeleven of ook maar begrip hebben voor vluchtelingen?
Uit de luidsprekers op het perron van station Hilversum werd omgeroepen dat de intercity naar Amsterdam niet zou rijden ‘vanwege een aanrijding met een persoon’. Reizigers voor Amsterdam werd aangeraden om te rijden via Utrecht. Onder de wachtende reizigers waren drie verschillende reacties te onderscheiden. De meerderheid schikte zich zwijgend in de situatie. Dan waren er enkelen die oogcontact met de vreemden om hen heen zochten en wanneer dat tot stand was gebracht een opmerking maakten over het tragische en vreselijke einde van de persoon.
En dan was er nog een groep, veel kleiner dan de zwijgende meerderheid, maar aanzienlijk groter in tal dan de empatische enkelingen. Ook zij lieten van zich horen en meestal begon dat met een schallend ‘Godverdomme!’. Daarna volgde een verbale eruptie waarin ze zich hardop afvroegen waarom ‘zo’n klootzak’ uitgerekend voor hun trein moest springen. De schelders waren totaal niet gevoelig voor het feit dat iemand onder de trein was gekomen. Ze wisten niets van de toedracht of de achtergrond van de aanrijding, maar hadden hun oordeel over het slachtoffer al klaar. Ze stonden geen seconde stil bij het verdriet van eventuele nabestaanden. Ze waren alleen met hun eigen ongemak begaan.
Voorstellingsvermogen Ik moet vaak aan dit voorval terugdenken als het over de vluchtelingencrisis gaat. Hoe komt het dat zoveel Nederlanders zo weinig medeleven of ook maar begrip hebben voor vluchtelingen? Waar komen die felle protesten tegen asielzoekerscentra vandaan? Wat bezielt iemand om vuurwerk te gooien naar mensen die voor oorlog zijn gevlucht? Ik heb de indruk dat hier een gebrek aan voorstellingsvermogen aan ten grondslag ligt.
Natuurlijk, je moet de argumenten serieus nemen van de mensen die tegen de komst van vluchtelingen zijn. Die argumenten zijn, onder andere, dat het er teveel zijn, dat er veel ‘gelukszoekers’ tussen zitten, dat ze overlast kunnen veroorzaken, dat ze een cultuur en religie meebrengen die niet passen in Nederland en dat we ons belastinggeld beter aan onze eigen behoeftigen kunnen uitgeven. Of dat valide argumenten zijn, kan ik niet beoordelen. Maar één ding weet ik wel, ze wegen niet op tegen de acute nood waarin de vluchtelingen verkeren.
Solidariteit Van de mensen die tegen de komst van vluchtelingen zijn, is een deel dat uit racisme en xenofobie. Maar de meerderheid is tegen uit een onvermogen zich in de positie van de vluchteling te verplaatsen. Ze zien de oorlogsbeelden, de aangespoelde lichamen, de smerige, overvolle tentenkampen, maar het raakt hen niet. Er komt geen identificatie tot stand. De vluchteling is een virtuele verschijning op het televisiescherm. Ik denk dat dit komt omdat de Nederlander te lang een veilig en comfortabel leven heeft gehad om zich te kunnen voorstellen hoe het is om arm en hongerig te zijn. Dit geldt niet alleen ten aanzien van vluchtelingen, maar ook van onze ‘eigen’ daklozen en bijstandtrekkers.
Vroeger was dat anders. In de 50-er jaren woonde mijn vader als armlastige dichter op een kamer in de Jordaan. Als hij niks te eten had, ging hij achter een leeg bord voor het raam zitten tot de oude overbuurvrouw, die het zelf niet breed had, riep: ‘Ik zie het al, buurman, kom maar kanen!’ Paradoxaal genoeg kunnen arme mensen vaak wat makkelijker delen dan mensen die het beter hebben, misschien omdat ze hopen dat ze op dezelfde solidariteit mogen rekenen wanneer zij een keer niks te eten hebben. Het is voor de vluchtelingen dus te hopen dat de Nederlanders het snel wat slechter krijgen, zodat ze het makkelijker vinden hun welvaart te delen.
Cc-foto: June Yarham
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.