Volkskrant neemt trollen serieus, verklaart Trump tot winnaar

‘Onlinepeilingen zijn doorgaans minder betrouwbaar maar opvallend is dat Donald Trump in veel van deze peilingen als de winnaar wordt gezien,’ aldus de Volkskrant dinsdag.

Opiniepeilingen zijn inderdaad onbetrouwbaar en niets zo onbetrouwbaar als een poll waarbij het internet om hulp gevraagd wordt. Denk aan Boaty McBoatface of alle dierentuinen die tegenwoordig dankzij een poll hun pasgeboren gorilla Harambe moeten noemen (of Harambe McHarambeface).

Online peilingen op grote platforms worden vrijwel altijd gekaapt en momenteel geen groter doelwit voor dergelijke troll-acties dan het debat tussen Clinton en Trump. Vrijwel elk nieuwsmedium bood wel een poll aan En Je Raadt Nooit Wat Er Toen Gebeurde.

Wat we hierboven zien is een bericht op het grootste internetforum 4chan (7 miljoen bezoekers en 900 miljoen berichten per dag). Op 4chan is een flink aantal welbekende memes ontstaan, de Rickroll bijvoorbeeld, maar kent ook een geschiedenis van minder onschuldige activiteiten door gebruikers van het forum. Zo kraakten gebruikers eerder het mailaccount van destijds vicepresidentskandidaat Sarah Palin wat tot een grootschalig FBI-onderzoek leidde en werd een gerucht over een hartaanval van Steve Jobs de wereld in geslingerd waarna de beursnotering van Apple kelderde.

En dan was er nog The Fappening , de grootschalige diefstal van honderden privéfoto’s van vrouwelijke beroemdheden, veelal naaktfoto’s, die via 4chan massaal verspreid werden. En Gamergate , waarbij een aantal vrouwelijke gameontwerpers massaal lastig werd gevallen en bedreigd met (seksueel) geweld. Om maar even een paar voorbeelden te noemen van hoe een bericht op het forum grote gevolgen kan hebben als veel mensen (lees: trollen) ermee aan de haal gaan.

En dat is nu exact wat er gebeurde met de peilingen voor de winnaar van het debat tussen Clinton en Trump. Zodra Clinton in een van de vele peilingen als winnaar uit de bus dreigde te komen, verscheen er een waarschuwing op onder andere 4chan met een link naar de betreffende poll. Zo kon het trollenleger vervolgens massaal de poll een andere wending geven.

Dat Trump een groot trollenleger achter zich heeft – of misschien beter gezegd: Clinton heeft dat leger tégen zich – werd onlangs nog duidelijk toen Occulus-oprichter Palmer Luckey tegenover The Daily Beast bekende een flinke som geld te hebben gedoneerd aan zo’n trollenleger, Nimble America genaamd. Het doel? Een ongekende hoeveelheid pro-Trump en anti-Clinton memes de wereld in slingeren. Het is het oude adagium “één beeld zegt meer dan duizend woorden”, of in de eigen woorden van Luckey: ‘Shitposting is powerful and meme magic is real’.

Peilingen kunnen wel degelijk interessant zijn, maar pas wanneer die peilingen worden uitgevoerd door bureaus die daar zo hun eigen methodiek voor hebben. Een die ook nog eens wordt toegelicht. Natuurlijk levert ook dat geen enkele zekerheid op, denk bijvoorbeeld aan de verschillen in peilingen tussen die van Maurice de Hond en Ipsos. Ook dat zijn polls die online zijn afgenomen, maar met het grote verschil dat ze zijn gebaseerd op internetpanels die op basis van demografisch onderzoek zijn samengesteld. Ook zijn het peilingen die periodiek worden afgenomen, waardoor niet zozeer de uitslag  du jour  boeiend wordt, maar vooral de trend over een wat langere periode.

Het is verstandig om eenmalige online peilingen waarbij geen enkele registratie nodig is, maar slechts een keuze hoeft te worden aangevinkt met een Dode Zee aan korrels zout te nemen. Dergelijke polls zijn allesbehalve representatief en op geen enkele manier een voorspelling voor de uiteindelijke uitkomst van de verkiezingen. Het enige wat het zegt, is welke kandidaat het favoriete speeltje is van gebruikers van fora als bijvoorbeeld 4chan. Het zou dan ook verstandig zijn om uitslagen van dergelijke polls niet in te zetten als nieuwsitem.